Antocyjany - antyoksydanty w diecie dla zdrowia i urody
Szybkie tempo życia, złe nawyki żywieniowe, brak aktywności fizycznej, stosowanie używek, takich jak: papierosy, kawa czy alkohol mają niebagatelny wpływ na nasze zdrowie, samopoczucie czy wygląd. Taki styl życia sprzyja tworzeniu się wolnych rodników, które są odpowiedzialne między innymi za starzenie się naszego organizmu i choroby cywilizacyjne. Antyoksydanty, zwane też przeciwutleniaczami to związki, które niwelują skutki takiego trybu życia.
Do naturalnych przeciwutleniaczy należą m.in.: witaminy A, C, E, a także różne związki polifenoli, do których zaliczamy np. antocyjany.
Antocyjany to grupa barwników roślinnych o kolorach czerwonym, fioletowym i niebieskim. Najczęściej występują w owocach, kwiatach i liściach. Znajdują się przede wszystkim w zewnętrznych warstwach komórek. Barwa antocyjanów zależy od ich budowy chemicznej, ale również od kwasowości owocu.
Antocyjany pełnią w roślinie szereg różnorodnych funkcji. Przede wszystkim to przeciwutleniacze, które chronią roślinę przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, które z kolei mogą doprowadzić do uszkodzenia DNA komórki i w konsekwencji czego do jej śmierci.
W zależności od kombinacji ugrupowań, antocyjany zaliczane są do kilku podgrup: cyjanidyn, delfinidyn, malwidyn, pelargonidyn, petunidyn.
Stosując dietę bogatą w antocyjany zapobiegamy szkodliwemu wpływowi wolnych rodników na narząd wzroku. Dzięki czemu można uniknąć zmian zwyrodnieniowych siatkówki oka. Antocyjany obniżają kruchość naczyń włosowatych, także tych występujących w gałce ocznej, a co za tym idzie, oko jest bardziej ukrwione i bardziej odżywione. Dodatkowo stymulują produkcję istotnej w procesie widzenia rodopsyny, substancji odpowiedzialnej za poprawne widzenie o zmroku.
Antocyjany pełnią ważne role w organizmie człowieka. Wykazują działanie przeciwalergiczne, przeciwgrzybiczne, uspokajające, przeciwzapalne i przeciwutleniające. Dodatkowo wspomagają przyswajanie witaminy C w organizmie, jednocześnie przeciwdziałając jej utlenieniu. Dlatego też zalecane są w leczeniu grypy i przeziębienia. Kolejną właściwością antocyjanów jest ich duża rola w poprawianiu pamięci, procesach uczenia się i pracy mózgu. Łagodzą także skutki choroby Alzheimera, Parkinsona i starczej demencji.
Zobacz również:
Antocyjany zmniejszają utlenianie cholesterolu frakcji LDL, który przyczynia się m.in. do zmian miażdżycowych. Toteż związki te przeciwdziałają powstawaniu miażdżycy, chorobom serca oraz arteriosklerozy. Winogrona, które są znakomitym źródłem związków antocyjanowych, są surowcem wykorzystywanym do produkcji czerwonych win. Regularne picie lampki czerwonego wina do głównego posiłku w dużym stopniu zmniejsza ryzyko zapadalności na zawał serca i chorobę wieńcową.
Antocyjany ponadto wpływają korzystnie na działanie układu pokarmowego, wspomagając przemianę materii, regulując gospodarkę tłuszczu w organizmie, a także ułatwiając pracę niektórych narządów wewnętrznych. Wykazują właściwości osłaniające, chroniąc wątrobę przed żółtaczką A i B. Chronią także ten narząd przed zatruciem wywołanym przez Paracetamol. Antocyjany działają łagodząco u osób z zapaleniem trzustki. Spowalniają bowiem zmiany chorobowe i łagodzą objawy choroby takie jak np.: nudności, bóle brzucha czy wymioty.
Wciąż trwają badania nad przeciwnowotworowym działaniem antocyjanów na nasz organizm. Związki te zawarte w białych winogronach oraz jabłkach wspomagają leczenie nowotworów płuc. Zmniejszają także ryzyko wystąpienia raka jelita grubego i odbytnicy. Zaobserwowano również zbawienny wpływ antocyjanów w walce z innymi typami nowotworów.
Do najbogatszych źródeł antocyjanów zaliczamy takie warzywa i owoce jak: aronia, truskawki, wiśnie, czarny bez, żurawina, bakłażan, awokado, winogrona, jagody, czerwona kapusta i in. Najcenniejszym źródłem antocyjanów są owoce o ciemnoczerwonej lub niemal czarnej barwie.Wśród owoców najbardziej bogatych w te przeciwutleniacze można wyróżnić aronię. Zwiększona ilość produktów i przetworów z tego owocu w naszej diecie skutecznie zabezpieczy nas przed chorobami serca i układu krążenia. Dodatkowo składniki aronii łagodzą skutki radioterapii oraz zmniejszają uboczne skutki leków przeciwnowotworowych. Owoce aronii wspomagają odtruwanie organizmu, m.in. poprzez usuwanie niektórych szkodliwych metali ciężkich, w tym ołowiu.
Jednym ze sposobów na zachowanie zdrowia, dobrego samopoczucia, urody i młodości jest odpowiednia dieta bogata w antyoksydanty pochodzące z naturalnych produktów. Osobom zapracowanym, żyjącym w napięciu, zabieganym, przemęczonym, warto polecić suplementy diety bogate w przeciwutleniacze, np. ekstrakt z borówek, aronii czy czerwonych winogron.
Autor:
Anna Marciniec
dietetyk NaturHouse
oddział NaturHouse w Krakowie
przy ul. Wielopole
