Poród fizjologiczny - na czym polega?

Datę porodu lekarz określa w oparciu o zebrane informacje podczas wywiadu od przyszłej mamy, jak też w oparciu o badania diagnostyczne, które ciężarna miała wykonywane przez cały okres ciąży. Poród rozpoczyna się pojawieniem się czynności skurczowej mięśnia macicy, która powoduje skracanie szyjki macicy i rozwieranie kanału rodnego.

Jednakże nie zawsze samo pojawienie się czynności skurczowej jest zwiastunem rozpoczynającego się w danej chwili porodu, gdyż mogą one jedynie być zwiastunem skurczy przepowiadających. Różnica jest taka, że skurcze przepowiadające nie skracają szyjki macicy i zanikają do 2 godzin od pojawienia się.

Natomiast jeżeli mamy do czynienia ze skurczami, które skracają szyjkę macicy lekarz dokonuje badania ginekologicznego, aby ocenić stopień skrócenia szyjki macicy, jak też rozwarcia jej kanału. W trakcie rozwierania kanału szyjki macicy dochodzi bowiem do zmiany jej konsystencji, jak też do zmiany jej ustawienia względem osi pochwy.

Z kolei, kiedy następuje odpłynięcie wód płodowych, jest to znak rozpoczęcia się akcji porodowej. Poród siłami natury składa się z czterech etapów:

Okres rozwierania
Okres wydalania
Okres łożyskowy
Okres położyskowy

Okres rozwierania

Pierwszy okres polega na rozwieraniu się części pochwowej szyjki macicy i jest on liczony od pojawienia się pierwszych, regularnych skurczów macicy aż do czasu pełnego rozwarcia. Okres ten trwa średnio od 6-12 godzin i kończy się, kiedy szyjka macicy jest rozwarta na 10 cm. Co ważne, u kobiet, które rodzą po raz pierwszy, okres rozwierania może potrwać znacznie dłużej niż podany średni czas, gdyż nawet do 18 godzin!

W okresie tym można wyróżnić także dwie fazy:

utajoną, w czasie której dochodzi do zmiany charakteru czynności skurczowej, która początkowo jest słaba i nieregularna, jednakże kończy się regularnymi i mocnymi skurczami;
aktywną, kiedy to cały czas trwa proces rozwierania się szyjki macicy, jak i zstępowanie części przodującej w kanale rodnym. Kiedy rozwarcie szyjki osiągnie 3 cm poród zaczyna się dynamicznie rozwijać.

W czasie trwania całego powyższego procesu lekarz dokonuje oceny postępu porodu, ograniczając do minimum przeprowadzanie badania ginekologicznego, z tego powodu, że w tym czasie kobieta jest szczególnie narażona na infekcje.

Zobacz również:

Do oceny tej części porodu niezbędne są:

opis badania ginekologicznego,
opis charakteru czynności skurczowej macicy,
opis akcji serca płodu.

Na podstawie powyższych badań lekarz może ocenić prawidłowy przebieg porodu.

Okres wydalania

Druga faza porodu to czas od całkowitego rozwarcia szyjki macicy do urodzenia dziecka. Ta faza jest już stanowczo krótsza, zarówno u kobiety, która rodzi swoje kolejne dziecko, jak i u tej, która pierwszy raz zostanie mamą. Czas tego etapu wynosi do 60 minut dla tak zwanej pierworódki, a do 30 minut u kobiety rodzącej któryś raz z kolei. Kiedy dziecko opuści już kanał rodny kobiety do 3 minut należy odciąć pępowinę, która łączy dziecko z organizmem jego matki. Dlaczego do 3 minut? Bowiem do tego czasu utrzymuje się krążenie od łożyska do noworodka i z tego powodu dziecko nie powinno znajdować się powyżej jego poziomu.

Okres łożyskowy

Etap ten, jak łatwo się domyślić, trwa od chwili urodzenia dziecka do czasu urodzenia łożyska. Nie trwa on długo, gdyż zaledwie 10 minut, co się wówczas dzieje? Pod wpływem skurczów mięśnia macicy dochodzi do powstania krwiaka, zwykle w części centralnej łożyska lub w jego dolnym brzegu. W dalszej kolejności dochodzi do oddzielenia się oraz wydalenia, tzw. popłodu. Wtedy też dochodzi do znacznej utraty krwi przez rodzącą, jednakże, co istotne, nie dochodzi wówczas do krwotoku, a wszystko dzięki obkurczaniu się włókien mięśniowych, które zaciskają otwarte naczynia w jamie macicy.

Okres położyskowy

Pierwsze 2 godziny po porodzie, to okres w czasie którego kobieta jest pod stałą obserwacją lekarską, gdyż w tym czasie właśnie istnieje największe ryzyko wystąpienia krwotoku. Oprócz podstawowych parametrów życiowych ocenia się także stopień obkurczania się mięśnia macicy oraz stopień krwawienia z dróg płciowych.

W sytuacji, kiedy podczas porodu konieczne było wykonanie nacięcia krocza bądź podczas którego doszło do urazu kanału rodnego bardzo ważne jest, aby odtworzyć warunki anatomiczne, jak również zapewnić ponowną homeostazę, poprzez wykonanie szycia chirurgicznego.

Poród dla wielu kobiet wiąże się z wieloma przykrymi przeżyciami, gdyż jak wiadomo urodzenie upragnionego dziecka wymaga od kobiety ogromnej siły i zniesienia bólu, który jest nieodłącznym elementem procesu narodzin dziecka. Mimo wszystko jest to jeden z najważniejszych chwil życia, kiedy to kobieta w końcu może wziąć i przytulić swoje dziecko, które do tej pory rozwijało się pod jej sercem.