Plastry antykoncepcyjne

Plastry antykoncepcyjne posiadają takie same hormony jak dwuskładnikowa tabletka antykoncepcyjna, różnią się jedynie drogą podania, a tym samym zostaje ominięty efekt przejścia przez wątrobę. Plaster ma powierzchnię 20cm2 (4,5 na 4,5 cm) i zawiera 750 µg etynyloestradiolu i 6 mg norelgestrominu.

Mechanizm działania jest podobny jak w przypadku tabletek – estrogen zatrzymuje wydzielanie folitropiny, dzięki czemu zapobiega rozwojowi dominującego pęcherzyka Graafa, a progestragen zatrzymuje wydzielanie lutropiny, co zatrzymuje jajeczkowanie i uniemożliwia zagnieżdżenie się komórki jajowej w macicy oraz zagęszcza śluz szyjkowy, co z kolei wpływa na utrudnione dotarcie plemników do jamy macicy i komórki jajowej. Schemat przyjmowania hormonów także się nie zmienia ( 3 tygodnie i 7 dni przerwy). Różnicą jest jedynie to, że tabletki należy przyjmować każdego dnia. W tej metodzie serię trzech plastrów przykleja się kolejno raz na tydzień tego samego dnia, przez kolejne trzy tygodnie, po czym należy zrobić tydzień przerwy. Plastry są oczywiście dostępne na receptę. Jest to najskuteczniejsza metoda antykoncepcyjna, ich skuteczność sięga 99%.

Stosowanie plastrów

Przed naklejeniem plastra skóra musi być sucha, bez podrażnień, nie powinno się także nakładać się kremu lub balsamu nawilżającego. Plaster przykleja się w miejscu, które nie powoduje możliwości jego odklejenia (ramię, łopatka, pośladek). Nie można także przyklejać plastra zawsze w tym samym miejscu. Jeżeli plaster całkowicie lub częściowo odkleił się od skóry na mniej  niż 24 godziny, można przykleić ten sam plaster albo zastąpić go nowym, ale termin przyklejenia kolejnego plastra pozostaje bez zmian. Kiedy minęły ponad 24 godziny należy założyć nowy plaster, rozpoczynając nowy cykl i zmieniając dzień przyklejania plastra. Należy także pamiętać, że w takim przypadku powinno się stosować dodatkową metodę antykoncepcji przez 7 dni.

Działania niepożądane i przeciwwskazania

W trakcie stosowania plastrów mogą wystąpić działania niepożądane, takie jak: reakcje skórne, zwiększenie masy ciała, bóle głowy, trądzik, nerwowość, zmniejszone libido, nieregularne krwawienia, nudności, nietolerancja szkieł kontaktowych i zaburzenia widzenia. Możemy także wyróżnić  bezwzględne przeciwwskazania do stosowania takiej metody antykoncepcyjnej. Są to zaburzenia zatorowo-zakrzepowe tętnic, niedokrwienie serca, zaburzenia sercowo-naczyniowe, nadciśnienie tętnicze i płucne, zapalenie jelit, choroba wątroby, rak sutka lub jego podejrzenie, ciężkie migreny, krwawienia z dróg rodnych, palenie tytoniu po 35. roku życia.

Zalety i wady plastrów antykoncepcyjnych

Plastry to przede wszystkim skuteczna i odwracalna metoda, która pozostaje pod kontrolą kobiety. W przeciwieństwie do tabletek o plastrach należy pamiętać tylko raz w tygodniu, istnieje również możliwość nierobienia siedmiodniowej przerwy. Dodatkowo stosowanie plastrów nie jest powiązanE z aktem płciowym i pozwala na swobodny stosunek. Poza tym plastry przynoszą wiele korzyści pozaantykoncepcyjnych. Należą do nich między innymi regularne krwawienia, lepsze znoszenie bólu owulacyjnego, a także zmniejszenie objawów napięcia przedmiesiączkowego, obfitości oraz bolesności miesiączek. Metoda ta wpływa na rzadsze występowanie ciąż pozamacicznych, torbieli jajnika, mięśniaków oraz zachorowania na raka jajnika. Plastry mają również działanie ochronne przed rozwojem zmian miażdżycowych.

Wady plastrów antykoncepcyjnych

Mimo wielu zalet, plastry antykoncepcyjne posiadają też kilka wad. Przede wszystkim należy do nich zaliczyć medyczne przeciwwskazania do ich stosowania, uczulenia skórne i możliwość odklejania się plastra. Plastry powodują też działania niepożądane, o których pisałam wyżej. W początkowych fazach stosowania mogą występować krwawienia międzymiesiączkowe ( po 3 opakowaniach objawy ustępują). Największym jednak minusem jest to, że ta metoda antykoncepcji nie chroni przed zakażeniem HIV oraz chorobami przenoszonymi drogami płciowymi. Możliwe jest także zwiększenie się ryzyka chorób takich jak rak szyjki macicy czy rak sutka.

Co zrobić, by metoda była skuteczna?

Przede wszystkim należy stosować plastry systematycznie i nie przekraczać 7-dniowej przerwy. Musisz także kontrolować obecność plastra na skórze i nie stosować leków, które mają wpływ na metabolizm wątrobowy. Warto także wiedzieć, że plastry nie działają, kiedy masa ciała przekracza 90 kilogramów.

Czy plastry są bezpieczne?

W Polsce jedynymi plastrami, które są dostępne na rynku są plastry firmy EVRA ( ok. 40-50zł). Najnowsze badania wykazały jednak, że kobiety, które je stosują przyjmują przez skórę więcej hormonów niż kobiety stosujące pigułki. Może to jednocześnie zwiększać ryzyko zawału serca i udaru mózgu. Zatem przed decyzją skonsultuj się z lekarzem, w celu przeprowadzenia podstawowych badań ginekologicznych, badań krwi i piersi, by wykluczyć jakiekolwiek przeciwwskazania do stosowania tej metody.

Katarzyna Bałdyka