Rozszczep podniebienia

Rozszczep podniebienia może występować rodzinnie i ma wówczas charakter wady wrodzonej, przekazywanej dziedzicznie. Ponadto uważa się, że występowanie wady jest uwarunkowane wieloma przyczynami. Rolę odgrywa środowisko wewnątrzmaciczne, a także czynniki środowiska zewnętrznego.

Do przyczyn środowiskowych zaburzających prawidłowy rozwój płodu i mogących prowadzić do wystąpienia rozszczepu należą:

Niedobór tlenu podczas rozwoju płodowego (Hipoksemia).
Nikotynizm matki - zobacz: Metoda rzucania palenia
Nadużywanie alkoholu przez matkę w czasie ciąży (Embriopatia alkoholowa) - zobacz: Zespół Alkoholowy Płodu
Promieniowanie jonizujące.
Niedobór witamin jak kwas foliowy czy przedawkowanie witaminy A i E prowadzą do podwyższonego ryzyka dla budowy podniebienia oraz tworzenia się neuronów. Ponieważ ciąża zauważana jest po pewnym okresie (zwykle kilku tygodni), nie udaje się wyeliminować niekorzystnych czynników, albowiem zdążyły już zadziałać. Przy planowaniu rodziny kobieta nie powinna narażać się na ww. czynniki. Istotne jest także trzymanie się zaleceń lekarza ginekologa dotyczących suplementacji kwasu foliowego.
Choroby matki podczas ciąży np. różyczka
Przyjmowanie hydantoiny.
Gorączka.
Zobacz również:
Dioksyny.
Przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego podczas ciąży.
Krwawienia wewnątrzmaciczne.
Grypa.

Ryzyko zachorowania

Rozszczep podniebienia występuje średnio raz na 650 do 750 żywych urodzeń. Wada częstsza jest u dziewczynek. Jeżeli jest nią obarczona matka, ryzyko wystąpienia wady u potomstwa wzrasta dwukrotnie.

Dolegliwości

U większości dzieci z rozszczepem podniebienia utrudnione lub niemożliwe jest karmienie piersią. Występuje zachłystywanie się pokarmem. Cofnięcie żuchwy i przemieszczenie języka ku tyłowi w niektórych ciężkich postaciach wady może powodować utrudnienie oddychania.

Możliwe następstwa i powikłania

Utrudnienie lub uniemożliwienie karmienia piersią. W okresie późniejszym zaburzenia i upośledzenie mowy.

Jak sobie pomóc

Decydujące znaczenie dla postępowania z dzieckiem mają zalecenia lekarza pediatry. Aby umożliwić karmienie piersią, stosuje się na sutki kapturki z dużym otworem. Samo zaś karmienie niemowlęcia należy prowadzić powoli i bardzo cierpliwie w pozycji półsiedzącej, aby zapobiec zwracaniu pokarmu i zachłystywaniu się. Niekiedy karmi się strzykawką ze smoczkiem z miękkiej gumy.

Leczenie

Korekcję wady, polegającą na zszyciu rozszczepu podniebienia przeprowadza się operacyjnie pomiędzy pierwszym a drugim rokiem życia dziecka, z reguły nim dziecko zacznie mówić. Niekiedy z powodu znacznego upośledzenia mowy zachodzi konieczność przeprowadzenia wtórnych operacji, gdy dziecko jest starsze. Operacja powinna być wykonana jak najwcześniej - najlepiej przed pierwszym rokiem życia. Podniebienie powinno być operowane jeden raz i wszystkie rany zszyte szczelnie. Takie postępowanie stwarza warunki dla prawidłowego rozwoju mowy i ustawienia zębów w dobrym zwarciu.