Bezwarunkowe reakcje oczu na różne emocje

Dlaczego w obliczu strachu otwieramy szeroko oczy, a gdy czujemy odrazę mrużymy je? Na to pytanie starają się odpowiedzieć naukowcy, pod przewodnictwem profesora Adama Andersona z College of Human Ecology na Uniwersytecie Cornella w Stanie Nowy Jork, opiniując, że te przeciwstawne odruchy mimiczne są reakcją emocjonalną powiązaną ze sposobem, w jaki nasze oczy zbierają i skupiają światło, analizując otoczenie.

Mechanizmy narządu wzroku

Szerokie rozwarcie powiek - na przykład w sytuacji, gdy opanowuje nas strach - zwiększa czułość i rozszerza pole widzenia, co umożliwia skuteczną identyfikację niebezpieczeństwa. Odmienna reakcja występuje, gdy odczuwamy obrzydzenie - powieki zawężają pole widzenia, do oka dociera mniej światła i obraz jest bardziej wyostrzony, co pozwala ustalić dokładnie źródło naszego dyskomfortu.

Odkrycia naukowców sugerują, że ludzka mimika twarzy wynika z konieczności przystosowania się i bodźców otrzymywanych ze środowiska zewnętrznego; nie jest sposobem komunikowania się społecznego, który byłby świadomy, więc potwierdza teorię ewolucji głoszoną przez Charlesa Darwina w XIX wieku, ujętą w pracy pt.: "O wyrażaniu emocji u człowieka i zwierząt".

Profesor Anderson podsumowuje dotychczasowe odkrycia, stwierdzając, że przeciwstawne funkcje oka, otwieranie się i przymykanie, które bezpośrednio wywołują rozszerzanie się i zwężanie źrenicy gałki ocznej, mogą być pierwotnymi początkami bogatej ekspresji całej twarzy. Z tego można wnioskować, że reakcje mimiczne nie są ograniczone jedynie do emocji związanych ze strachem i odrazą, ale również do innych, różnorodnych stanów psychicznych, jakich doświadczamy na co dzień - zaskoczenie, złość, a nawet szczęście.

Emocje wyzwalają reakcje mimiczne, które wykorzystują właściwości światła

Emocje filtrują rzeczywistość i nadają jej kształt zanim jakiekolwiek światło padnie na dno gałki ocznej. Uważamy, że percepcja jest procesem, który następuje tuż po tym, jak informacja dotrze do mózgu, jednak emocje zmieniają nasz sposób postrzegania od samego początku, już w trakcie zbierania przez oko bodźców wzrokowych.

Przymrużone oczy, jako wynik zniesmaczenia, skutkują znacznym zwiększeniem ostrości widzenia, poprzez zmniejszenie ilości odbieranego światła i lepsze skupienie obrazu we wnętrzu oka. Szeroko otwarte z przerażenia oczy wpuszczają całe możliwe światło i obejmują dużo szersze pole widzenia, co bardzo podnosi czułość oka w odbieraniu bodźców. Wynika z tego, że odruchy mimiczne twarzy automatycznie wybierają, który sposób przetworzenia światła będzie najbardziej użyteczny w danej sytuacji.

Mimika twarzy na co dzień

Grupa badawcza podejmie się szerszej analizy zjawiska, poczynając od odruchów mięsni oka, po wszelką ekspresję mięsni twarzy, która ewoluując umożliwiła rozwinięcie niewerbalnej komunikacji międzykulturowej. Przykładowo za pomocą samego wyrazu twarzy można pokazać, że się ocenia, popiera albo odrzuca coś lub kogoś. Przymykanie oczu wyraża proces oceniania na przykład idei lub osoby, a szeroko otwarte oczy dają sygnał akceptacji.

Od dawna już wiadomo, że oczy mogą zdradzić co naprawdę czujemy lub myślimy, a teraz zaczynamy poznawać tego przyczynę.