Spożywanie alkoholu podczas ciąży może uszkodzić zdolność uczenia się w najwcześniejszym okresie płodowym

Habituacja oznacza zdolności organizmu do zaprzestania reagowania na powtarzaną stymulację. Nowe studium zbadało wpływ spożywania alkoholu przez kobiety ciężarne na habituację i zdolności uczenia się u płodu. Rezultaty ukazały, że płody narażone na duże ilości alkoholu wymagały znacznie więcej prób dostosowania się; wykazywały również większą zmienność w wynikach testów na wydolność.

Oczywiste jest już, że spożywanie alkoholu podczas ciąży może uszkodzić centralny system nerwowy płodu. Teraz dowiadujemy się, że na wyniki te mogą także wpłynąć czynniki takie jak rodzaj, ilość i czas trwania kontaktu z alkoholem oraz sam moment picia.

Ponadto, większość badań nad piciem alkoholu i skutkami neurobehawioralnymi u płodu została przeprowadzona podczas okresu poporodowoego.

Tego typu badanie wykonano po raz pierwszy: badano wpływ alkoholu na funkcjonowanie mózgu płodu - a konkretnie na przetwarzanie informacji i na niezmienność wyników - w czasie narażenia na alkohol.

Wyniki zostaną opublikowane w grudniowym wydaniu Alcoholism: Clinical & Experimental Research.

"Jednostki badane po porodzie, które w okresie prenatalnym były narażone na alkohol, wykazują szereg zachowań wskazujący na dysfunkcję centralnego systemu nerwowego", tłumaczy Peter G. Hepper, profesor psychologii na Queen's University w Belfast, a także główny autor badania.

Może to obejmować słabszą zdolność uczenia się, deficyt uwagi, słabszą zdolność planowania i organizacji oraz niezdolność uczenia się o następstwie swoich działań. W rezultacie, osoby te mogą wykazywać zaburzenia behawioralne i społeczne, które mogą prowadzić do problemów w szkole i często do konfliktu z prawem.

"Do tej pory nie wykonywano innych badań przyglądających się habituacji lub zdolności uczenia się jednostki w momencie, kiedy jest ona narażona na działanie alkoholu w okresie ciąży", twierdzi Hepper. "Zasadniczo, odtwarzaliśmy dwusekundowy dźwięk dla płodu poprzez głośnik znajdujący się na brzuchu kobiety ciężarnej. Obserowaliśmy, z zastosowaniem ultradźwięku, czy płód się poruszył, podskoczył lub przestraszył się dźwięku.

Dźwięki były powtarzane co pięć sekund, a reakcja płodu za każdym razem była nagrywana. Kiedy dźwięki powtarzano, reakcja płodu osłabła i w końcu, po wielu prezentacjach dźwiękowych, znikła. Stwierdzono, że w tym miejscu płód się dostosował.

Hepper i jego koledzy zbadali 78 niepalących kobiet w normalnej, wyraźnie zdrowej ciąży z jednym dzieckiem z Royal Jubilee Maternity Service w Belfast.

Szczegóły na temat spożywania alkoholu przez kobiety ciężarne uzyskano poprzez uzupełnienie kwestionariuszy od 12 do 14 tygodnia oraz od 18 do 20 tygodnia ciąży, a także poprzez wywiady fokusowe w 34 tygodniu ciąży.

W celu rozpoznania nawyków alkoholowych kobiet, zbadano pięć grup płodów: kontrola (n=30), umiarkowane ilości spożytego alkoholu w ciągu tygodnia (n=15), ogromne ilości alkoholu spożywanego w ciągu tygodnia (n=9) oraz ogromne ilości spożytego alkoholu podczas okresu libacji alkoholowych (n-11).

Wyniki dla płodu zbadano w trzech przypadkach, w ciągu siedmiu dni, poczynając od 35 tygodnia ciąży.

"Wykazaliśmy, że w czasie narażenia na alkohol, substancja ta wpływa na fundamentaly proces psychologiczny, znany jako habituacja, która tkwi u podstaw wielu naszych bardziej skomplikowanych zdolności psychologicznych", stwierdził Hepper. "Habituacja jest podstawowym psychologicznym procesem, który kontroluje przepływ informacji w mózgu. Przykładowo, kiedy wchodzisz po raz pierwszy do pomieszczenia, możesz być świadomy głośnego tykania zegara. Jednak szybko przestaniesz słyszeć lub zwracać uwagę na tykanie. Proces habituacji przekazał bowiem do mózgu, że tykanie nie jest groźnym bodźcem i przenosi uwagę na inne wartościowe rzeczy. Jak dobrzy w tym jesteśmy jest miarą tego, jak dobrze potrafimy przetwarzać informacje. Im szybszy okres habituacji, tym lepiej zdolne jednostki są w stanie przetwarzać informacje poprzez odwrócenie uwagi od nieistotnych, niezmiennych bodźców, i skupienie uwagi i świadomości na nowych potencjalnie groźnych bodźcach."

"Wyniki pokazały, że u płodów kobiet, które spożywają alkohol na imprezach od pięciu do 10 drinków tygodniowo lub piją ponad 20 drinków tygodniowo (regularnie lub w formie libacji przez ponad 2 do 3 dni), taki proces dostosowania się jest znacznie dłuższy", dodaje Leader.  "Badanie również ukazało, że libacje alkoholowe były związane z mniejszymi zdolnościami płodu do uczenia się. Dla normalnego uczenia się i rozwoju, mózg płodu wymaga stabilności, a wynik ten sugeruje, że libacja alkoholowa uszkodziła tę funkcję."

"Często ignorowanym elementem funkcji naszego mózgu jest jego stabilność funkcjonowania", zgodził się Hepper. "Oznacza to, że nasz mózg działa dziś tak samo jak wczoraj i będzie działał tak samo jutro. Stanowi to podstawę naszej zdolności do egzystowania i funkcjonowania w świecie. Nasze badanie wykazało, że narażenie na alkohol przyczynia się do wzrostu zmienności w zdolności mózgu do dostosowania się. Mózg nie osiągał tych samych wyników. Poprzez obserwację tych behaworalnych efektów przed narodzinami, możemy rozpocząć rozponawanie obszarów mózgu, na które wpływ ma alkohol i możliwie szybko rozpocząć leczenie. Ponadto, poprzez rozpoznanie problemów wywołanych przez alkohol, możliwe będzie wdrożenie lepszych strategii leczenia."

Zarówno Hepper, jak i Leader zauważyli, że bezpieczny poziom spożytego alkoholu podczas ciąży został rozpoznany.

"Jedną z osobliwości prenatalnego narażenia na alkohol są ogromne różnice indywidualne w jego wpływie", stwierdził Hepper. "Niektóre jednostki, których matki piją ogromne ilości alkoholu, mogą wykazywać niewielkie efekty, podczas gdy inni, których matki spożywały mniejsze ilości, mogą wykazywać większe efekty. Poprzez obserwację zachowania płodu możliwe będzie ustalenie, na które i na jak dużo jednostek miał wpływ kontakt z alkoholem. Aby pozostać bezpiecznym, mądrym rozwiązaniem pozostanie niespożywanie alkoholu w trakcie ciąży."