Dlaczego pizza uzależnia bardziej niż zdrowa żywność

Pizza to jedno z dań, którego wiele osób nie jest w stanie sobie odmówić. Studenci z Uniwersytetu Michigan postanowili przeanalizować dlaczego jedne produkty są uzależniające a inne nie. Wyniki zostały opublikowane w PLoS ONE. Choć wcześniejsze badania wskazywały, że poziom uzależnienia od żywności wzrasta, to naukowcom do tej pory nie udało się wyjaśnić jaki typ jedzenia lub jaka jego cecha wpływa na uzależnienie.

Autorzy badania postanowili więc stworzyć rodzaj „profilu uzależniającego" i ostatecznie ustalili, że przetworzone jedzenie, które bogate jest w tłuszcz lub/i rafinowane węglowodany (takie jak cukier czy biała mąka), czyli posiada wysoki indeks glikemiczny, jest najbardziej uzależniające dla większości ludzi. Na liście produktów, których ciężko sobie odmówić na pierwszym miejscu znalazła się pizza, następnie czekolada, chipsy, ciastka, frytki, cheeseburger, słodkie napoje i ser żółty. Zdrowy i dietetyczny ogórek znalazł się dopiero na miejscu 35, jabłko na 32 a brokuły na 30.

Stopień przetworzenia żywności okazał się więc dobrym wskaźnikiem tego czy dany rodzaj jedzenia jest związany z uzależnieniem. Co ciekawe, badanie dodatkowo wykazało też, że mężczyźni gorzej niż kobiety radzą sobie także z opanowaniem ochoty na nieprzetworzone, uzależniające jedzenie takie jak ser czy steki, przez co lista produktów, których nie potrafią sobie odmówić jest u nich dłuższa.

Choć pizza znalazła się na górze listy uzależniającego jedzenia, to naukowcy podejrzewają, że to głównie za sprawą żółtego sera. Zawiera on kazeiny, które rozpadają się podczas trawienia produkując casomorphin. Substancja ta oddziałując na receptory dopaminy wpływa na organizm podobnie jak morfina i również wywołuje efekt uzależnienia. Kazeina to najważniejsze białko mleka i występuje we wszystkich produktach mlecznych, jednak jej zawartość jest o wiele większa w serze żółtym, gdyż do wyprodukowania 1 kg tego produktu potrzeba aż 10-12 litrów mleka.

Warto dodać także, że wysoka zawartość tłuszczu, obecna zazwyczaj w żywności przetworzonej, pobudza wydzielanie w mózgu opioidów, które należą do najbardziej uzależniających substancji chemicznych. Poza tym produkty o wysokim indeksie glikemicznym powodują nagły wzrost poziomu cukru, a następnie jego szybki spadek, co przekłada się na to, że mamy nieopartą ochotę sięgnąć po kolejną porcję pizzy czy frytek.

Przejadanie się, zwłaszcza przetworzonym i szkodliwym jedzeniem typu fast-food, przyczynia się do coraz większej epidemii otyłości i powoduje schorzenia takie jak cukrzyca czy miażdżyca. Doniesienia naukowe pokazują, że nawyki niekontrolowanego przejadania się to problem złożony, a uzależnienie od konkretnej żywności może być tak silne jak uzależnienie od narkotyków czy alkoholu.