Antykoncepcja hormonalna - czego się wystrzegać?
We współczesnym świecie istnieje wiele metod antykoncepcji pozwalających zapobiec niechcianej ciąży. Wciąż toczą się dyskusję o tym, które ze środków można uznać za najbardziej skuteczne i bezpieczne. Jak się okazuje antykoncepcja hormonalna uważana jest za najskuteczniejszą, obecnie dostępną metodę zapobiegania ciąży.
Skuteczność preparatów antykoncepcyjnych jest zależna od dwóch składowych:
- progestagenów, hamujących wydzielanie przez przysadkę lutropiny (LH), co skutkuje zahamowaniem procesu dojrzewania pęcherzyja Graafa i ostatecznie nie wystąpieniem owulacji. Ponadto związki te wpływają na endometrium (błonę śluzową macicy) uniemożliwiając zagnieżdżenie jaja. Ich antykoncepcyjne właściwości są także wynikiem zmian składu śluzu wydzielanego przez gruczoły szyjki macicy, przez co staje się on gęstszy i mniej przepuszczalny dla plemników;
- estrogenów, które hamują z kolei wydzielanie folitropiny (FSH) przez przysadkę, co również uniemożliwia pojawienie się owulacji.
Hormonalne preparaty antykoncepcyjne mogą przyczynić się do powstania zakrzepowych zapaleń żył i zatorów naczyniowych. Zwiększają także ryzyko zatorów mózgowych i zawałów serca. Nie powinny być zatem stosowane u osób z chorobami zakrzepowymi. Ten szkodliwy wpływ antykoncepcji jest związany z obecnością estrogenów oraz z działaniem progestagenów, które mogą zwiększać stężenie czynników krzepnięcia krwi (fibrynogenu oraz czynnika VII, VIII, IX i X).
Środki zapobiegające ciąży mogą także zwiększać stężenie triglicerydów i cholesterolu we krwi, co może zwiększać ryzyko wystąpienia miażdżycy, hiperlipidemii i nadciśnienia. Ponadto w trakcie ich przyjmowania mogą wystąpić: zespół napięcia przedmiesiączkowego, spadek libido, nudności i bóle głowy (szczególnie na początku stosowania). Sporadycznie kobiety miewają problemy skórne (trądzik, łojotok, hirsutyzm), bóle stawów czy zmiany w tętnicach siatkówki. Niektóre skarżą się także na spowodowany zatrzymaniem wody w organizmie, przyrost masy ciała.
Zobacz również:
Firmy farmaceutyczne prześcigają się w nieustannym udoskonalaniu składu preparatów antykoncepcyjnych. Z roku na rok, w aptekach zwiększa się gama dostępnych środków, których stosowanie ma coraz mniej szkodliwy wpływ na zdrowie. Dużą rolę odrywa jednak także świadomość kobiet na temat działań niepożądanych hormonów. Dzięki niej mogą one poprzez odpowiedni tryb życia ograniczyć szkodliwe działanie stosowanych przez nie preparatów antykoncepcyjnych, a także zapobiec obniżeniu ich skuteczności.
Przede wszystkim najważniejsze są regularne kontrole ginekologiczne. Poza tym duże znaczenie ma monitorowanie stanu wątroby, ciśnienia tętniczego krwi oraz gospodarki tłuszczowej. Warto także starać się prowadzić zdrowy styl życia. Ograniczenie spożycia tłuszczy, codzienny wysiłek fizyczny oraz rezygnacja z palenia papierosów i noszenia obcisłych ubrań na pewno w znacznym stopniu zmniejszą ryzyko wystąpienia chorób zakrzepowych i nadciśnienia. Choć nie zaobserwowano istotnego statystycznie związku między zachorowalnością na czerniaka złośliwego a stosowaniem hormonalnej antykoncepcji, to może ona jednak zwiększać ryzyko wystąpienia choroby. Dlatego też warto zrezygnować z solarium i długiego przebywania na słońcu.
Kobiety stosujące doustną antykoncepcję hormonalną powinny także zdawać sobie sprawę z interakcji, w jakie wchodzą te preparaty z innymi środkami leczniczymi. Mogą one bowiem zmniejszać działanie środków przeciwzakrzepowych, będących antagonistami witaminy K, np. warfaryny. Pod wpływem innych leków może z kolei maleć skuteczność antykoncepcji.
Działanie to może wynikać:
- ze zwiększenia metabolizmu wątroby, co dotyczy takich leków jak: barbiturany np. fenobarbital, allobarbital (leki uspokajające, nasenne, przeciwpadaczkowe), leki przeciwpadaczkowe, np. fenytoina, rifampicyna – antybiotyk stosowany niektórych zakażeniach bakteryjnych, głównie w gruźlicy, gryzeofulwina – antybiotyk przeciwgrzybiczy, leki moczopędne, np. spironolakton,
- z hamowania metabolizmu etynyloestradiolu przez antybiotyki: biseptol (kotrimoksazol – połączenie trimetorimu z sulfametoksazolem), erytromycynę lub ketokonazol,
- z zaburzeń flory bakteryjnej, jako efekt długotrwałego stosowania antybiotyków m. in. tetracyklin, amicyliny i cefalosporyny,
- z interakcji w fazie farmakodynamicznej z kwasem askorbinowym (witaminą C) i paracetamolem.
Kobiety korzystające z przezskórnej antykoncepcji, powinny dodatkowo uważać na pobyty w saunie, opalanie, intensywne ćwiczenia fizyczne, ciepłe i zimne kąpiele, które mogą spowodować częściowe lub całkowite odklejenie plastra. Jednak naklejenie go zgodnie z informacjami na ulotce, czyli na suchą, nieowłosioną skórę, zmniejszy z całą pewnością ryzyko konieczności jego wymiany. Stosowanie transdermalnych systemów antykoncepcyjnych niweluje z kolei ryzyko obniżenia skuteczności na skutek wymiotów lub biegunek.
Autor: Marta Grochowska
Komentarze do: Antykoncepcja hormonalna - czego się wystrzegać? (4)
Nie dla wszystkich
1Stosowałam już różne tabletki,niestety zawsze mam skutki uboczne takie jak (żylaki,zawroty głowy,wysypki,itd) lekarze oczywiście zawsze zdziwieni. Nie polecam ,lepiej stosować mniej destrukcyjne metody.... pokaż całość
Nie dla każdego
1Tabletki są bardzo dobrą metodą antykoncepcji, ale też muszą być dobierane indywidualnie do osoby...bo inaczej skutki uboczne gwarantowane. Wiele kobiet narzeka na samopoczucie przy braniu pigułek anty, więc nie wiem czy... pokaż całość
tabletki
1Wydaje mi się, że odpowiednio dobrana metoda - po wcześniejszych badaniach i zasięgnięciu porady lekarza nie powinna skutkować znaczącymi skutkami ubocznymi... Dużo info na temat metod antykoncepcji jest na stronie www.w... pokaż całość
Bez wyrzeczeń
1Stosowałam blisko 2 lata tabletki, działały na mnie rożnie tj mam na myśli skutki uboczne, dodatkowo łączenie jw z niektórymi skokami czy ziołami jest nie wskazane-a to duży problem dla mnie, jak mam sobie czegoś odmówić... pokaż całość