Zwyrodnienie stawu kolanowego

Mechanizm powstawania gonartrozy może być dwojaki. Najczęściej zmiany rozpoczynają się od procesu zwyrodnieniowego na tylnej powierzchni rzepki, która podczas zginania kolana jest narażona na silny ucisk. Zmieniona chorobowo rzepka nie pasuje kształtem do łożyska, w którym się znajduje i porusza się w trakcie zginania stawu, co wywołuje ból odczuwany głównie przy wchodzeniu lub schodzeniu ze schodów, czy przy wstawaniu z krzesła. Mówimy tu o tzw. konflikcie rzepkowo - udowym.

Inne nazwy choroby: Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego; Gonartroza;

Rzadziej obserwuje się tzw. konflikt udowo - piszczelowy, gdy pierwotną zmianą jest uszkodzenie łąkotki poprzez nieprawidłowe i nierównomierne obciążenie powierzchni stawowych, czemu sprzyjają koślawości lub szpotawości. W tego typu uszkodzeniu dolegliwości bólowe pojawiają się podczas stania, chodzenia, obciążenia długotrwałym marszem.

Bardzo często przy zaawansowanych zmianach zwyrodnieniowych oba opisane konflikty współistnieją.
Gonartrozie często towarzyszy nie rozpoznane pęknięcie lub oderwanie łąkotki stawu kolanowego lub uszkodzenie więzadeł krzyżowych, których rolą jest stabilizacja stawu kolanowego.

Zwyrodnienie stawu kolanowego występuje częściej u kobiet, zwłaszcza starszych i otyłych. Podstawą do rozpoznania choroby zwyrodnieniowej jest ból w stawie i jego okolicy nasilający się przy ruchach, przy wstawaniu, przy schodzeniu po schodach, w czasie noszenia ciężkich przedmiotów i ustępujący w spoczynku.

Zobacz również:

Leczenie

Leczenie polega na skutecznym odciążeniu chorego stawu - przede wszystkim zmniejszeniu masy ciała, używaniu laski lub kul. Cenna jest fizykoterapia - spośród licznych rodzajów zabiegów (poduszka elektryczna, lampa soluks, ultradźwięki i in.) dobiera się taki, który przynosi największą subiektywną poprawę.

Farmakologicznym uzupełnieniem leczenia są niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak diclofenac, ibubrofen, naproksen, paracetamol, ketoprofen i in. U chorych z odczynem zapalnym i wysiękiem w stawach można stosować dostawowe wstrzyknięcia sterydowych leków przeciwzapalnych, takich jak np. Depo-Medrol. W wyjątkowo zaawansowanych przypadkach stosuje się leczenie zabiegowe - wstawienie endoprotezy stawowej.

Chorzy z zaawansowaną chorobą zwyrodnieniową, u których dolegliwości bólowe nie ustępują po lekach i którzy mają coraz większe trudności w wykonywaniu codziennych czynności, są kierowani przez lekarza pierwszego kontaktu do ortopedy w celu rozważenia wskazań i możliwości leczenia operacyjnego. Radykalną operacją z całkowitą wymianą stawu jest alloplastyka, czyli założenie endoprotezy (wewnętrznej protezy) stawu kolanowego czy biodrowego. U zdecydowanej większości chorych zabieg ten zapewnia znaczne zmniejszenie bólu i poprawę w poruszaniu się.