Anemia
Niedokrwistością (anemią) nazywamy niedobór czerwonego barwnika krwi, zawierającego żelazo (hemoglobiny), lub czerwonych ciałek krwi (erytrocytów). Podział niedokrwistości jest dosyć złożony. Niedokrwistości można dzielić w zależności od etapu, w którym zaczyna brakować krwinek. Anemia może więc powstać w wyniku zmniejszenia wytwarzania (erytrocytów lub hemoglobiny), bądź w wyniku zwiększenia rozpadu krwinek czerwonych, bądź z powodu ich utraty. Do pierwszej grupy należą między innymi niedokrwistości niedoborowe (niedobór żelaza czy witaminy B12), do drugiej niedokrwistości hemolityczne, a do trzeciej niedokrwistości pokrwotoczne. Rozróżniamy również niedokrwistości niedobarwliwe, hipochromiczne, niedokrwistości normochromiczne i niedokrwistości nadbarwliwe, hiperchromiczne. Rozpoznać anemię można tylko przez badanie krwi (tzw. morfologię). Jeżeli lekarz stwierdzi, że niedokrwistość nie wynika z choroby, lecz ze zbyt małej ilości żelaza w diecie, przepisze żelazo w tabletkach, kroplach lub zastrzykach (w ciężkiej anemii). Żelazo najlepiej zażywać rano przed śniadaniem i popijać sokiem pomarańczowym lub innym napojem zawierającym dużo witaminy C - ułatwia to jego przyswajanie. Nie należy podawać dziecku żelaza w czasie posiłków ani dawać mu do popicia mleka, bo kuracja wtedy słabiej skutkuje. Podczas leczenia stolce są czarne, a na zębach po zażywaniu kropli lub syropu może pojawić się ciemny nalot. (Skutecznie zapobiega mu płukanie ust wodą po połknięciu leku). Objawy: Wiodącymi objawami niedokrwistości są: bladość skóry, z odcieniem niekiedy żółtawym, bladość błony śluzowej jamy ustnej oraz spojówek oka, ograniczenie sprawności ruchowej, poprzez łatwe męczenie się i występowanie tzw. Zadyszki wysiłkowej przy stosunkowa małych wysiłkach, ogólna ociężałość bóle i zawroty głowy, senność, apatia, szum w uszach, mroczki przed oczami, a w przypadkach ciężkich skłonność do omdleń, a nawet stany podgorączkowe i pobolewania w okolicy serca o charakterze przypominającym niewydolność wieńcową. Nie ma swoistego objawu, czy też zespołu objawów niedokrwistości, gdyż większość z nich możemy obserwować w wielu stanach chorobowych innych narządów. Właściwe rozpoznanie niedokrwistości, zwłaszcza stopnia jej nasilenia, prawdopodobne przyczyny i zmiany chorobowe, a na tej podstawie poprawne leczenie, może ustalić tylko lekarz na podstawie informacji uzyskanych od chorego oraz stwierdzonych zmian przedmiotowych uzupełnionych diagnostycznymi badaniami laboratoryjnymi. Najbardziej przydatnymi badaniami jest morfologia krwi oraz badanie bioptyczne szpiku kostnego.
Przyczyną anemii z niedoboru żelaza jest najczęściej utrata krwi (i związanego z nim żelaza) w wyniku przewlekłych krwawień z dróg rodnych (krwawienia miesiączkowe), z przewodu pokarmowego (spowodowane głównie chorobą wrzodową), z dróg moczowych i innych narządów.
Zobacz również:
Rzadziej zdarza się, że nie dostarczamy organizmowi żelaza w odpowiedniej ilości (np. w przypadku ścisłej diety wegetariańskiej) albo że zapotrzebowanie na ten makroelement wzrasta (w ciąży, podczas karmienia).
Inną dużą i rozpowszechnioną grupą anemii są niedokrwistości megaloblastyczne, w których krwinki czerwone są większe od prawidłowych. Najczęstszą przyczyną tych niedokrwistości jest niedobór witaminy B12 (zdecydowana większość przypadków) i kwasu foliowego (rzadziej).
Dużą, na szczęście rzadszą, grupą są niedokrwistości hemolityczne. Hemoliza oznacza dosłownie rozpuszczenie krwinek; w medycynie tym pojęciem określa się skrócenie czasu przeżycia erytrocytów (prawidłowo około 120 dni) do kilku tygodni lub dni. Jeśli organizm nie nadąża z produkcją nowych krwinek, to pojawia się niedokrwistość.
