Podwyższone ciśnienie w ciąży - jakie są zagrożenia?

Nawet 10% kobiet doświadczyło podwyższonego ciśnienia w czasie ciąży. Naukowcy z Centre for Social Evolution na Wydziale Biologii Uniwersytetu w Kopenhadze udowodnili, że łagodne nadciśnienie u kobiety we wczesnej ciąży wpływa na płód, a jeśli występuje w późnej ciąży, ma negatywne skutki dla zdrowia przyszłego dziecka. Badania zostały przeprowadzone w oparciu o ponad 750 000 urodzeń w Danii. Obserwacje trwały 27 lat.

„Wiemy od jakiegoś czasu, że ciąża z nadciśnieniem może prowadzić do poważniejszych dolegliwości (np. stanu przedrzucawkowego), ale biolodzy nie rozumieją, dlaczego to zjawisko – które może być szkodliwe dla kobiety i dla płodu – nie zostało wygaszone na drodze ewolucji. Teoria ewolucyjna mówi, że tego rodzaju paradoksy mogą być spowodowane konfliktem rodzic – potomstwo (ang. parents-offspring conflict - POC). Pchnęło nas to do sprawdzenia, czy istnieją statystyczne dowody, które mogą wytłumaczyć tę kwestię”, mówi profesor Jacobus Boomsma, dyrektor Centre for Social Evolution i koordynator badań.

Korzystny wzrost ciśnienia

Wyniki jasno wskazują, że ciężarne, których ciśnienie było minimalnie podwyższone w pierwszym trymestrze, urodziły dzieci w lepszym stanie zdrowia niż kobiety, u których nie zdiagnozowano podwyższonego ciśnienia przez cały okres ciąży.

W sumie, u tych noworodków zdiagnozowano o 10 – 40% mniej chorób (na podstawie danych z 27-letnich obserwacji).

Jednak, kiedy nadciśnienie zaczyna się lub utrzymuje w późniejszej ciąży, rezultaty są zgoła inne -  ryzyko wystąpienia zaburzeń zdrowotnych wzrasta do 10% w tych przypadkach.

W przypadku śmiertelność niemowląt w pierwszym roku życia, tendencja jest taka samo. W Danii nie odnotowano żadnych przypadków śmierci noworodków z powodu nadciśnienia ciężarnej we wczesnej ciąży, natomiast ryzyko śmierci niemowląt, których matki doświadczyły nadciśnienia w późnej ciąży, jest na poziomie powyżej średniej.

Ojcowskie geny podnoszą ciśnienie

Według teorii konfliktu rodzic – potomstwo, geny ojca w łożysku mają tendencję do „organizowania” dla płodu większej ilości pożywienia, niż tej, która jest w interesie genów ciężarnej.

Teoria potwierdza także, że geny ojca, które wpływają na obniżenie ciśnienia krwi kobiety, prawdopodobnie wywołają odpowiedź genów ciężarnej, równoważąc ten proces.

W genomie płodu znajduje się po połowie genów mężczyzny i kobiety, więc prawdopodobne jest, że dojdą one do porozumienia tworząc optymalnie funkcjonujące łożysko.

Jednak, kiedy działanie genów ojca nie może być całkowicie zrównoważone aktywnością genów kobiety, pojawia się ryzyko wystąpienia i utrzymania podwyższonego ciśnienia krwi, prowadzące do powstania na późniejszym etapie ciąży komplikacji kosztem zdrowia płodu.

Uzyskane wyniki potwierdzają teorię o fundamentalnych konfliktach ukrytych w naszych genach już w momencie poczęcia. Geny są pierwszymi podejrzanymi za przenoszenie takich konfliktów, ponieważ „pamiętają” one, od którego rodzica pochodzą.

„Biolodzy molekularni odkryli ostatnio wiele tego rodzaju genów u ludzi i myszy, i są one częściowo zlokalizowane w łożysku, podług przewidywań teorii. Sugerujemy dalsze badania celem sprawdzenia czy różne przypadki ciąży z nadciśnieniem są rzeczywiście powiązane z genami rodziców,” mówi doktorantka Birgitte Hollegaard, która przeprowadził analizy razem z adiunktem z EU Marie Curie - Seanem Byars.

Autorzy badań mają nadzieję, że wyniki pomogą zbudować porozumienie między ich analizami procesów ewolucyjnych a obecną praktyką kliniczną.

„Warto dodać, że nie interesują nas jedynie fundamentalne, naukowe aspekty genomu związanego z rozmnażaniem, ale chcielibyśmy także, by nasze badania stały się bardziej użyteczne, na przykład przez dostosowanie monitorowania ciąży, tak by uwzględniało możliwe ryzyko dla zdrowia płodu w przyszłości,” podsumowuje Jacobus Boomsma.