Dieta przy zaparciach

Zaparcia to niezbyt przyjemna i dość dokuczliwa dolegliwość. Boryka się z nimi co druga kobieta i co czwarty mężczyzna w krajach zachodnio-europejskich. Ten problem dotyczy nie tylko osób starszych, ale coraz częściej również i dzieci. Co więc jeść, aby uniknąć zaparć?

Najczęstszymi objawami zaparć są zbyt rzadkie wypróżnienia, trudności z oddawaniem stolca, bóle brzucha czy uczucie pełności. Nie bez powodu zatem zaparcia są potocznie nazywane zatwardzeniami. Najczęściej są efektem nieodpowiedniej diety oraz siedzącego trybu życia.

Przyczyny zaparć

Oprócz siedzącego trybu życia oraz niewłaściwej diety przyczynami zaparć mogą być: przyjmowanie niezbyt wystarczającej ilości płynów - odwodnienie organizmu, nadużywanie środków przeczyszczających (zaburzają one pracę przewodu pokarmowego), brak prywatności podczas wizyt w toalecie, częste powstrzymywanie się oddawania stolca, cukrzyca, depresja, niepokój i stres, odchudzanie się za pomocą głodówek i drastycznych niskokalorycznych diet. Zmiana porządku dnia i nawyków żywieniowych oraz zmiany stylu życia – ciąża, starzenie się, częste podróże, problemy z jelitem grubym lub odbytnicą, działanie uboczne leków (np. na chorobę Parkinsona, przeciwbólowych, przeciwskurczowych, moczopędnych, na nadciśnienie, antydepresantów, zawierających glin i wapń), zbyt mała ilość błonnika w diecie (z owoców, warzyw i pełnych ziaren).

Rzadziej zaparcia bywają objawem takich chorób jak choroba zapalna jelit, niedoczynność tarczycy, rak jelita czy zespół jelita drażliwego.

Jak radzić sobie z zaparciami?

Wyróżnia się dwa rodzaje zaparć: zaparcia ostre – pojawiające się nagle, najczęściej jako reakcja na zmianę diety czy porządku dnia, stres, niepokój lub zmiany hormonalne – oraz zaparcia przewlekłe, bardziej uporczywe i dokuczliwe, zwykle wymagają interwencji lekarskiej.

Oto lista dietetycznych wskazań na zaparcia:

• w przypadku zaparć ostrych (spastycznych) – należy wybierać: jabłka, rozdrobnione i gotowane warzywa korzeniowe (marchew, pietruszkę, seler), kefir, jogurty naturalne, ukwaszone mleko, miód, soki owocowe, zdrowe tłuszcze tj. oliwę lub olej, masło, olej rzepakowy, sałatę, cykorię, paprykę, kabaczki, patisony, brokuły, kalafior, dynię, fasolkę szparagową, zielony groszek, buraki ćwikłowe, botwinkę, szpinak, niewielkie ilości cebuli i porów, ogórki kwaszone oraz nikłe ilości kapusty kwaszonej; należy zaś unikać: surowych warzyw i owoców, otrąb, razowego pieczywa, warzyw strączkowych, grubych kasz, surowej duszonej i gotowanej białej kapusty, smalcu, boczku i tłustych mięs
• w przypadku zaparć przewlekłych (atonicznych) – należy wybierać: pieczywo pełnoziarniste, grube kasze, otręby pszenne, surowe warzywa liściaste i korzeniowe (marchewka, seler, pietruszka), soki warzywne, czy warzywno-owocowe, paprykę, buraki i botwinkę, ukwaszone mleko, jogurt, kefir, kawę, oliwę, olej rzepakowy, masło, śmietankę, lekko gazowane wody mineralne, chłodne niesłodkie napoje; należy unikać: pszennego pieczywa, rozgotowanych makaronów, drobnych kasz, ziemniaków puree, rozgotowanych warzyw/ryżu/jagód, chudego twarogu, tłustych mięs i wędlin, białej kapusty słodkiej, gotowanej, smażonej i duszonej, cebuli, porów, rzodkiewek, rzodkwi, rzepy, szczypiorku, grochu, fasoli, soi, surowych ogórków i grzybów

Do innych, domowych sposobów na zaparcia należy m.in. picie kawy na czczo, jedzenie niewielkich posiłków co 2-3 godziny, picie dużej ilości płynów i naparu z siemienia lnianego, unikanie nadmiaru soli czy spożywanie suszonych śliwek.

Autor: Kinga Siedlik