Zatrucie helem

Hel, w temperaturze pokojowej występujący w postaci gazu, jest jednym z najsłabiej reagujących pierwiastków znanych człowiekowi. Nie reaguje w żaden sposób z organizmem, w związku z czym często uważa się go za całkowicie bezpieczny dla człowieka. Nie jest to do końca prawda.

Hel bardzo łatwo rozpuszcza się we krwi. Jeżeli wdycha się go zbyt dużo, może zastąpić tlen w organizmie. Czas potrzebny na powrót do stanu normalnego może wystarczyć do niedotlenienia mózgu. W pierwszej kolejności prowadzi to do utraty przytomności, ale, jeżeli stężenie jest zbyt duże, nawet do śmierci.

Innym niebezpieczeństwem są pojemniki pod ciśnieniem, w których hel jest często przechowywany. Jeżeli hel jest wdychany bezpośrednio z takich pojemników, ciśnienie może doprowadzić do barotraumy w postaci rozerwania tkanki płuc.

Objawy

Objawy zatrucia helem to typowe objawy niedotlenienia. Należą do nich:

niewyraźne widzenie
bóle i zawroty głowy
nudności
osłabienie
ból szyi
zaburzenia czucia
drgawki

Należy na nie zwrócić szczególną uwagę, jeżeli pojawiły się w przypadku kontaktu z helem, np. w przypadku zabawy.

Zobacz również:

Leczenie

Jeżeli objawy się utrzymują, należy wezwać lekarza. Leczenie polega na podawaniu tlenu w celu jak najszybszego wyrównania jego stężenia we krwi i umożliwienia oddychania.

Profilaktyka

Istnieją różne możliwości zetknięcia z helem. Najbardziej powszechnym sposobem wykorzystania helu na skalę przemysłową jest postać chłodziwa – ze względu na bardzo niską temperaturę wrzenia. W takiej postaci hel nie jest dostępny powszechnie.

Hel jest lżejszy od powietrza i niepalny. Z tego powodu używa się go do wypełniania balonów i sterowców. Wejście do wnętrza wypełnionego tym gazem może bardzo szybko doprowadzić do utraty przytomności, a nawet uduszenia. Nie należy tego robić w żadnych okolicznościach, a obsługa takich urządzeń powinna należeć tylko do wykwalifikowanego personelu.

Często wykorzystuje się ten gaz podczas zabawy. Napełnia się nim baloniki, tak, aby unosiły się w powietrzu. Powszechne jest też wdychanie go, w celu zmiany barwy głosu. Jest to najczęstszy powód zatrucia helem. Zazwyczaj w baloniku nie ma go na tyle dużo, żeby doprowadzić do śmierci. Zdarzają się jednak przypadku, w których konieczna jest hospitalizacja osoby, która wdychała hel w ten sposób.

Dużo bardziej niebezpieczna jest próba wdychania helu bezpośrednio z butli pod ciśnieniem. Może wtedy nastąpić trwałe uszkodzenie płuc i uduszenie.

Ilość wypadków śmiertelnych z użyciem helu nie jest duża – w Stanach Zjednoczonych w latach 2000 – 2004 zdarzyło się to tylko cztery razy. Jednak nie należy lekceważyć tego niebezpieczeństwa.