Bakłażan - właściwości i zastosowanie

Kiedy zaczyna się sezon na grilla, Polacy wyruszają na działki lub do ogródka, aby przygotowywać mięso na ruszcie. Niepowtarzalny smak karczku, steku czy boczku zaspokaja podniebienia największych smakoszy. W końcu jednak takie potrawy się przejedzą. Warto wtedy sięgnąć po pięć produktów: melon, kabaczek, jeżynę, cukinię oraz bakłażan.

Psianka podłużna, gruszka miłosna, oberżyna, jajko krzewiaste lub bakman - to nazwy tytułowego warzywa. Roślina pochodzi z tropikalnych krajów Afryki, Arabii i Indii. Owoc bakłażanu jest podłużny, osiąga nawet 30 cm długości i ma ciemnofioletową skórkę. Jego smak określa się jako mdły, a nawet lekko gorzki. Jak go przyrządzać, uprawiać i co dobrego dla organizmu przyniesie jego spożywanie?

Właściwości zdrowotne bakłażana

Magnez

W 100 g bakłażana znajduje się 14 mg magnezu. To stosunkowo dużo w porównaniu do pozostałych minerałów obecnych w tej roślinie. Spożywając regularnie oberżynę, obniżymy poziom cholesterolu zawartego w organizmie, uchronimy serce przed wszelakimi uszkodzeniami, usprawnimy dostarczanie energii do tkanek i komórek (zwłaszcza tych nerwowych). Jeśli poziom magnezu będzie odpowiedni, nie dopuścimy do skurczy mięśni. Nie bez powodu zatem ten makroelement nazywany jest pierwiastkiem życia.

Błonnik pokarmowy

Bakłażan zawiera sporo błonnika, który:

• reguluje trawienie (zapobiega zaparciom),
• oczyszcza organizm (wspomaga pozbywanie się pasożytów),
• walczy z nowotworami (usuwa substancje rakotwórcze),
• zapobiega cukrzycy (stabilizuje poziom glukozy we krwi),
• zmniejsza ryzyko chorób serca (obniża poziom cholesterolu),
• walczy z nadwagą (zmniejsza łaknienie).

Witamina B6

Witamina B6 (zwana pirydoksyną) zawarta w bakłażanie jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Po pierwsze, zapobiega przedwczesnemu starzeniu się neuronów. Witamina ta bierze udział w w procesach, które pobudzają produkowanie przeciwciał odpowiadających za odporność organizmu. Niedobór pirodyksyny skutkuje pojawieniem się trądziku, podrażnieniami błon śluzowych i nudnościami. Warto zatem dbać o odpowiedni poziom gospodarki mineralno-witaminowej w naszym ciele, spożywając odpowiednie produkty.

Uprawa bakłażana w Polsce

Bakłażan to produkt typowo śródziemnomorski, jednakże można go również uprawiać w Polsce. Trzeba jednak pamiętać, że psianka lubi ciepło, a zatem najlepiej sadzić ją w szklarni lub pod tunelem foliowym. Ostatecznie można umieścić bakłażana w ogródku, ale trzeba pamiętać, aby stanowisko spełniało jeden warunek: musi być mocno nasłonecznione. Dobrym pomysłem jest sadzenie nasion oberżyny w miejscu, gdzie wcześniej rosły warzywa z rodziny psiankowatych, a są nimi papryka, pomidor oraz ziemniaki. Gleba musi być żyzna, dostatecznie wilgotna i zawierająca próchnicę. Zanim zasiejemy bakłażana warto też pomyśleć o tym, by nawieźć stanowisko obornikiem lub kompostem. Tytułowy produkt sadzi się pod koniec maja lub na początku czerwca. Podczas wzrostu rośliny glebę trzeba regularnie podlewać i odchwaszczać. Plony można zbierać już po trzydziestu dniach od zasiania. Jednak uwaga - bakłażany lepiej zbierać, gdy jeszcze nie są całkowicie dojrzałe, ponieważ z czasem nabierają brązowego koloru i tracą swój niepowtarzalny smak.

Przepisy z bakłażanem

Pieczony bakłażan z komosą ryżową

Składniki:

• 2 bakłażany,
• 150 g „kaszy” quinoa (komosy ryżowej),
• 2 średnie pomidory,
• garść suszonych moreli,
• 1 pęczek natki pietruszki,
• oliwa.
• sól,
• pieprz,
• pokruszona feta do posypania.

Wykonanie:

Bakłażany piec 25-30 minut w 180°C, aż zmiękną. Następnie ugotować komosę ryżową zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Pomidory oraz morele pokroić w kostkę. Upieczone bakłażany przepołowić wzdłuż, wydrążyć miąższ tak, aby nie uszkodzić skórki. Posiekać i wymieszać z ugotowaną kaszą quinoa, pomidorami i morelami. Dodać posiekaną pietruszkę, skropić oliwą oraz doprawić solą i pieprzem. Powstałym farszem ostrożnie wypełnić wydrążone bakłażany i zapiekać przez 10 minut w piekarniku. Podawać na ciepło lub na zimno. Można na koniec posypać pokruszoną fetą.

Roladki z grillowanym bakłażanem

Składniki:

• 4-5 plastrów schabu (około 500g),
• 500 g pieczarek,
• 1 mniejszy bakłażan,
• sok z cytryny,
• sól,
• pieprz,
• oliwa do skropienia i smażenia,
• masło klarowane do smażenia,
• 200 g śmietany kremówki,
• 2 łyżeczki papryki słodkiej,
• 2 łyżeczki ziół prowansalskich,
• 2/3 łyżeczki bazylii,
• liście bazylii do dekoracji,
• ziemniaki.

Wykonanie:

Bakłażana pokroić w cienkie plastry. Następnie posolić je z obu stron i odstawić na 15 minut. Później osuszyć papierowymi ręcznikami. Skropić plastry sokiem z cytryny i oliwą oraz oprószyć pieprzem. Grillować z obu stron na patelni grillowej. Należy pamiętać, żeby nie dawać zbyt dużo tłuszczu, bo bakłażan mocno go chłonie. Schab rozbić na w miarę cienkie kotlety, posolić i popieprzyć z obu stron. Następnie z jednej strony oprószyć mięso słodką papryką i ziołami prowansalskimi. Ułożyć na kotletach po 1-2 plastry grillowanego bakłażana i zwinąć w roladki. Następnie smażyć je na oleju, aż się zarumienią. Pod koniec smażenia dodać łyżkę masła, ponieważ roladki wtedy nabiorą ładnego, złotego koloru. Pieczarki pokroić w półplasterki. Na patelni rozgrzać masło, dodać pokrojone pieczarki i smażyć na złoty kolor. Gdy będą prawie gotowe, dodać bazylię oraz sól i pieprz do smaku. Do pieczarek wlać śmietanę i całość jeszcze chwilkę podsmażyć na wolnym ogniu. Roladki podawać z młodymi ziemniakami na sosie pieczarkowym, udekorować świeżą bazylią.

Kanapki z serem i grillowanymi warzywami

Składniki:

• 8 kromek pieczywa
• 150 g sera koziego,
• 2 czerwone papryki,
• 4 duże pieczarki,
• 1 średni bakłażan pokrojony w półcentymetrowe plasterki,
• oliwa,
• ocet balsamiczny,
• garść listków bazylii,
• sól,
• pieprz.

Wykonanie:

Bakłażana pokroić w półcentymetrowe plasterki i przełożyć do osolonej wody na 10 minut. Wyjąć, opłukać i osuszyć. Paprykę przekroić na pół i usunąć gniazda nasienne. Pieczarki również oczyścić i usunąć trzonki. Następnie warzywa skropić oliwą i ugrillować na patelni grillowej. Oprószyć szczyptą soli i pieprzu oraz skropić octem balsamicznym. Przygotować z dowolnego pieczywa tosty lub grzanki i posmarować grubo kozim serem. Na połowie kromek poukładać warzywa oraz listki bazylii i przykryć pozostałymi czterema tostami.

Autor: Zuzanna Majeran