Konferencja z okazji 50-lecia terapii genowej

28 i 29 września w Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie odbyła się konferencja naukowa z okazji obchodów 50-lecia terapii genowej. Gościem honorowym był prof. dr hab. Wacław Szybalski, uznany na całym świecie polski naukowiec, który wraz z żoną stworzył podwaliny dzisiejszej nauki w zakresie genetyki.

Wacław Szybalski urodził się w 1912 r. we Lwowie. Pochodził z rodziny o szlacheckich korzeniach i  już od najmłodszych lat miał szczęście mieć kontakt z nauką. Zarówno jego matka jak i ojciec byli absolwentami najlepszych w tym czasie uczelni i posiadali wykształcenie w dziedzinach nauk ścisłych.

Sam prof. Szybalski studiował na Politechnice Lwowskiej na kierunku chemicznym. Musiał, mimo świetnych wyników, zdawać na nią aż 3 razy (w 1939 r.), ponieważ okupacyjne władze sowieckie dwa razy unieważniały egzamin. Podczas studiów pracował w instytucie prof. Rudolfa Weigla, światowej sławy polskiego biologa pochodzenia austriackiego. Po zakończeniu studiów wyjechał do Końskich, gdzie podjął pracę w laboratorium rolnym nadleśnictwa. Opisując ten okres życia Profesora należy nadmienić, że działał on wtedy aktywnie w podziemiu polskim, AK i NSZ.

Następnie prof. Wacław Szybalski przeprowadził się do Trójmiasta i podjął się pracy m.in. w Politechnice Gdańskiej, gdzie po raz pierwszy jego myśli zaczęły krążyć wokół biotechnologii i genetyki. Tam też zrobił swój doktorat.
W 1950 r. zdecydował się wyemigrować do Stanów Zjednoczonych, dokąd miał dwa zaproszenia z renomowanych uczelni. Po około roku ustatkował swoją pozycję, skupiając się na pracy naukowej w Cold Spring Harbour. Tam, jako jedyny Polak, był w zespole, który dał podwaliny dzisiejszej nauki o biologii i genetyce.

Wspólnie z żoną, mimo braku przekonania ze strony innych naukowców o ich sukcesie, podjęli się badań nad ludzkim chromosomem. Doprowadziło ich to do odkrycia, że można wprowadzać oczyszczone geny do tkanki ludzkiej. To otworzyło nowy dział nauki – terapię genową.

Nazwisko profesora jest kojarzone z różnorodnymi badaniami, między innymi jako pierwszy podał dowód, na podstawie którego wykwitła jeszcze jedna dziedzina – Syntetyczna Biologia. Szybalscy wspólnie stworzyli również pierwsze komórki hybrydomy, czyli komórki powstałe ze sztucznie wymuszonego połączenia, mające wybrane cechy genetyczne.

Profesor podczas wykładu otwierającego konferencję przemawiał na temat jego trudnych początków pośród sceptycznych kolegów oraz o swoich głównych odkryciach,  których wielu dokonał wraz z żoną.

Tematy wykładów pozostałych mówców ściśle wiązały się z myślą przewodnią konferencji. W pierwszym dniu traktowały głównie o historii terapii genowej, życiu profesora oraz jego wkładzie w dzisiejszą naukę. Natomiast drugi dzień był poświęcony zagadnieniom naukowym, m.in. o przyszłości genetyki i jej wkładowi w inne dziedziny nauki.