Kasza pęczak - właściwości i zastosowanie

Podstawą staropolskiej diety jest kasza. Niegdyś wyrabiano ją z owsa, jęczmienia, żyta, gryki, a nawet soczewicy. Tak zwane „krupy” bardzo często były podstawowym i najważniejszym daniem w ciągu dnia, a najstarszy przepis na kaszę pieczoną można znaleźć w książce kucharskiej z 1682 roku.

Pęczak to jeden z trzech rodzajów kaszy jęczmiennej. Wielu ludzi nie docenia jego walorów smakowych, choć ten produkt stanowi idealny zamiennik ziemniaków, ryżu lub makaronu. Spośród kasz ta jest najmniej przetworzona, ponieważ pozbawia się jej jedynie łuski, a ziarno pozostaje wypolerowane i oczyszczone. Odpowiednio przyprawiony pęczak jest smaczny i bardzo pożywny.

Wartości odżywcze i właściwości zdrowotne kaszy pęczak

Źródło witaminy E

W kaszy pęczak znajdziemy spore ilości witaminy E, w związku z tym regularne spożywanie tego produktu uzupełni jej niedobór w naszym organizmie. Uchroni to nas przed chorobami układu krążeniowego takimi jak miażdżyca, ponieważ witamina E ogranicza powstawanie blaszek powodujących zator w naczyniach krwionośnych.

Potas w kaszy pęczak

Spośród wachlarza minerałów obecnych w pęczaku, potas dominuje pod względem ilości. To dobra wiadomość dla tych, którzy mają problemy ze zbyt wysokim ciśnieniem, ponieważ badania dowiodły, że regularne dostarczanie potasu do organizmu w produktach spożywczych działa lepiej niż niektóre leki.

Profilaktyka nowotworowa

Warto wspomnieć o innym minerale zawartym w kaszy pęczak, który jest silnym antyoksydantem, zapobiegającym powstawaniu nowotworu. Selen znajdujący się w ziarnach zbóż zalicza się do pierwiastków antykancerogennych, hamujących podział komórek rakowych. Jego niedobór może spowodować między innymi raka jelita grubego.

Układ pokarmowy

Badania wykazały, że spożywanie kaszy pęczak wpływa na pozytywną pracę najważniejszych narządów układu pokarmowego - trzustki, śledziony i jelita. Produkt ma działanie moczopędne oraz wspiera organizm przy biegunce i zaparciach. Aby poprawić pracę jelit, należy uprzednio przed gotowaniem uprażyć pęczak na patelni. Trzeba jednak pamiętać, że kasza zawiera gluten, zatem osoby na niego uczulone nie mogą spożywać tego produktu.

Wpływ kaszy pęczak na urodę i odchudzanie

Zawartość błonnika

100 g kaszy pęczak to około 330 kcal, a w tym 6 g błonnika, którego podstawową cechą jest zdolność chłonięcia wody. Posiłek dostarczany do układu pokarmowego jest dokładnie trawiony, a w żołądku zwiększa swoją objętość, dając uczucie sytości na dłużej. Oznacza to, że spożywanie tego produktu pomoże nam w walce ze zbędnymi kilogramami.

Włosy, skóra, paznokcie

Zawarte w kaszy witaminy i minerały uzupełniają niedobory tych substancji w naszym organizmie i dbają o odpowiednią kondycję naszej skóry. Obecna w pęczaku witamina B3 zapobiegnie wszelakim chorobom skórnym, a także zapewni odpowiednie odżywienie naszym włosom. Minerały takie jak cynk, wapń i fosfor obecne w kaszy są niezbędne do prawidłowego wzrostu naszych paznokci.

Kasza pęczak w kuchni

Odpowiednia jakość i przechowywanie

Zanim zabierzemy się za gotowanie, należy zakupić kaszę pęczak jak najlepszej jakości. Poznamy ją dzięki równomiernemu kolorytowi ziaren (szaro-żółtemu) i zbożowym zapachu. Wtedy mamy pewność, że produkt nie jest zanieczyszczony. Pęczak należy przechowywać w ciemnym i suchym miejscu, wtedy jego świeżość utrzymuje się do 7 miesięcy.

Przygotowanie i gotowanie

Przed przyrządzeniem należy usunąć z kaszy zanieczyszczenia i w tym celu płucze się ją, zalewa zimną wodą i odstawia na 2-3 godziny. Dzięki temu pęczak się szybciej ugotuje. Jeśli chcemy, aby ziarna zachowały swój kształt i oddzielały się od siebie, dodajemy trochę tłuszczu i wrzucamy kaszę na gotującą się wodę. Tak przyrządzony produkt idealnie nadaje się do sałatek, natomiast jeśli pęczak się sklei, to będzie stanowił idealną bazę pod kotleciki i paszteciki.

Przepisy z kaszą pęczak

Pęczak z pieczarkami

Składniki:

• 1 szklanka pęczaku,
• 1/2 kg pieczarek,
• 5 łyżek oliwy,
• 1 średnia cebula,
• 2 ząbki czosnku,
• 1/2 łyżeczki rozmarynu,
• świeżo zmielony czarny pieprz i sól,
• po garści drobno posiekanej natki pietruszki i drobno pokrojonego szczypiorku.

Sposób przygotowania:

Pęczak dokładnie przebieramy, opłukujemy, zalewamy wodą i odstawiamy na przynajmniej trzy godziny. Po tym czasie odcedzamy. Pieczarki oczyszczamy, kroimy w grube plastry, mieszamy z niewielką ilością oliwy i smażymy na mocno rozgrzanej patelni grillowej. W garnku o grubym dnie rozgrzewamy ok. 3 łyżki oliwy i smażymy cebulę z dodatkiem czosnku. Wsypujemy odcedzoną kaszę, chwilę smażymy, mieszając, po czym wlewamy 1,5 szklanki wody. Dodajemy pół łyżeczki soli, pieczarki i rozmaryn. Gotujemy na małym ogniu 15 minut. W tym czasie cały płyn powinien się wchłonąć, a kasza ugotować. Przyprawiamy ją pieprzem i jeśli trzeba solą. Danie podajemy udekorowane natką i szczypiorkiem.

Słodka sałatka z pęczaku z bakaliami i miodem

Składniki:

• 1/2 szklanki pęczaku,
• 1/2 szklanki dużych rodzynek,
• 1/2 szklanki suszonych moreli,
• 1/2 szklanki pokrojonych orzechów włoskich,
• 1/2 szklanki suszonych śliwek,
• sok z połowy cytryny,
• 2 łyżki miodu,
• 1/2 łyżeczki cynamonu.

Sposób przygotowania:

Pęczak dokładnie przebieramy, płuczemy, zalewamy wodą i odstawiamy na przynajmniej trzy godziny. Po tym czasie odcedzamy. Gotujemy 1 1/4 szklanki wody z dodatkiem pół łyżeczki soli i łyżki oliwy. Do wrzątku wsypujemy kaszę i gotujemy do miękkości - ok. 15 minut (powinna wchłonąć cały płyn). Ciepłą kaszę mieszamy z miodem, sokiem cytrynowym oraz cynamonem i odstawiamy do przestudzenia. Rodzynki, orzechy i pokrojone w ćwiartki morele oraz śliwki dodajemy do kaszy. Wkładamy do lodówki. Sałatkę podajemy udekorowaną listkami melisy.

Autor: Zuzanna Majeran