Jarmuż - właściwości i wartości odżywcze

Jarmuż jest jedną z najstarszych odmian użytkowych kapusty warzywnej. Jego właściwości odżywcze i zdrowotne doceniano już w starożytności, mimo to w Polsce nadal widujemy go raczej, jako ozdobę półmisków i talerzy, niżeli pełnowymiarowy posiłek.

Składniki odżwycze w jarmużu

Jarmuż jest niezwykle pożywny i bogaty w składniki odżywcze. Zawiera m.in.:

• przeciwutleniacze, które wspierają naturalne mechanizmy obronne komórek człowieka,
• witaminę K, odpowiedzialną m.in. za krzepliwość krwi i łatwość gojenia się ran,
• witaminę C, zwiększającą ogólną odporność, przy jednoczesnym zmniejszeniu ryzyka przeziębień,
• β-Karoten, pozytywnie wpływający na funkcjonowanie wzroku i systemu immunologicznego,
• luteinę, chroniącą wzrok przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki,
• wapń, wchodzący w skład kości i niektórych rodzajów ścian komórkowych.

Oprócz tego posiada właściwości przeciwzapalne.

Jarmuż w walce z chorobami

Właściwości antynowotworowe jarmużu

Jak już zostało wspomniane jarmuż jest skarbnicą wartości odżywczych. Przykładowo, wymieniona już wyżej witamina K, (której w 100g surowego jarmużu jest około 704, 8µg), znacznie hamuje rozwój nowotworów piersi, jajników, okrężnicy, pęcherzyka żółciowego czy wątroby. Specjaliści z Instytutu Żywności i Żywienia, zapewniają, że jej niedobór może być przyczyną zwiększonego ryzyka rozwoju nowotworów.  Oprócz podanych wcześniej witamin i minerałów, ta wyjątkowa kapusta jest bogata również w sulforafan, który może nas uchronić przed nowotworem prostaty, płuc i jelita grubego.

Należy jednak pamiętać, iż aby roślina zachowała jak najwięcej ze swoich cennych składników, powinna być gotowana na parze przez maximum 3-4 min. W przeciwnym wypadku straci znaczną część swoich prozdrowotnych właściwości.

Jarmuż a układ sercowo-naczyniowy

Oczywiście również w tej kwestii ważną rolę odgrywa, odpowiedzialna za krzepliwość krwi, witamina K. Jej niedobór może być przyczyną problemów z gojeniem się ran, krwotoków wewnętrznych oraz zewnętrznych, jak również, nadmiernych krwawień miesiączkowych.

Kolejną ważną w tym temacie witaminą, którą znajdziemy w jarmużu, jest witamina C. Uszczelnia ona i wzmacnia naczynia krwionośne; uczestniczy w wytwarzaniu krwinek czerwonych; zmniejsza ryzyko miażdżycy, poprzez hamowanie utleniania cholesterolu LDL.

Ponadto jarmuż jest źródłem potasu, dzięki któremu naczynia krwionośne stają się drożniejsze, a w efekcie krew krąży swobodniej, co powoduje spadek ciśnienia. Dostarcza również sporą dawkę wapnia, wspomagającego prawidłowe pompowanie krwi do wszystkich tkanek ciała.

Jarmuż jako lek na wrzody

Ponieważ jarmuż zawiera wspomniany już wyżej sulforafan, może być skutecznym lekiem na wrzody żołądka i dwunastnicy. Właśnie ten związek fitochemiczny, niszczy bakterie przyczyniające się do rozwoju wrzodów jak również mnóstwa innych zaburzeń, m.in. zapalenia błony śluzowej żołądka.

Wpływ jarmużu na wzrok

Jarmuż może nam zagwarantować prawidłowe widzenie, dzięki dużej zawartości beta-karotenu, z którego organizm wytwarza witaminę A, ta zaś odpowiada za zdolność widzenia, zapobiega zespołowi suchego oka oraz problemom z osłabieniem wzroku o zmierzchu. Mało tego jarmuż zawiera również luteinę i zeaksantynę, czyli główne składniki pigmentu plamki żółtej (miejsca na siatkówce oka o największej rozdzielczości widzenia), które chronią siatkówkę przed uszkodzeniem.

Przeciwskazania do jedzenia jarmużu

Zbyt dużo jarmużu nie powinny jeść osoby z problemami tarczycowymi, gdyż spowalnia on wchłanianie jodu. Nie jest również, zalecany w przypadku dolegliwości z kamieniami nerkowymi typu szczawianowego. Wszystkim innym dużym i małym zaleca się spożycie jak największej ilości świeżych warzyw i owoców, a jarmuż jest jednym z bogatszych w witaminy i minerały, przy tym niezwykle smacznym.

Zuzanna Gałka