Cytryna – charakterystyka, właściwości i zastosowanie

Owoce są świetnym uzupełnieniem codziennej diety, fantastyczną przekąską, dodatkiem do posiłków. Zawierają nie tylko porcję słodyczy, ale także mnóstwo witamin i minerałów potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Obecnie dzięki globalizacji rynku mamy dostęp nie tylko do gatunków uprawianych lokalnie, ale także tych egzotycznych, pochodzących z najdalszych zakątków świata.

Jednym z używanych powszechnie owoców jest cytryna. Większość z nas nie wyobraża sobie bez niej nie tylko jesiennej herbaty, ale także wielu potraw. Jej charakterystyczny kwaśno-cytrusowy smak towarzyszy nam od dzieciństwa, najczęściej przez całe życie. A biorąc pod uwagę korzyści wynikające ze spożywania cytryny - całkiem słusznie.

Charakterystyka cytryny

Cytryna pochodzi z południowo-wschodniej Azji, głównie z obszaru Chin. Co ciekawe, jest to roślina niewystępująca w stanie dzikim, powstała ze skrzyżowania limonki z cytronem (jednym z gatunków podstawowych, z którego wykształciła się większość cytrusów znanych współcześnie). Ten niepozorny owoc ma bardzo szerokie zastosowanie - jest używany zarówno jako składnik napojów, deserów bądź potraw, jak i kosmetyk czy środek czyszczący.

Kupując cytryny, warto wybierać te ciężkie i lekko pachnące, bez pofałdowań świadczących o małej ilości miąższu pod grubą skórą. Skórka cytrynowa powinna mieć intensywny żółty kolor bez przebarwień.

Wartości odżywcze cytryny

W 100 gramach jadalnej części cytryny znajdziemy:

• wartość energetyczna - 29 kcal (121 kJ);
• węglowodany - 9,32 g;
• błonnik - 3 g,
• witamina C - 53 mg;
• witamina B1 - 0,04 mg;
• witamina B2 - 0,02 mg;
• witamina B3 (PP) - 0,1 mg;
• witamina B6 - 0,08 mg;
• witamina E - 0,15 mg;
• wapń - 26 mg;
• fosfor - 16 mg;
• magnez - 8 mg;
• potas - 138 mg;
• sód - 2 mg.

Cytryna jest ceniona głównie ze względu na zawartość witaminy C, która wzmacnia odporność i przyspiesza proces gojenia się ran. Niestety ta właściwość owocu jest mocno ,,przereklamowana". Cytryna zawiera jednak rutynę - substancję spowalniającą utlenianie witaminy C z organizmu oraz wspomagającą trwałość naczyń krwionośnych. Poza tym znajdziemy w cytrynie witaminy z grupy B, witaminę E, beta-karoten i składniki mineralne takie jak potas, magnez, sód, wapń i żelazo.

Korzyści zdrowotne ze spożywania cytryny

Wspomaga odporność

Mimo iż zawartość witaminy C w cytrynie jest raczej przeciętna, to w połączeniu z utrzymującą ją w organizmie rutyną nawet taka ilość substancji pozytywnie wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego. Cytryna ma również działanie przeciwzapalne i przeciwwirusowe, dlatego bywa rekomendowana przy wszelkiego rodzaju infekcjach.

Pobudza procesy trawienne

Dzięki zawartym w cytrynie terpenom zwiększa się wydzielanie śliny, a co za tym idzie, także produkcja enzymów trawiennych. Wpływa to na przyspieszenie trawienia pokarmów, a w konsekwencji wspomaga spalanie tkanki tłuszczowej. Dlatego osoby chcące zrzucić zbędne kilogramy powinny uwzględnić cytrynę w swojej diecie.

Zalecane jest również picie przegotowanej wody z sokiem z cytryny na czczo każdego ranka, aby wspomóc trawienie i oczyścić organizm z toksyn.

Jest również niezastąpiona w przypadku problemów trawiennych, takich jak zgaga, nudności czy zaparcia.

Likwiduje problemy skórne

Dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym i oczyszczającym cytryna pozytywnie wpływa na cerę, oczyszczając ją od środka. Jest polecana szczególnie osobom borykającym się z trądzikiem młodzieńczym.

Działa przeciwnowotworowo

Badania wykazały, że cytryna zabija komórki nowotworowe w przypadku m.in. nowotworów jelit, piersi, prostaty czy trzustki, ponieważ składniki w niej zawarte posiadają zdolność rozpuszczania chorej tkanki.

Wspomaga funkcjonowanie układu krwionośnego

Dzięki zawartości witamin C i E spożywanie cytryny wyrównuje ciśnienie krwi. Substancje te pozytywnie wpływają również na elastyczność i trwałość naczyń krwionośnych, a potas zmniejsza ryzyko udaru, zawału oraz miażdżycy.

Odkwasza organizm

Mimo kwaśnego smaku cytryna posiada zasadowe pH, co sprawia, że działa odkwaszająco na organizm, a tym samym przyczynia się do ogólnego polepszenia samopoczucia i kondycji organizmu.

Zastosowanie cytryny

Cytryna to owoc posiadający szereg zastosowań w wielu dziedzinach. Może być używana nie tylko jako produkt spożywczy, ale także składnik kosmetyczny czy środek czystości.

Zastosowanie cytryny jako produktu spożywczego

Przede wszystkim cytryna jest spożywana jako dodatek do napojów zimnych i gorących, składnik ciast i deserów - wykorzystuje się zarówno jej sok, jak i skórkę. Jest także używana w charakterze przyprawy urozmaicającej smak potraw, szczególnie dobrze komponuje się z wszelkiego rodzaju rybami.

Zastosowanie cytryny jako kosmetyku

Przede wszystkim sok z cytryny wpływa na piękno skóry - rozjaśnia ją, ujędrnia i zmiękcza, a przy regularnym stosowaniu sprawia, że znikają również przebarwienia skórne, dlatego jest często wykorzystywana jako element maseczek i peelingów.

Można również używać soku z cytryny do włosów zniszczonych, stosuje się go jako składnik odżywek, które wzmacniają i nadają blasku.

Zastosowanie cytryny jako środka czystości

Cytryna posiada właściwości czyszczące - skórką z wyciśniętej cytryny można z powodzeniem czyścić aluminiowe naczynia lub mosiężne przedmioty (np. klamki). Nadaje się również do neutralizowania zapachów pozostałych po przygotowaniu pożywienia, dlatego zaleca się nacieranie nią drewnianych lub bambusowych desek do krojenia, aby nie absorbowały woni krojonych na nich składników.

Autor: Małgorzata Nowak