Jak uwolnić się od pamiętania o codziennej antykoncepcji – cała prawda o niecodziennych metodach antykoncepcji hormonalnej

Współczesne kobiety żyją bardzo intensywnie. Obowiązki zawodowe, domowe, edukacja i coraz więcej informacji do zapamiętania, które pojawiają się każdego dnia, mogą negatywnie wpływać na pamiętanie o codziennym przyjmowaniu tabletki antykoncepcyjnej.

Większość kobiet posiada informacje z mediów lub od koleżanek na temat nowoczesnych, niecodziennych metod antykoncepcji hormonalnej. Kobiety są świadome, że wszystkie aktualnie zalecane formy antykoncepcji hormonalnej nie wymagającej codziennego pamiętania są relatywnie bezpieczne i mają bardzo wysoką skuteczność.

Jednak użytkowniczki oprócz bezpieczeństwa i skuteczności oczekują od antykoncepcji także wygody. W odpowiedzi na potrzeby kobiet – które nie chcą, aby rekomendowana przez ginekologów metoda planowania ciąży była niespójna z ich aktywnym stylem życia – rozwiązaniem okazały się być niecodzienne preparaty hormonalne. Podawane są one w inny sposób niż doustnie i mają dłuższy okres działania, co czyni je wygodniejszymiz punktu widzenia użytkowniczki.

Wygoda i bezpieczeństwo – czyli to czego nowoczesna kobieta oczekuje dzisiaj od antykoncepcji hormonalnej

Komfort oraz skuteczność z zastosowania antykoncepcji hormonalnej mają niebagatelny wpływ na decyzję kobiety, o tym, która forma zabezpieczenia będzie dla niej najlepsza. W ostatniej dekadzie pojawiły się w Polsce metody antykoncepcji hormonalnej podawane w inny sposób niż doustnie. Polecane są przede wszystkim kobietom, które nie są zdyscyplinowane i zdarzało im się zapominać o regularnym zażywaniu tabletek hormonalnych lub właśnie rozpoczynają życie seksualne i poszukują oprócz skutecznej – „wygodnej antykoncepcji”.

- W dzisiejszym społeczeństwie „braku czasu” nowoczesne Polki są coraz bardziej zabiegane. 24h godziny to już za mało na obowiązki związane z nauką, pracą, organizacją życia rodzinnego i spotkaniami z przyjaciółmi. W tym przypadku ciężko jest pamiętać o wszystkim – w tym także o codziennym przyjmowaniu antykoncepcji. Rozwiązaniem dla intensywnie żyjącej kobiety są wygodne – bo niecodzienne – metody antykoncepcji hormonalnej, które powodują także, że kobieta ma jedną informację mniej do zapamiętania. Ogromnej zmianie uległa również rola lekarza ginekologa. Ma on być nie tylko dobrym, odpowiedzialnym, profesjonalnym lekarzem, pełni również rolę spowiednika, terapeuty. To zaufanie kobiet do ginekologa powinno iść w parze z ich wsparciem wobec pacjentek dotyczącym również ich specyficznych, uwarunkowanych środowiskowo i cywilizacyjnie potrzeb w zakresie antykoncepcji hormonalnej – mówi dr Tomasz Sobierajski, socjolog z Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego.

W niecodziennej antykoncepcji łatwiej o zapewnienie większej skuteczności poprzez trudniejsze popełnienie błędu. Najczęstsze błędy popełniane przez kobiety stosujące doustną antykoncepcję to sam sposób stosowania metody – w tym także pamiętanie o codziennym połknięciu pigułki – u 46% użytkowniczek, jednoczesne stosowanie antybiotykoterapii przez 21% i występowanie biegunek oraz wymiotów u 10% kobiet2. Polki mają dostęp do metod niecodziennej antykoncepcji, które z powodzeniem stosowane są wśród kobiet w innych krajach europejskich.

Aktualnie wśród niecodziennej antykoncepcji rozróżniamy metodę: transdermalną czyli system przezskórny (antykoncepcja za pośrednictwem aplikacji plastra), dopochwową (dopochwowy pierścień antykoncepcyjny), iniekcji poprzez zastrzyk hormonalny oraz systemu wewnątrzmacicznego (wkładka domaciczna). Przy doborze każdej metody niecodziennej antykoncepcji wymagana jest konsultacja z lekarzem, który zleci badania hormonalne. Pacjentka natomiast może zasugerować lekarzowi, że prowadzi aktywny styl życia i chciałaby oprócz wysokiej skuteczności antykoncepcyjnej uzyskać wygodę w jej stosowaniu oraz bezpieczeństwo pod kątem jak najmniejszej liczby skutków ubocznych.

Zobacz również:

Jak się uwolnić od codziennego pamiętania o antykoncepcji – wszystkie metody antykoncepcji o przedłużonym działaniu

Metoda transdermalna (przezskórna) – plaster jest systemem transdermalnym o wymiarach 45 mm x 45 mm w kształcie kwadratu, który składa się z trzech warstw. W warstwie wewnętrznej znajduje się substancja klejąca, dzięki której plaster zachowuje prawidłową przyczepność do skóry. Hormony (estrogen i progesteron) są stale uwalniane
z plastra i po wchłonięciu przez skórę dostają się bezpośrednio do krwioobiegu.

Przy stosowaniu plastra konieczne jest jego naklejanie zawsze tego samego dnia tygodnia. Po trzech tygodniach jego stosowania należy zrobić siedmiodniową przerwę, podczas której nastąpi krwawienie z odstawienia. Jeżeli kobieta chce przesunąć termin miesiączki, zamiast siedmiodniowej przerwy może rozpocząć stosowanie kolejngo opakownia leku i zrobić przerwę, dopiero po kolejnych 3 tygodniach.

Zalety: Metoda transdermalna jest prosta w stosowaniu. Hormony przenikają przez skórę od razu do krwi dzięki czemu omijają układ pokarmowy. Jest to dobra forma antykoncepcji dla kobiet, które muszą uważać na swoją wątrobę. W przypadku popełnienia błędu w stosowaniu metody przez zapomnienie naklejenia nowego plastra “stary” plaster daje 48h dodatkowej ochrony antykoncepcyjnej. Skuteczność 99%. Wskaźnik Pearla określający skuteczność metody transdermalnej wynosi 0,6-0,9.

Wady: Antykoncepcja transdermalna zalecana jest kobietom, które ważą do 90 kg.
Jej skuteczność jest obniżona u kobiet o masie równej i większej niż 90 kg. U niektórych kobiet plaster może podrażniać skórę. Może pojawić się plamienie lub krwawienie w trakcie używania plastra.

Metoda dopochwowa – pierścień dopochwowy wykonany jest z elastycznego, miękkiego tworzywa w kształcie „bransoletki” o średnicy niewiele większej niż 5 cm i przekroju 4mm. Jest odporny na uszkodzenia mechaniczne. Jego innowacyjność polega na tym, że zawiera niewielką ilość dwóch żeńskich hormonów: progestagenu i estrogenu, które są uwalniane przez cały czas po umieszczeniu w pochwie i przenikają do krwioobiegu. Kobieta uczy się jak aplikować pierścień z pomocą lekarza.

Pierścień należy spłaszczyć palcami i umieścić go w pochwie pierwszego dnia cyklu miesiączkowego. Zakłada się go i usuwa w sposób podobny do umieszczania tamponu higienicznego. Po upływie trzech tygodni użytkowniczka samodzielnie usuwa pierścień, a następnie robi siedmiodniową przerwę na krwawienie z odstawienia. Podczas dwudziestu jeden dni, w których pierścień musi znajdować się w pochwie, możliwe jest jego wyjęcie do trzech godzin. W wypadku samoistnego wypadnięcia pierścienia, należy go umyć w zimnej lub letniej wodzie i jak najszybciej założyć ponownie.

Zalety: Metoda dopochwowa zawiera najmniejszą ilość estrogenów (15 µg). Mała dawka hormonów powoduje, że kobiety stosujące pierścień nie mają bólów głowy, tkliwości piersi, nudności i nie tyją. Umożliwia dobrą kontrolę cyklu i odpowiednie nawilżenie pochwy. Pierścień jest niewyczuwalny – dobrze tolerowany przez kobiety i akceptowany przez ich partnerów. Stosowany jest raz na miesiąc. Dodatkowa ochrona po ewentualnym wypadnięciu pierścienia wynosi 3h. Skuteczność 99%. Wskażnik Pearla określający skuteczność metody dopochwowej wynosi 0,65.

Wady: Kobiety początkowo muszą nauczyć się właściwej aplikacji pierścienia.

Iniekcja – zastrzyk jest metodą preferowaną przez kobiety, które karmią piersią po szóstym tygodniu po porodzie. Jest to dobra forma antykoncepcji dla kobiet, które są obciążone chorobami ogólnoustrojowymi. Podaje się go poprzez iniekcję domięśniową raz na 12 lub 8 tygodni. Po tym czasie podawana jest kolejna dawka.

Zastrzyk zawiera dużą dawkę jednego hormonu – progestagenu. Zastrzyk wstrzymuje owulację poprzez zagęszczenie śluzu szyjkowego, co w efekcie wpływa na jego nieprzepustowość dla plemników i uniemożliwia zagnieżdżenie się zarodka.

Zalety: Przez cały czas działania zastrzyku kobieta jest praktycznie zabezpieczona w 99%. Stosowany raz na trzy miesiące. Iniekcja zmiejsza objawy przedmiesiączkowe (PMS).
U kobiet karmiących zastrzyk jest obojętny na skład pokarmu. Wskaźnik Pearla określający skuteczność iniekcji wynosi 0-1.

Wady: Zastrzyk musi być wykonany przez lekarza lub pielęgniarkę. Efektem iniekcji jest co najmniej trzymiesięczna niepłodność. Pełna płodność powraca dopiero po kilku miesiącach od zaprzestania przyjmowania zastrzyków. Metoda ta może mieć wpływ na wzrost masy ciała i wahania nastrojów.

System wewnątrzmaciczny – wkładka domaciczna często nazywana jest także spiralą. Jest to metoda polecana tym kobietom, które już rodziły i raczej nie planują dzieci oraz tym, które nie chcą lub nie mogą korzystać z metod hormonalnych. Wkładka wykonana jest z polietylenu także z dodakiem srebra lub miedzi. Kształtem przypomina literę T, która zawiera zbiorniczek z hormonem progestagenem. Uwalniany hormon doprowadza
do zagęszczenia śluzu szyjkowego, w efekcie czego nie mogą przez niego przedostać się plemniki. Założenie spirali poprzedzone jest wykonaniem dokładnych badań ginekologicznych. Wkładka jest skuteczna przez wszystkie dni cyklu miesięcznego.

W zależności od typu może pełnić swoją funkcję od 3 do 7 lat. Wkłada zakładana jest przez lekarza w ostatnim dniu krwawienia miesiączkowego w momencie, gdy układ odpornościowy ma podwyższoną odporność na zakażenia, a wejście do macicy jest lekko rozszerzone.

Zalety: Zapobiega ciąży nawet do 7 lat. Lekarz może ją usunąć, gdy kobieta chce zajść
w ciążę. Zmniejsza krwawienia. Hormon – progestagen działa miejscowo. Wymaga regularnych wizyt u ginekologa po trzech miesiącach od założenia wkładki.

Wady: Nie jest zalecana kobietom, które nie rodziły. Zwiększa ryzyko stanów zapalnych pochwy bez regularnych wizyt u lekarza. Zaraz po zamieszczeniu organizm kobiety musi się przyzwyczaić do „obcego ciała”, stąd na początku mogą pojawić się bóle.