Niedoczynność hormonalna jajników

Czyli niedobór hormonu pęcherzykowego - estrogenu (grupa hormonów płciowych: estradiol, estron i estriol) lub niedobór hormonu ciałka żółtego - progesteronu (luteina). Wytwarzanie estrogenów zależy od cyklu miesiączkowego: najwięcej jest ich w czasie jajeczkowania, a w drugiej fazie ilość estrogenów się zmniejsza. Niedobór estrogenów jest normalny u kobiet po okresie menopauzy, ponieważ ich jajniki przestają wytwarzać te hormony. Niedobór może też występić u młodszych kobiet i powodować choroby metaboliczne.

Estrogeny odpowiadają za dojrzewanie płciowe kobiet, rozwój narządów płciowych, pojawienie się popędu seksualnego i owłosienia łonowego oraz za rozwój gruczołów sutkowych. Wpływają także na skórę oraz na jej odporność na raka i zarazki oraz na szybkość gojenia się ran. Estrogeny mają także wpływ na odkładanie wapnia w (zapobieganie osteoporozie), na przyswajanie białek oraz krzepliwość krwi, na rozszerzanie naczyń krwionośnych. Działają także przeciwmiażdżycowowo.

Objawem niedoboru estrogenów są: zaburzenia miesiączkowania, niepłodność, zanik lub ograniczone występowanie drugorzędowych cech płciowych, niedorozwój narządów płciowych, męska sylwetka, hirsutyzm, obniżenie tonu głosu, zanik trzeciorzędowych cech płciowych i różne choroby - osteoporoza, choroby naczyniowe, stawowe oraz zwyrodnieniowe zmiany skórne.Brak estrogenów powoduje także zmniejszenie grubości warstw skóry oraz wpływa na jej elastyczność, szczególnie w okresie menopauzy, a także wysychanie śluzówki jamy ustnej i oczu (powieki, gałka oczna) oraz śluzowówki układu moczowego i układu płciowego.

Zobacz również:

Leczenie: uzupełnienie niedoborów poprzez stosowanie estrogenów naturalnych i syntetycznych, w leczeniu zaburzeń miesiączkowania, niedorozwoju gonad, niedoczynności jajników, zapaleniu atroficznym pochwy oraz po operacyjnym usunięciu jajników, a także jako hormonalna terapia zastępcza w dolegliwościach związanych z klimakterium. Estrogeny stosuje się także jako składnik tabletek antykoncepcyjnych.

Progesteron czyli luteina, żeński hormon płciowy wytwarzany przez ciałko żółte i łożysko w czasie ciąży. Jest to bardzo ważny hormon wydzielany przez gonady (jajniki i jądra).Progesteron umożliwia implantację zapłodnionego jaja w błonie śluzowej macicy i odpowiada za utrzymanie ciąży - jest wydzielany na początku przez ciałko żółte, a po14-18 tygodniu ciąży zaczyna być wytwarzany także przez łożysko. W przypadku, kiedy nie dojdzie do ciąży, wydzielanie progesteronu zmniejsza się i następuje menstruacja. Progesteron hamuje skurcze macicy i wstrzymuje dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych Graafa. Inne zadania progesteronu to: hamowanie nadmiernego rozrostu endometrium pod wpływem działania estrogenów oraz cykliczne zmiany nabłonka jajowodów, szyjki macicy i pochwy, w ciąży hamuje odpowiedź immunologiczną matki na antygeny płodu, hamuje poród, znosi samoistną czynność skurczową ciężarnej macicy, wpływa na zmniejszenie kurczliwość mięśniówki macicy, pobudza błonę śluzową jajowodów i macicy do wydzielania substancji odżywczych, zatrzymuje wodę. Jego spadek powoduje depresję poporodową, wahania nastroju, powstawanie żylaków i przebarwień skóry. Niedostateczne wydzielanie progesteronu powoduje także zaburzenia miesiączkowe, niepłodność, a także poronienia nawykowe.

Leczenie: progesteron stosowany jest profilaktycznie przy ryzyku poronienia, przy niewydolności ciałka żółtego, przy zatruciu ciążowym i przy zaburzeniach menstruacji.