Zadbaj o odpowiedni poziom żelaza w ciąży
Ciąża i okres laktacji to specjalny czas w naszym życiu. Zwiększa się zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze, mamy też tendencję do preferowania pewnych pokarmów nad inne. Produkty dobrej jakości i jak najmniej przetworzone stanowią więc podstawę zdrowej ciąży, jak i okresu połogu, kiedy czujemy się wyczerpane i potrzebujemy nowych sił na opiekowanie się naszymi maleństwami. Zwracamy uwagę na to, co i jak jemy, staramy się prowadzić regularny tryb życia.
Jednak sama, nawet dobrze zbilansowana dieta przestaje wystarczać do zapewnienia odpowiednich dawek mikro i makroelementów. Organizm w tym czasie potrzebuje dodatkowego wsparcia w postaci suplementacji wybranymi minerałami - zwłaszcza żelazem – pierwiastkiem życia, słabo wchłanianym z pokarmów, zaś bardzo istotnym dla prawidłowego rozwoju płodu już od pierwszych jego chwil. Także potem, w okresie poporodowym, przyjmowanie żelaza i krwiotwórczych witamin pozwoli cieszyć się energią i dobrym samopoczuciem.
Krew – życiodajny płyn
Krew jest rodzajem tkanki łącznej zbudowanej z erytrocytów czyli krwinek czerwonych, leukocytów - krwinek białych, trombocytów – płytek krwi, zanurzonych w osoczu. Erytrocyty, najliczniejsze ciałka krwi, pełnią istotną rolę w organizmie: odpowiadają za transport substancji odżywczych a przede wszystkim tlenu do wszystkich tkanek i narządów. Przenoszą tlen z płuc do każdej komórki, zabierając z powrotem dwutlenek węgla i tworząc w ten sposób cykl oddechowy. Osocze krwi przenosi substancje odżywcze, mikroelementy i witaminy wchłonięte w jelicie, zaś leukocyty bronią organizm przed drobnoustrojami chorobotwórczymi. Płytki krwi aktywują się, gdy nastąpi uszkodzenie np. warstw skóry i dojdzie do krwawienia. Wówczas hamują utratę krwi i przyspieszają jej krzepnięcie. W organizmie przyszłej mamy krew spełnia dodatkową funkcję – transportuje sznurem pępowinowym substancje odżywcze w łatwo przyswajalnej formie i rozprowadza je w małym organizmie dziecka.
Żelazo i jego rola w organizmie
W skład czerwonego barwnika krwi - hemoglobiny, mioglobiny, a także wielu enzymów wchodzi jeden pierwiastek: żelazo. To od niego zależy odpowiednie dotlenienie komórek, bowiem cząsteczki tlenu przyczepiają się właśnie do hemoglobiny zawartej w erytrocytach. Żelazo, już gotowe do wchłonięcia, występuje w postaci związku prostego: ferrytyny. Jednak samo żelazo wchłania się stosunkowo trudno - w jelicie cienkim po spożyciu pokarmów pochodzenia zwierzęcego poziom przyswojenia wynosi ok. 20%. Przy dostarczaniu żelaza z pokarmów roślinnych, wchłanialność jest jeszcze gorsza i zwykle organizm pobiera najwyżej ok. 5%. Przyswajanie żelaza zmniejszają ponadto sole wapnia, fosforu, picie dużych ilości herbaty, kawy, spożywanie fitynianów, znajdujących się w nasionach zbóż. Antagonistyczne wobec żelaza są pierwiastki: wapń, cynk, mangan - co oznacza, że zubażają poziom jego wchłaniania w jelicie cienkim, jeśli są razem spożywane. W czasie ciąży i karmienia piersią zapotrzebowanie na ten pierwiastek rożnie diametralnie i może być dwa razy większe od przeciętnego.
Kiedy żelaza jest za mało
Niedobór tego życiodajnego pierwiastka wiąże się z obniżeniem ogólnej sprawności fizycznej i intelektualnej: spada koncentracja i zdolność zapamiętywania, dochodzi do obniżenia nastroju a przede wszystkim spada odporność na przeziębienia i infekcje. Może dojść nawet do zaburzeń rytmu pracy serca. Najgroźniejszym skutkiem niedoboru pozostaje jednak anemia. W początkowym stadium anemii pojawia się ogólne osłabienie, senność, bóle i zawroty głowy. Następnie dochodzi do łatwego męczenia się przy niewielkim wysiłku, a także do skurczu mięśni nóg i kołatania serca. Sucha, łuszcząca się skóra, zapalenie błony śluzowej i kącików ust oraz łamliwość paznokci i włosów należą już do późnych objawów niedokrwistości, choć występują często jako główny zewnętrzny symptom rozpoznawczy. Najgroźniejsza postać anemii w czasie ciąży może doprowadzić do przedwczesnego porodu, narodzin dziecka z niską masą urodzeniową, niedotlenienia płodu, co tym samym zwiększa ryzyko jego obumarcia. Aby temu zapobiec, należy jak najwcześniej poddać się rutynowemu badaniu poziomu ferrytyny we wczesnej ciąży. Tylko ten pomiar pozwala na szybkie rozpoznanie niedoboru żelaza, nim będzie on groźny dla mamy i dziecka.
Zobacz również:
Laktoferryna
Rozwiązaniem w profilaktyce niedoborów żelaza, w tym anemii w czasie ciąży, może być podawanie laktoferryny – białka występującego w mleku, łzach i wydzielinie oskrzelowej, znacznie zwiększającego wchłanianie żelaza ze względu na szybkie dostarczanie go do komórek. Laktoferryna, zdaniem dr. Artura Drzewieckiego z Collegium Medicum UJ, ma działanie immunostymulujące, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, przeciwpasożytnicze, antynowotworowe oraz antyoksydacyjne. Podana doustnie znacznie stymuluje, zarówno jelitową jak i systemową, odpowiedź immunologiczną płynącą z całego organizmu, wpływa na wzrost przyjaznych bakterii jelitowych. Na stymulację absorpcji żelaza, razem z laktoferryną, wpływają również witaminy „krwiotwórcze”: B6, B12 oraz witamina C, oddziałując przy tym korzystnie na poziom cholesterolu.
Kwas foliowy - folacyna
Folacyna jest szczególnie ważnym pierwiastkiem podczas ciąży. Przyszłe mamy powinny zażywać jż już na cztery miesiące przed planowaną ciążą i w czasie całego okresu jej trwania. Kwas foliowy (inna nazwa folacyny) odpowiada za właściwe formowanie się układu nerwowego naszych pociech. Najważniejszym efektem stosowania kwasu foliowego jest jednak obniżenie ryzyka wad cewy nerwowej płodu, nawet o 60%! Dzięki podawaniu tego pierwiastka unikniemy tak poważnych chorób wrodzonych, jak: bezmózgowie, rozszczep kręgosłupa, wargi lub podniebienia czy wad serca. Kwas foliowy jest również witaminą „krwiotwórczą”.
FemiFeral – skuteczny sprzymierzeniec
Wszystkie składniki uznane za „krwiotwórcze” znajdują się w optymalnych dawkach w suplementcie diety FemiFeral, który jest dedykowany zwłaszcza kobietom w czasie ciąży i laktacji. Preparat zawiera w swym składzie 100 mg laktoferryny, która zwiększa wchłanianie żelaza, co pozwala zaspokoić dzienne zapotrzebowanie na ten związek. Wojciech Kluszczyk, ordynator Oddziału Ginekologii i Położnictwa Szpitala w Wodzisławiu Śląskim, potwierdza naukowo skuteczność profilaktyki anemii wśród ciężarnych, które były leczone doustnymi preparatami żelaza w okresie okołoporodowym. Wśród nich niedokrwistość występowała tylko u 28%, natomiast w grupie kobiet, które nie przyjmowały żelaza u ponad 85% stwierdzano niskie wartości hemoglobiny. Brak suplementacji żelazem w czasie ciąży 11-krotnie zwiększa ryzyko rozwoju niedokrwistości w okresie okołoporodowym. Zaleca się ponadto dłuższą, niż tylko doraźną, kurację odbudowującą poziom żelaza w organizmie. Wskazane jest zatem rutynowe podawanie żelaza począwszy od początku II trymestru ciąży. Kobiety z niskim stężeniem ferrytyny, powinny przyjmować żelazo w dawce 60 – 65 mg. Przy tej dawce z przewodu pokarmowego wchłania się zaledwie 6 mg żelaza, podwojenie dawki dobowej do 120 mg żelaza zwiększa wchłanianie do 10 mg. W III trymestrze każda przyszła mama powinna profilaktycznie otrzymywać 30 mg żelaza dziennie. O ile przy systematycznym uzupełnianiu niedoboru najlepsza absorpcja następuje w ciągu pierwszego tygodnia kuracji i w pierwszym miesiącu, o tyle aby skutecznie odbudować dostateczny poziom żelaza w organizmie, niezbędne jest przedłużenie jego stosowania do drugiego, a nawet trzeciego miesiąca kuracji. Nie należy jej przerywa? po urodzeniu dziecka, ale kontynuować także podczas laktacji i po jej zakończeniu, aby odbudować nadwyrężone rezerwy organizmu. Tym sposobem zapewnimy organizmowi odpowiednie ilości żelaza w śledzionie i wzmocnimy cały organizm.
Profilaktyka – szczególnie ważna przy niedoborach żelaza w ciąży
Żelazo to pierwiastek energii i witalności. Jego stopień wchłaniania jest jednak bardzo niski. Okres ciąży jest dodatkowo obłożony zapotrzebowaniem na żelazo - trzeba go dostarczać często w dawce podwójnej i w kombinacji z innymi pierwiastkami o działaniu krwiotwórczym, wpływającymi dodatkowo na rozwój układu nerwowego i krwionośnego plodu. Warto także pamiętać, że krew w czasie ciąży ma inne proporcje składników i zmniejszeniu ulega liczba erytrocytów, hematokrytu oraz limfocytów, a podwyższa się poziom OB i neutrofili. Już na początku warto więc podawać FemiFeral - suplement, który w największym stopniu będzie w stanie zaspokoić potrzeby przyszłych mam i wspomóc właściwy rozwój ich potomstwa. Nie zapominajmy również o kontroli poziomu ferrytyny w organizmie. Niech ten szczególny okres w życiu kobiety będzie okresem zdrowia i radości.
Komentarze do: Zadbaj o odpowiedni poziom żelaza w ciąży (1)
Żelazo
1witam jestem w ciazy lekarz powiedzial ze mam malo zelaza przepisal mi w plynie zelazo 3x dziennie po 20 ml. czytalam na nacie jakie sa objawy gdy sie ma za malo zelaza i nic sie nie zgadza z tym co mi jest ja bym mog... pokaż całość