Stand up paddling (SUP) – charakterystyka, korzyści z uprawiania, wymagania i ograniczenia, wskazówki

Stand up paddling, zwany niekiedy paddleboardingiem lub określany skrótem SUP, to wciąż jeszcze mało popularna w naszym kraju forma aktywności fizycznej. Warto się nią zainteresować, jest bowiem stosunkowo łatwa technicznie w porównaniu z innymi sportami wodnymi (np. windsurfingiem), a przy tym dostarcza nie mniej satysfakcji.

Regularne uprawianie SUP pomoże zbudować kondycję, poprawić ogólną sprawność i wytrzymałość, a także zwiększyć wydolność serca oraz ograniczyć ryzyko zawału czy udaru mózgu. Połączenie umiarkowanego wysiłku z kontaktem z przyrodą pozytywnie wpływa na psychikę, pozwala się zrelaksować i wyciszyć.

Czym jest stand up paddling?

SUP to sport, który polega na pływaniu na desce (w pozycji najczęściej stojącej) z jednoczesnym wiosłowaniem. Niektórzy określają go jako połączenie surfingu i kajakarstwa.

Historia SUP

Deski czy tratwy napędzane siłą wiosła znane są od dawna, dlatego trudno jednoznacznie stwierdzić, kiedy powstał stand up paddling. Za prekursorów sportu we współczesnej formie uważa się instruktorów surfingu z Waikiki - w 1940 roku po raz pierwszy stanęli oni na desce i zaczęli wspomagać się wiosłem po to, by lepiej obserwować swoich kursantów i szybciej do nich docierać w razie potrzeby.

Jak wygląda poruszanie się na desce?

Najtrudniejsze jest pierwsze kilka minut, w trakcie których uczymy się utrzymywać równowagę na desce. Warto pierwsze wejście rozpocząć od przyjęcia pozycji klęczącej (jest najbardziej stabilna) i w niej pozostając, balansować tak, by dziób deski pozostawał zanurzony w wodzie, zaś tylna część nie była zatopiona. Z takiej pozycji należy zacząć wstawać.

Prawidłowa postawa to ta w lekkim rozkroku, ze stopami ustawionymi równolegle do osi deski oraz lekko zgiętymi, nieusztywnionymi kolanami. Sylwetka powinna być prosta, głowa uniesiona, równowagę zaś utrzymujemy, balansując nie tułowiem, a biodrami. Nie należy patrzyć w dół - powoduje to przeniesienie środka ciężkości i może skutkować utratą równowagi.

Na desce poruszamy się, wiosłując. Można to robić zarówno w pozycji klęczącej, jak i stojącej. Ze stand up paddlingiem jest jak z jazdą na rowerze - kiedy nasz sprzęt pozostaje w ruchu, utrzymanie równowagi nie stanowi problemu. Instruktorzy twierdzą, że początkujący są w stanie nauczyć się podstaw pływania z wiosłem w ciągu kilkunastu minut.

Sprzęt w stand up paddlingu

Deska

Przy wyborze deski należy zwrócić uwagę na trzy właściwości sprzętu: zwrotność, stabilność oraz solidność. Ta pierwsza wiąże się z kształtem deski i jej wymiarami. Mniejszy przyrząd jest bardziej zwrotny, ale równocześnie mniej stabilny. Początkujący powinien zatem wybrać deskę o stosunkowo dużym rozmiarze. Zaokrąglony kształt odpowiada za większą zwrotność, jednak podobnie jak małe wymiary przyczynia się do utraty stabilności. Cienkie długie deski przeznaczone są do szybkiego poruszania się, zaś te krótkie i szerokie - spokojnego pływania po falach.

Stabilność zależy od tzw. shape'u, czyli ogólnego kształtu deski. Tutaj kluczowy parametr stanowi objętość - im jest ona większa, tym stabilniej zachowuje się przyrząd. Trzecia z wymienionych właściwości - solidność - to kwestia budowy i zastosowanych materiałów. Przykładowo początkującym poleca się deskę piankową, zaś bardziej zaawansowanym sprzęt wykonany z żywicy epodyksowej, zapewniający większy ślizg oraz stabilność.

Pagaj

Osobom, które zaczynają swoją przygodę z SUP, zaleca się użycie pagaja regulowanego. To pozwala dostosować rozmiar sprzętu do własnych umiejętności i zmieniać go wraz z czynionymi postępami. Zaawansowani powinni wybrać pagaj pozbawiony regulacji - taki jest bowiem lżejszy oraz solidniejszy.

W bardzo prosty sposób można określić najwłaściwszą dla nas wysokość używanego pagaja. Wystarczy stanąć prosto i wyciągnąć w górę jedną rękę. Sprzęt odpowiednich rozmiarów powinien sięgać do nadgarstka wyprostowanej ręki.

Leash

Leash to smycz umożliwiająca złapanie deski, gdy znajdziemy się w wodzie. Jej używanie jest obowiązkowe, nawet jeśli poruszamy się po spokojnych wodach, na których nie ma fal. Długość leasha ze względów bezpieczeństwa musi wynosić przynajmniej 3 m.

Strój do stand up paddlingu

Stand up paddling wymaga przede wszystkim wygodnego stroju kąpielowego, który nie będzie się zsuwał czy krępował ruchów. Uprawiając sport latem, warto zaopatrzyć się w koszulkę anty-UV chroniącą skórę przed szkodliwym promieniowaniem. W chłodniejsze dni czy w przypadku wiatru przyda się top termiczny lub pianka neoprenowa - zapobiegnie ona szokowi termicznemu np. w wyniku kontaktu rozgrzanego wiosłowaniem ciała z zimną wodą.

Korzyści zdrowotne z uprawiania SUP-u

Pozytywny wpływ stand up padlingu na układ krwionośny

SUP to aktywność porównywana z bieganiem czy aerobikiem, zaliczana do grona sportów aerobowych. Regularne uprawianie stand up paddlingu działa na układ krwionośny podobnie jak jogging: poprawia wydolność serca, zmniejsza ryzyko zawału, udaru mózgu czy chorób pokrewnych.

Poprawa ogólnej kondycji

Utrzymanie równowagi podczas pływania na desce wymaga wyprostowanej i stabilnej pozycji oraz sporej siły mięśni nóg. Stand up paddling angażuje także pozostałe partie mięśniowe - zmusza do pracy praktycznie całe ciało: mięśnie brzucha, pleców (odpowiedzialne za prawidłowo osadzony środek ciężkości), ramion i barków (wykorzystywanych podczas przemieszczania się po wodzie). Uprawiając SUP łatwo można poprawić ogólną wydolność organizmu i zbudować kondycję, zwiększając tempo poruszania się po wodzie i czas treningu. Jako sport aerobowy stand up paddling pozytywnie wpływa również na sylwetkę oraz regularnie praktykowany widocznie ujędrnia skórę.

Stand up paddling a rehabilitacja

Stand up paddling to jeden z niewielu sportów, które nie obciążają mięśni oraz stawów. Wskutek tego z powodzeniem może stanowić element rehabilitacji w przypadku rozmaitych schorzeń - szczególnie zaleca się tę formę aktywności osobom po przebytych urazach oraz kontuzjach. Dodatkową zaletą SUP jest minimalne ryzyko obrażeń. Ciężar ciała podczas pływania na desce jest rozkładany równomiernie, co przekłada się na niskie prawdopodobieństwo uszkodzenia ścięgien czy mięśni.

SUP na stres

Powszechnie znanym faktem jest to, że aktywność fizyczna redukuje stres. Stand up paddling to nie tylko wysiłek, ale również otoczenie sprzyjające zmniejszeniu napięcia i wyciszeniu się. Brodzenie w wodzie uspokaja, szum fal pomaga się zrelaksować. W wyniku uprawiania SUP-u w dni słoneczne nasz organizm ma szansę wyprodukować większe ilości witaminy D, co zapobiega obniżeniu nastroju.

Inne zalety stand up paddlingu

Kontakt z naturą podczas SUP-u

Pływanie na desce odbywa się na świeżym powietrzu, w otoczeniu natury - na morzu lub jeziorze. Szum fal, odgłosy pluskającej wody czy świergot ptaków mają pozytywny wpływ na psychikę. SUP pomaga stworzyć więź z naturą poprzez bezpośrednie z nią obcowanie, uwrażliwia na przyrodę, jest zatem źródłem dodatkowej satysfakcji.

Stand up paddling jako sport wodny dla początkujących

SUP jest świetnym wyborem dla tych, którzy dopiero rozpoczynają swoja przygodę ze sportami wodnymi. Wymaga mniejszych umiejętności niż windsurfing czy kitesurfing, jest przy tym dobrym treningiem balansu i równowagi. Pozwala oswoić się z wodą, polecany jest zatem młodzieży czy mniejszym dzieciom, dla których bardziej dynamiczne sporty wodne mogłyby okazać się niebezpieczne. Z wiosłowaniem na desce poradzi sobie każda ogólnie sprawna fizycznie i potrafiąca pływać dowolnym stylem osoba.

Wady SUP-u

Wadą stand up paddlingu jest niewątpliwie sezonowość i zależność od pogody tego sportu - większości osobom nie będzie sprawiało przyjemności pływanie w zimnej wodzie, w czasie deszczu czy porywistego wiatru. Trzeba również dodać, że to sport drogi. Jednorazowe wypożyczenie deski na godzinę to koszt rzędu 20-30 złotych, na cały dzień - stu kilkudziesięciu złotych. Doliczyć należy również usługę instruktora, zwłaszcza, jeśli jeszcze nie potrafimy poruszać się na desce bez pomocy specjalisty czy po prostu chcemy podszkolić technikę. Sam sprzęt jest drogi (to wydatek od ponad tysiąca do kilku tysięcy złotych, w zależności od jakości i przeznaczenia ekwipunku), inwestycja w niego będzie zatem opłacalna jedynie przy regularnych, konsekwentnych treningach.

Autor: Justyna Błasiak