Zespół urojeniowy

Zaburzenie psychiczne zwane zespołem urojeniowym, objawia urojeniami przeróżnej treści. Może dotyczyć stanu zdrowia, partnerów lub prześladowań. Chory jest np. pewien swojej śmiertelnej choroby, na którą w rzeczywistości nie cierpi. Zespół urojeniowy należy do zespołów psychopatologicznych.

Pojecie zaburzeń urojeniowych pochodzi z greki i oznacza w dosłownym tłumaczeniu „obok rozumu” lub ”poza sensem”
Chory jest przekonany o racji swoich przekonań, mimo iż nie ma na nie żadnego potwierdzenia. Nie przemawiają do niego logiczne argumenty. Bez specjalistycznej pomocy jest nikła szansa na przekonanie go, że tkwi w błędzie.

Przyczyny zespołu urojeniowego

Najczęstszymi przyczynami zespołu urojeniowego są: nadużywanie narkotyków, dopalaczy, alkoholu lub leków; inną przyczyną może być otępienie starcze i choroba Alzhaimera. Duży wpływ na zdrowie psychiczne mogą mieć również traumy z dzieciństwa, śmierć bliskiej osoby, przeżyty szok lub czynniki genetyczne.

Zobacz także:

Urojenia są związane z wadliwym postrzeganiem rzeczywistości

Objawy zespołu urojeniowego

W kategorii zespołów urojeniowych daje się wyróżnić:

• Zespół urojeniowy prosty - urojenia są pozbawione dominującej treści
• Zespół paranoiczny - spójne systemy ideologiczne, zwykle skoncentrowane wokół jednej tematyki. Treść urojeń jest prawdopodobna lub co najmniej możliwa, więc chory jest w stanie przekonać otoczenie, że ma rację.
• Zespół parafreniczny (urojeniowo- omamowy) - występują urojenia pośrednie miedzy paranoidalnymi a paranoicznymi oraz omamy słowne.
• Zespół paranoidalny - charakteryzuje się sądami o charakterze nierealnym, absurdalnym.
• Zespół dezorientacji psychicznej (hebefreniczny) - znaczne rozkojarzenie, wyraźny autyzm, dominują objawy dezorientacji osobowości, myślenia i zaburzenia aktywności.

Najczęściej diagnozowane urojenia:

• Urojenie prześladowcze - chory jest przekonany, że ktoś go prześladuje, podsłuchuje, ściga, śledzi, chodzi za nim krok w krok przez cały czas. W skrajnych przypadkach może wystąpić również przekonanie, że ktoś go nagrywa ukryta kamerą.
• Urojenie ksobne (odnoszenia) - cierpiący na to urojenie sądzi, że jest obiektem szczególnego zainteresowania, innych ludzi, często nawet tych, których nie zna osobiście. Myśli np., że osoby stojące w tej samej kolejce do bankomatu myślą o nim, jest on głównym obiektem ich zainteresowań.
• Urojenie zazdrości - chory jest pewien, że partner go zdradza. Organizuje cały swój czas na śledzeniu ukochanej osoby, sprawdzaniu jej połączeń telefonicznych, wypytywaniu gdzie była, z kim i co robiła. Zaburzenie to najczęściej występuje u alkoholików w psychodzie alkoholowej i jest to tak zwany zespół Otella.
• Urojenie erotyczne - człowiek z tym zaburzeniem, jest przekonany o miłości innej osoby. Lgnie do niej i szuka kontaktu za wszelka cenę. Nie przyjmuje do świadomości, że osoba ta go nie kocha, pomimo wyraźnych zaprzeczeń.
• Pieniactwo- charakteryzuje się nieustannym dochodzeniem swoich praw i domniemanych krzywd. Często nawet w sądach.
• Urojenia wielkościowe - chory jest przekonany o swojej sławie, przedstawia się, jako osoba powszechnie znana np. polityk lub aktor.
• Urojenia owładnięcia - chorujący jest przekonany, że inne osoby wpływają na niego i nim manipulują, kontrolują jego zachowanie z zewnątrz np. poprzez telepatie lub wszczepione chipy
• Urojenia hipochondryczne - chory twierdzi, że jest umierający, cierpi na jakąś śmiertelna chorobę: AIDS, nowotwór lub nadciśnienie. Każde złe samopoczucie jest przez niego odbierane, jako objaw chorobowy. W skrajnych przypadkach, zaburzenie to może przekształcić się w zespół Münchhausena. Polega on na wejściu w role chorego, symulowaniu objawów i domaganiu się hospitalizacji.
• Urojenie nihilistyczne - chory przekonany jest o własnej śmierci. Myśli, że nie żyje lub, że obumierają niektóre jego organy.
• Urojenie odsłonięcia - poczucie, że ktoś czyta w naszych myślach
• Zespół Kandinskiego-Clérambaulta - charakteryzuje się występowaniem jednocześnie czterech urojeń: odnoszenia, owładnięcia, oddziaływania oraz odsłonięcia. Ponadto dla tego zaburzenia charakterystyczny jest kantyzm- natłok własnych myśli, halucynacje psychiczne oraz pseudo halucynacje

Jak leczyć zespół urojeniowy?

Pierwszym krokiem w pokonaniu choroby jest zdanie sobie sprawy z własnych dolegliwości. Chory najczęściej nie jest świadom własnych zaburzeń. Jest zupełnie bezkrytyczny wobec objawów dolegliwości. Dlatego leczenie najczęściej jest przymusowe i zaczyna się, gdy choroba jest już w zaawansowanym stadium.  Wleczeniu tego typu zaburzeń stosowane są leki przeciwpsychotyczne. Dodatkowo stosowana jest psychoterapia.

Autor: Zuzanna Gałka