Dni niepłodne

Dni niepłodne występują u pań przez większość czasu - okres, kiedy możliwe jest zajście w ciążę, to według statystyk jedynie 4% kobiecego życia. Stąd więcej mówi się o sygnałach świadczących o płodności, niż o tym, w jaki sposób rozpoznać dni niepłodne. Jednak obserwacja własnego organizmu połączona z kontrolowaniem cyklu miesiączkowego pozwala z powodzeniem wyznaczyć okres niepłodności.

Dwa podstawowe czynniki, jakie należy mieć na uwadze przy określaniu dni niepłodnych, to temperatura ciała oraz obecność i wygląd śluzu. Szczególnie ważny jest ten drugi - mętny i kłaczkowaty świadczy o minimalnym ryzyku zajścia w ciążę. Warto zwracać uwagę także na inne sygnały wysyłane przez organizm, dotyczące samopoczucia czy libido.

Dni niepłodne w cyklu miesiączkowym

Kobieta jest niepłodna przez większość cyklu miesiączkowego. Aby doszło do zapłodnienia, plemnik musi dotrzeć do komórki jajowej, która w kobiecym organizmie żyje jedynie przez 24 godziny. Okres płodny to zatem krótki czas, obejmujący kilka dni przed owulacją i - dla bezpieczeństwa w wypadku przesunięcia jajeczkowania - kilka dni po niej.

Okres niepłodności względnej

Nazwa tej fazy niepłodności jest nieprzypadkowa. Względność wynika z faktu, iż długość tego etapu nie jest stała. U kobiet z krótkimi cyklami miesięcznymi komórka jajowa zaczyna dojrzewać tak szybko, że okres płodny może zacząć się już pod koniec miesiączki. Ma to duże znaczenie dla pań, które nie chcą zajść w ciążę - należy mieć świadomość, iż stosunek podczas menstruacji w niektórych sytuacjach doprowadza do zapłodnienia. W przypadku kobiet o regularnych 28-dniowych cyklach krwawienie to czas niepłodny.

Czas niepłodności

Faza niepłodności rozpoczyna się wraz z obumarciem komórki jajowej i trwa do miesiączki. To stały okres, zawsze wynoszący 14 dni. Świadomość tego faktu pozwala obliczyć czas kolejnej owulacji. Należy określić dzień rozpoczęcia przewidywanej menstruacji i do tej daty odjąć 14 dni. Jajeczkowania nigdy nie wyznaczamy, bazując na dacie poprzedniej miesiączki - to błąd często popełniany przez kobiety.

Które dni są niepłodne?

Dni niepłodne przed okresem

Okres niepłodny przed miesiączką rozpoczyna się w momencie, w którym obumrze komórka jajowa. Teoretycznie jest to, uwzględniając, że jajeczko przetrwa w damskim organizmie jedynie dobę, 24 godziny od przewidywanego czasu owulacji. W praktyce jednak zakłada się, że 3-4 dni po jajeczkowaniu to dni płodne. Jest to pewien margines bezpieczeństwa - nawet u kobiet, które mają cykl miesiączkowy jak w zegarku, uwolnienie komórki jajowej z przyczyn losowych może się opóźnić. Wystarczy wzmożona aktywność fizyczna czy nieco większa dawka stresu.

Dni niepłodne po okresie

To, czy po okresie u kobiety występują dni niepłodne oraz ile one trwają, zależy od długości cyklu miesiączkowego. Kiedy odstęp pomiędzy kolejnymi krwawieniami jest bardzo krótki, prawdopodobnie już podczas menstruacji rozpoczyna się okres płodny. U pań ze standardowym (28 dni) lub dłuższym cyklem po miesiączce następuje kilka dni, podczas których stosunek nie prowadzi do zapłodnienia.

Aby wyznaczyć dni niepłodne przed menstruacją, wykorzystajmy wyznaczony czas owulacji. 3-5 dni przed nim możemy mówić o okresie płodnym (tyle plemniki mogą przeżyć w pochwie). Dni niepłodne to te pomiędzy krwawieniem a wyznaczonym według powyższych wytycznych przedziałem czasowym.

Kiedy są dni niepłodne?

Śluz a dni niepłodne

W dni niepłodne kobieta czuje „suchość” u przedsionka pochwy, a śluz jest mętny, gęsty, kłaczkowaty i nieciągliwy. Może mieć białawe lub żółtawe zabarwienie. Daje się odróżnić od śluzu płodnego. Ten cechuje się przejrzystością i konsystencją białka jaj kurzego. Ujęcie jego niewielkiej ilości w dwa palce pozwoliłoby zaobserwować, że jest ciągnący (pomiędzy odsuniętymi od siebie palcami dałoby się zauważyć cienkie nitki śluzu). Kobiecie w dni płodne towarzyszy uczucie nawilżenia. Śluz płodny ma jeszcze jedną ważną właściwość - pozwala przetrwać plemnikom przez pewien czas w organizmie kobiety (umożliwia zatem sytuację, w której dojdzie do zapłodnienia po stosunku odbytym kilka dni przed owulacją).

Kobieta podczas obserwacji własnego ciała powinna być uważna. Może ona bowiem mieć wrażenie „suchości”, śluz jednak będzie obecny - wtedy zapewne da się zaobserwować podczas oddawania moczu.

Zmiany temperatury

Drugim czynnikiem, który pozwala kontrolować dni płodne i niepłodne, jest temperatura. Podnosi się ona nieznacznie (o około 0,2 stopnia Celsjusza) w wyniku jajeczkowania. Podwyższenie ciepłoty ciała w tym czasie to efekt zmian hormonalnych (wzmożonej produkcji progesteronu).

Temperaturę należy mierzyć rano, na czczo i przed wstaniem z łóżka. Kobietom pracującym w nocy zaleca się wykonywać tę czynność po minimum 3 godzinach odpoczynku w pozycji leżącej oraz o stałej godzinie.

Podwyższona ciepłota ciała utrzymuje się aż do rozpoczęcia krwawienia - w momencie, w którym kończy się jajeczkowanie, a zaczyna okres niepłodny, nie na następuje zmiana temperatury. Z pomocą jedynie termometru nie wyznaczymy zatem fazy niepłodności.

Inne sygnały świadczące o dniach niepłodnych

Pozostałe sygnały wysyłane przez organizm w związku z okresem niepłodnym to kwestia indywidualna. Niektóre kobiety mogą czuć się gorzej, zaobserwować pogorszenie się stanu cery, mieć większy apetyt. Część pań z pewnością będzie miała mniejszą ochotę na aktywność fizyczną, spadnie także ich libido.

Dni niepłodne a ciąża

Prowadzenie kalendarza dni płodnych i niepłodnych to element naturalnych metod antykoncepcji oraz powszechna praktyka wśród kobiet starających się o dziecko. Seks w starannie okresie niepłodnym nie doprowadzi do zapłodnienia, zaś stosunek w dni płodne (szczególnie w okolicach owulacji) znacznie zwiększy szansę na potomstwo.

Aby kontrola dni płodnych i niepłodnych była skuteczną metodą planowania rodziny, konieczne jest połączenie wiedzy o własnym cyklu (znajomość jego długości oraz obliczenie terminu owulacji) wraz z obserwacją sygnałów wysyłanych przez kobiece ciało.