Bliźniaki - ciąża mnoga

Najczęstszą postacią ciąży wielopłodowej u człowieka jest ciąża bliźniacza. Może powstać w wyniku zapłodnienia pojedynczej komórki jajowej przez jeden plemnik. Rozwijające się w takiej ciąży bliźnięta określamy jako jednojajowe (jednozygotyczne). Mają zawsze tę samą płeć i identyczny kod genetyczny. Ciąża bliźniacza może być także wynikiem zapłodnienia dwóch oddzielnych komórek jajowych przez dwa osobne plemniki.

Rozwijające się wówczas dwa płody (mogą być tej samej bądź odmiennej płci) nazywamy bliźniakami dwujajowymi (dwuzygotycznymi). Noworodki są wtedy podobne jedynie w takim stopniu, jak rodzeństwo pochodzące z tej samej rodziny z dwóch oddzielnych ciąż.

Przeciętnie w około 4% ciąż bliźniaczych dochodzi do śmierci jednego lub obydwu płodów. Śmierć jednego z bliźniąt w jamie macicy może, ale nie musi mieć wpływu na los drugiego, które utrzymało się przy życiu. Najczęściej śmierć jednego z bliźniąt nie wywiera niekorzystnego wpływu na drugi płód, zwłaszcza gdy nastąpi to przed 20 tygodniem, a obydwa płody miały osobne kosmówki.

Badania nad bliźniętami jednojajowymi dowodzą, że poza podobnym wyglądem charakteryzują się podobieństwem psychicznym. Zależy to jednak od otoczenia, w którym są wychowywane. Bliźnięta chowane w różnych rodzinach i miejscach mogą mieć zupełnie inne cechy psychiczne.

Zobacz również:

Bliźnięta jednojajowe są zazwyczaj mniejsze, częściej występują u nich wrodzone wady rozwojowe oraz częściej obumierają w łonie matki niż bliźnięta dwujajowe. Niekorzystne warunki rozwoju wewnątrzmacicznego, upośledzenie odżywiania, często ucisk i zapętlenie pępowin, wcześniactwo i duża liczba porodów zabiegowych znacznie pogarszają rokowanie w ciąży mnogiej.

Zachorowalność okołoporodowa matek w ciąży wielopłodowej jest 4-8 razy wyższa niż w ciąży pojedynczej. śmiertelność okołoporodowa matek zwiększa się tylko w nieznacznym stopniu. Jeżeli noworodek rodzi się żywy, najlepszym kryterium jego przeżycia jest wiek ciążowy. W większości przypadków rokowanie dla bliźniąt lub trojaczków ważących ponad 2500 g jest lepsze niż dla płodów pojedynczych o tej samej masie urodzeniowej. Wynika to z faktu, że płody z ciąży mnogiej są bardziej dojrzałe.

Zdaża się również, iż nie dochodzi do całkowitego podziału zapłodnionej komórki jajowej. Rodzące się bliźnięta są zrośnięte różnymi częściami ciała. Są to tak zwane bliżnięta syjamskie (zroślaki) Rozdzielenie bliźniąt syjamskich jest zazwyczaj skomplikowanym zabiegiem chirurgicznym, jego trudność wzrasta gdy ważne organy są wspólne np. Serce lub rdzeń kręgowy. Bardzo często zdarza się, że podczas operacji umiera jedno z bliźniąt. W Polsce, w ostatnim czasie przyszły na świat dwie pary bliźniąt syjamskich (w obu przypadkach - dziewczynki), które na szczęście, udało się rozdzielić.