Kaszel w ciąży - sposoby postępowania, profilaktyka

Przyszła mama zwykle robi wszystko, co tylko w jej mocy, żeby jak najlepiej dbać o zdrowie, jednak nawet mimo starań nie zawsze udaje się uniknąć sezonowych infekcji. Podczas ciąży układ odpornościowy musi wykonać podwójną pracę i niekiedy zdarza się, że nawet „niewinny” kontakt z drobnoustrojami ciężarna przypłaca mocnym przeziębieniem. Pojawiający się wówczas kaszel niepokoi tym bardziej, że sposoby na walkę z nim są mocno ograniczone.

Wiele ogólnie dostępnych, nawet „bezpiecznych” i sprzedawanych bez recepty środków przeciwkaszlowych nie może być stosowane przez kobiety w ciąży, to samo tyczy się preparatów ziołowych i leków homeopatycznych. Zażywanie ich na własną rękę może być niebezpieczne. Kaszlu, bez względu na jego rodzaj nie powinno się lekceważyć, ponieważ nieleczone infekcje dróg oddechowych mogą przerodzić się w groźne choroby, jak zapalenie oskrzeli czy płuc.

Jak uniknąć kaszlu w ciąży - profilaktyka

Odpowiednia wilgotność powietrza

Suche powietrze nie służy drogom oddechowym, dlatego chcąc uniknąć dolegliwości takich jak kaszel, zwłaszcza podczas ciąży, należy zadbać o odpowiedni poziom nawilżenia powietrza, zwłaszcza w tych pomieszczeniach, w których przebywa się najczęściej - sypialnia, salon, miejsce pracy etc. Można zaopatrzyć się w domowy higrometr - urządzenie, które wykonuje pomiar wilgotności powietrza i na bieżąco monitorować jego wskazania. Ponadto, warto często wietrzyć mieszkanie, nawet wtedy, gdy na zewnątrz panuje chłód.

Jeśli powietrze w otoczeniu jest zbyt suche, należy zacząć działać jeszcze zanim pojawi się kaszel i infekcje dróg oddechowych - tradycyjnym, najprostszym sposobem będzie umieszczanie na kaloryferach zwilżonych ręczników. Alternatywa to zastosowanie tzw. kamionek wypełnionych wodą i zawieszanych na grzejniku, dawniej używano zwykłych glinianych, wersje współczesne to nierzadko małe, ceramiczne dzieła sztuki. Dostępne są także nawilżacze elektryczne - parowe, ewaporacyjne czy ultradźwiękowe.

Ogólne wzmacnianie odporności

Rzucenie palenia, unikanie towarzystwa palaczy i przebywania w zadymionych pomieszczeniach to podczas ciąży konieczność. Takie postępowanie zmniejsza też ryzyko chorób dróg oddechowych, a zwłaszcza dolegliwości takich jak kaszel. Dodatkowo, jeśli to możliwe, ciężarna powinna wystrzegać się dużych skupisk ludzi, zatłoczonych miejsc publicznych, zwłaszcza w sezonie zwiększonej zachorowalności na grypę.

Dieta kobiety w ciąży powinna zawierać zdrowe i pożywne posiłki. Warto zwrócić uwagę, aby na talerzu często pojawiały się produkty wzmacniające odporność (jeśli nie ma przeciwwskazań czy alergii pokarmowych), jak np. czosnek, cebula, naturalny miód, owoce cytrusowe, warzywa ze sprawdzonych źródeł. Dobrze, aby przyszła mama przyjmowała odpowiednią ilość płynów i była w miarę możliwości (po konsultacji lekarskiej) aktywna fizycznie.

Leczenie kaszlu w ciąży

Leczenie kaszlu pojawiającego się w ciąży jest konieczne (bez względu na to, w jakim momencie się pojawia), ponieważ może on spowodować skurcze macicy, a w konsekwencji nawet przedwczesny poród. Nie oznacza to, że każdy rodzaj kaszlu niesie za sobą takie niebezpieczeństwo (na ogół dziecko w środowisku macicy jest dobrze chronione przed drobnymi wstrząsami), ale dla pewności należy od razu skontaktować się z lekarzem, zwłaszcza jeśli kaszel nasila się.

Farmakologiczne leczenie kaszlu w ciąży

Jeśli kaszel i przeziębienie trwa długo i domowe sposoby nie pomagają, prawdopodobnie infekcja uległa zaostrzeniu. W przypadku kobiet w ciąży konsultacja z lekarzem jest konieczna, nie mogą one bowiem przyjmować żadnych leków na własną rękę, nawet jeśli są to znane specyfiki z domowej apteczki. Jeżeli zachodzi taka konieczność, zostanie przepisany specjalnie dobrany antybiotyk. Na ogół kuracja tego typu nie jest polecana ciężarnym, ale w przypadku cięższych chorób to zazwyczaj nie do uniknięcia.

Kiedy udać się do lekarza i jakich leków unikać?

Do lekarza należy udać się, jeśli kaszel utrzymuje się dłużej niż trzy dni, jest wyjątkowo uciążliwy, częsty bądź zaostrza się, towarzyszą mu bóle w klatce piersiowej, wydzielina lub pojawiła się gorączka. Nawet znane, popularne i wydawałoby się „bezpieczne” leki mogą spowodować wystąpienie szeregu skutków ubocznych, a przez to zaszkodzić rozwijającemu się dziecku - trzeba bezwzględnie wystrzegać się środków na bazie szałwii, aloesu, krwawnika, żeń-szenia, liści poziomki, miłorzębu japońskiego oraz preparatów z alkoholem i ibuprofenem. W ciąży zakazana jest aspiryna z uwagi na zawartość kwasu acetylosalicylowego (może on wpłynąć na zbyt wczesne zarośnięcie przewodu tętniczego u płodu, rozrzedzić krew matki, a w efekcie wywołać wzmożone krwawienie przy porodzie).

Domowe sposoby leczenia kaszlu w ciąży

Leczenie kaszlu w ciąży w początkowej fazie

Gdy kaszel jest lekki, lub przeziębienie dopiero daje o sobie znać, obok zaleceń lekarskich warto sięgnąć po domowe sposoby. Przede wszystkim należy zwolnić tempo i położyć się do łóżka na kilka dni. Korzystne jest picie ciepłych napojów, jak herbata z miodem lub bawarka, przegotowana woda z dodatkiem soku z cytrynu i odrobiną miodu, a także świeżo wyciskane soki z owoców lub sok z kiszonej kapusty (najlepiej zrobionej w domu). Herbatki ziołowe pomagające na kaszel są dozwolone, o ile lekarz wyrazi zgodę, podobnie z zabiegami w rodzaju inhalacji i aromaterapii z olejkami (niektóre z nich, np. cedrowy czy kajeputowy są niewskazane podczas ciąży).

Dieta ciężarnej podczas przeziębienia

Warto włączyć do menu treściwe zupy, naturalny chrzan, kiszonki, warzywno-owocowe koktajle. Tradycyjne metody walki z kaszlem jak okłady klatki piersiowej z liści kapusty, zażywanie syropu z cebuli, czy wykrztuśnych mikstur na bazie marchwi lub czarnej rzepy są skuteczne i na ogół bezpieczne, ale podczas ciąży, zanim przystąpi się do domowego leczenia, warto zasięgnąć opinii specjalisty i upewnić się, że dany składnik nie zadziała alergizująco.

Domowe sposoby na kaszel mokry

Do skutecznych domowych sposobów na kaszel mokry należą syropy z czosnku oraz z cebuli. Można je zażywać, o ile nie ma przeciwwskazań takich jak nadwrażliwość na którykolwiek ze składników, alergia, etc. Spożywanie miodu, zwłaszcza w ostatnim trymestrze ciąży powinno odbywać się za zgodą lekarza.

Syrop z cebuli

Składniki:

• 3 cebule;
• ½ szklanki miodu naturalnego;
• 50 ml chłodnej, przegotowanej wody.

Przygotowanie:

Cebule pokroić drobno, wymieszać z miodem, odstawić na ok. 30 minut. Dodać wodę, rozmieszać, pozostawić na kolejne 3 godziny. Po tym czasie przecedzić. Pić po jednej łyżeczce kilka razy dziennie.

Syrop z czosnku

Składniki:

• kilka ząbków czosnku,

• 2 cytryny,

• przegotowana woda.

Przygotowanie:

Ząbki czosnku obrać, umyć i przecisnąć przez praskę lub pokroić drobno. Wymieszać ze świeżo wyciśniętym sokiem z cytryn i wodą. Odstawić syrop na kilka dni zamknięty w ciemnym słoiku lub buteleczce. Następnie odcedzić. Pić po łyżce 3 razy dziennie.

Domowe sposoby na kaszel suchy

Suchy kaszel najczęściej występuje na samym początku przeziębienia, później zamienia się w mokry, ułatwiający odkrztuszanie. Aby przyspieszyć ten proces, można położyć się do łóżka i wygrzewać się. Domowym sposobem leczenia rekomendowanym przy kaszlu suchym jest picie roztworu z siemienia lnianego.

Przygotowanie:

Łyżeczkę siemienia lnianego należy ugotować w niewielkiej ilości wody (ok. 10 minut), następnie wymieszać z miodem. Miksturę pić trzy razy dziennie (po 1 łyżeczce).

Autor: Aleksandra Bujas