Niech zdrowo rosną – razem dla wcześniaków!

Polskie Towarzystwo Neonatologiczne we współpracy z Krajowym Konsultantem ds. Neonatologii, Krajowym Funduszem na Rzecz Dzieci oraz Fundacją WHC (Watch Health Care) zawiązało „Koalicję dla wcześniaka”, której celem jest wypracowanie kompleksowego narodowego programu opieki nad dziećmi przedwcześnie urodzonymi, by umożliwić im zdrowy start i równe szanse rozwojowe.

Edukacja, stymulacja rozwoju i rehabilitacja oraz profilaktyka zakażeń to trzy kluczowe filary działań Koalicji. Specjalistom zależy, by dzieci przedwcześnie urodzone wchodziły z jak najmniejszym „bagażem wcześniactwa” w życie, miały zapewniony zdrowy start, cieszyły się dzieciństwem, a ich rodzice spokojnym rodzicielstwem.

Oficjalna inauguracja Koalicji miała miejsce 9 września b.r. podczas konferencji prasowej w Szpitalu Klinicznym im. ks. Anny Mazowieckiej w Warszawie. Data i miejsce nie były przypadkowe, bo właśnie wtedy, w ogrodach Szpitala, odbywał się II Piknik Wcześniaków pod hasłem „Wyspa Skarbów”.

- Moja Martynka jest największym Skarbem jaki posiadam. Miała szczęście, że urodziła się właśnie w tym Szpitalu. Poród był niespodziewany i bardzo wczesny, bo  w 23 tygodniu ciąży, kiedy to nagle odeszły mi wody płodowe. Słowa Pani Doktor pomogły mi pogodzić się z tym, że będziemy mieli wcześniaka. Lekarze nie dawali nam zbyt wielkich szans na przeżycie córeczki, każdego dnia mogło wydarzyć się wszystko. Towarzyszył mi strach o jej kruche życie i zdrowie oraz cicha nadzieja, że nam się uda. Wiem, że miałam ogromne szczęście trafiając tutaj, dlatego jestem całym sercem za Koalicją dla wcześniaka i podpisuję się obiema rękami pod postulatami, które chce wprowadzić. Każdy rodzic i każde dziecko urodzone przed terminem powinno mieć opiekę, która zapewni jak najlepszy start. Moja Martynka ważyła zaledwie 670 g, mierzyła 30 cm, nie miała tkanki tłuszczowej, paluszki były cienkie jak zapałki i zamiast zostać ze mną, natychmiast została zabrana do Oddziału Intensywnej Terapii Noworodka. Widząc moje dziecko podłączone do monitorów, z wenflonami w drobniutkich rączkach, w otoczeniu dziesiątek rurek i przewodów – zastanawiałam się, co mogę zrobić. Nie mieliśmy pojęcia, co to znaczy być rodzicami wcześniaka. Na szczęście lekarze mi podpowiedzieli. Więc tuliłam nóżkę w inkubatorze, opowiadałam bajki, śpiewałam piosenki i dbałam o to, żeby mieć własny pokarm. Łzy same cisnęły się do oczu, jak widziałam Martynkę w inkubatorze. Dziś mamy za sobą 19 miesięcy życia i to bardzo szczęśliwych miesięcy. Mała rozwija się prawidłowo i gdy się na nią patrzy trudno uwierzyć, że była taka maleńka. – powiedziała Pani Anna, mama Martynki, która wraz z córką uczestniczyła w Pikniku.

W Polsce w 2011 roku urodziło się 28.035 dzieci przed planowanym terminem. Ich masa urodzeniowa czasami nie przekracza 1000 gramów. Przedwczesny poród i mała masa urodzeniowa są najczęstszą przyczyną zaburzeń rozwojowych i umieralności niemowląt. Jednak wprowadzenie konkretnych zmian systemowych  w opiece nad kobietą w ciąży i noworodkami przedwcześnie urodzonymi może przyczynić się do poprawy kondycji zdrowotnej noworodków urodzonych przedwcześnie. Dlatego właśnie powstała „Koalicja dla wcześniaka”, której celem jest wywołanie debaty społecznej na temat sytuacji dzieci przedwcześnie urodzonych w Polsce, zaproponowanie konkretnego programu opieki nad dziećmi przedwcześnie urodzonymi, jak również stworzenie planu działań edukacyjnych skierowanych do rodziców dzieci przedwcześnie urodzonych, którzy na co dzień sprawując opiekę nad nimi, mają kluczowy wpływ na stymulację rozwoju dzieci.

Odsetek porodów przedwczesnych w naszym kraju jest stale stosunkowo wysoki. Choć rodzi się z każdym rokiem coraz mniej dzieci ogółem, to proporcja dzieci urodzonych przed czasem utrzymuje się na stałym poziomie ok. 7%. Wcześniaki narażone są na zwiększoną zachorowalność na wiele groźnych chorób, w tym chorób płuc, serca, wzroku, czy ośrodkowego układu nerwowego. Zawiązaliśmy „Koalicję dla wcześniaka”, aby stworzyć kompleksowy program edukacyjny i profilaktyczny, dzięki któremu poprawi się sytuacja wcześniaków w Polsce – powiedziała prof. dr hab. n. med. Maria Katarzyna Borszewska – Kornacka, Prezes Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego.

Dzieci przedwcześnie urodzone, ze względu na niewystarczająco rozwinięty układ oddechowy, odpornościowy i neurologiczny, narażone są na wiele groźnych powikłań2,3. Niestety wiele z nich nie otrzymuje wystarczającej pomocy, lub otrzymuje ją zbyt późno. Niesie to za sobą konsekwencje, które ciążą jeszcze przez wiele miesięcy, a nawet lat. To można zmienić usprawniając system opieki nad dziećmi urodzonymi przedwcześnie. Większość dzieci po latach wyrównuje różnice i rozwija się jak rówieśnicy. Ważne jest, aby te różnice zacząć wyrównywać jak najszybciej,
by „bagaż wcześniactwa” był jak najmniejszy.

- W Polsce mamy wiele do zrobienia aby poprawić sytuację noworodków urodzonych przedwcześnie. Umieralność i ryzyko powikłań zdrowotnych byłyby mniejsze, gdyby porody przedwczesne odbywały się w przygotowanych do tego szpitalach referencyjnych. Nie bez znaczenia jest świadomość zdrowotna kobiet, które zostaną matkami. Należy również lepiej zorganizować opiekę nad tą grupą dzieci po wypisie ze szpitala. Dlatego konieczne jest wykorzystanie wszystkich istniejących środków i możliwości, aby nie dopuszczać do zachorowań i umożliwiać jak najszybsze nadrobienie zaległości rozwojowych wcześniaków – powiedziała prof. dr hab. n. med. Ewa Helwich, Konsultant Krajowy ds. Neonatologii,
Dotąd nie udało się w Polsce opracować programu kompleksowej opieki nad dziećmi urodzonymi przedwcześnie. „Koalicja dla wcześniaka” powstała, aby to zmienić.

- Warto inwestować w zdrowie dzieci przedwcześnie urodzonych od samego początku, bo to przyniesie wymierne korzyści nie tylko medyczne, ale i ekonomiczne. Inwestycja w zdrowy początek życia wcześniaków, to mniej powikłań zdrowotnych w przyszłości, mniej hospitalizacji, a co za tym idzie, mniej wydatków państwa związanych z leczeniem. Mniej powikłań to większa szansa na zdrowy start dzieci w dorosłość. – powiedział Krzysztof Łanda, Prezes Fundacji Watch Health Care (WHC).

Podstawowe cele „Koalicji dla wcześniaka”:

1. Stworzenie programu kompleksowej opieki nad dziećmi urodzonymi przedwcześnie, pozwalającego na zwiększenie dostępności do nowoczesnej, wielospecjalistycznej opieki zaraz po narodzinach oraz
2. po wyjściu ze szpitala;
3. Uświadomienie społeczeństwa, że problemy dzieci przedwcześnie urodzonych i ich rodziców są ważne i możliwe do rozwiązania;
4. Podjęcie działań edukacyjnych dedykowanych do rodziców w zakresie prawidłowej stymulacji rozwoju i rehabilitacji dzieci;
5. Zapobieganie rozwojowi zakażeń, w tym przede wszystkim układu oddechowego.

Przyrost naturalny i liczba urodzeń z roku na rok spada, szczególnie w krajach wysoko rozwiniętych. W Polsce w 2011 roku urodziło się 6% dzieci mniej niż w 2010 roku, z czego prawie 7% to dzieci urodzone przed terminem5. Należy więc zrobić wszystko, aby zadbać o zdrowie i prawidłowy rozwój każdego z nich, dając im zdrowy start w dorosłe życie.

****
Konsultacja merytoryczna materiałów informacyjnych – prof. dr hab. med. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka Partnerem wspierającym „Koalicję dla wcześniaka” jest firma Abbott Laboratories Poland.