Rak oskrzela
Rak oskrzela występuje ostatnio coraz częściej. Wśród udowodnionych jednoznacznie czynników sprzyjających powstawaniu raka oskrzeli należy wymienić palenie tytoniu. Nikotyna, powodując pobudzenie gruczołów śluzowych do wytwarzania śluzu, sprzyja przewlekłym nieżytom oskrzeli, które sprawiają, że nabłonek migawkowy na skutek jakby "topienia się w śluzie" nie może spełniać właściwie swej roli oczyszczającej drogi oddechowe z różnorakich pyłów i zanieczyszczeń, które wnikają podczas oddychania. Wprowadzone do dróg oddechowych przyklejają się zatem na dłuższy czas do błony śluzowej oskrzela i drażnią zarówno mechanicznie, jak i chemicznie, przyczyniając się w sprzyjających okolicznościach do rozrostu nowotworowego.
Dolegliwości
Objawy są na ogół zbliżone do występujących w przewlekłym zapaleniu oskrzeli: kaszel z odpluwaniem żółto białawej flegmy, duszność odczuwana przy wysiłkach fizycznych lub świszczący oddech, Niekiedy pojawia się dodatkowo kłujący ból przy wdechu lub stały ból w klatce piersiowej. Jeśli opisane objawy pozostają zlekceważone, komórki raka mogą osiedlić się także w innych narządach, takich jak na przykład skóra, kości, wątroba lub mózg.Najwcześniejszym zazwyczaj jego objawem jest suchy kaszel. Później dołącza się odpluwanie krwawej plwociny o wyglądzie galaretki malinowej. Następnie duszność -jako wyraz znaczniejszego już zwężenia światła oskrzela. W dalszym etapie może dołączać się wysięk do jamy opłucnej.
Zobacz również:
Na skutek tego zwężenia dochodzi do gorszej wentylacji określonej części płuca i rozwoju niedodmy. Niedodma sprzyja zazwyczaj powikłaniom zapalnym w jej obszarze, a nawet tworzeniu się w ich obrębie ropni.
Rozpoznanie
Ustalenie ostatecznego rozpoznania wymaga obserwacji szpitalnej, badań radiologicznych klatki piersiowej i cytologicznego badania plwociny. Rozstrzygające jest badanie bronchosko-powe dróg oddechowych i histopatologiczne badanie wycinków z podejrzanych miejsc.
Leczenie
W zależności od lokalizacji i okresu choroby jest chirurgiczne bądź chemiczne. Wczesne ustalenie rozpoznania i wczesne podjęcie właściwego leczenia dają szansę wyleczenia.
Zapobieganie
Polega przede wszystkim na ogólnej profilaktyce nowotworowej (patrz rozdz. 25 -Choroby nowotworowe) oraz niepaleniu - zarówno czynnym, jak i biernym - tytoniu. Uważa się bowiem, że ponad 50% raków oskrzela u osób niepalących pochodzi z tzw. palenia biernego.