Kontrola jakości ryb sprzedawanych w sklepach

IJHARS opublikowała wyniki kontroli jakości handlowej ryb. Celem kontroli było sprawdzenie jakości handlowej przetworów rybnych, takich jak: ryby wędzone i solone w zakresie zgodności z obowiązującymi przepisami oraz deklaracjami producentów.

I. ZAKRES KONTROLI

Kontrolę przeprowadzono w 29 podmiotach (tj. 21,6% podmiotów prowadzących działalność na terenie kraju, znajdujących się w ewidencji WIJHARS).

Kontrolą objęto:

* w zakresie oceny organoleptycznej – 77 partii przetworów rybnych, o łącznej masie 7,74 t,
* w zakresie parametrów fizykochemicznych* - 66 partii przetworów rybnych, o łącznej masie 7,42 t,
* w zakresie znakowania – 95 partii przetworów rybnych o łącznej masie 11,04 t.

II. WYNIKI KONTROLI

* ocena organoleptyczna

W zakresie oceny organoleptycznej nie stwierdzono nieprawidłowości.

* parametry fizykochemiczne

Wymagań nie spełniało:

* 10 partii przetworów rybnych (12,9% skontrolowanych partii przetworów rybnych) o łącznej masie 0,62 t (8,0% skontrolowanej masy przetworów rybnych), w tym:

- 8 partii ryb wędzonych (13,3% skontrolowanych partii ryb wędzonych) o łącznej masie 0,54 t (7,8% masy partii skontrolowanych ryb wędzonych).

- 2 partie ryb solonych (33,3% skontrolowanych partii ryb solonych) o łącznej masie 0,08 t (16,6% masy partii skontrolowanych ryb solonych).


W skontrolowanych partiach ryb wędzonych stwierdzono:

* zawyżoną zawartość wody o 0,8, 1,5 i 1,8 p.p. odpowiednio w 3 partiach o łącznej masie 0,11 t,
* zawyżoną zawartość soli o 0,5, 1,1 i 1,8 p.p. odpowiednio w 3 partiach o łącznej masie 0,32 t,
* zaniżoną zawartość soli o 0,8 p.p. w 1 partii o masie 0,01 t,
* zaniżoną kwasowość ogólną o 0,3 p.p. w 1 partii o masie 0,1 t.

W skontrolowanych rybach solonych stwierdzono:

* zawyżoną zawartość soli o 2,9 i 1,4 p.p. odpowiednio w 2 partiach o łącznej masie 0,08 t.

W wyniku kontroli stwierdzono, że nieprawidłowa jakość handlowa w zakresie parametrów fizykochemicznych dotyczyła głównie ryb wędzonych. Badania wykazały w tym asortymencie zawyżoną zawartość soli i wody oraz w przypadku pojedynczych partii zaniżoną zawartość soli oraz kwasowość ogólną. W odniesieniu do ryb solonych stwierdzono tylko zawyżoną zawartość soli.

Stwierdzone nieprawidłowości mogą świadczyć o błędach w stosowanych procesach technologicznych, tj. wędzenia i solenia ryb.

* znakowanie

Nieprawidłowe znakowanie stwierdzono w przypadku 14 partii przetworów rybnych (14,7% skontrolowanych partii przetworów rybnych), o łącznej masie 0,67 t (6,1% skontrolowanej masy przetworów rybnych).

Należy podkreślić, iż większość poddanych kontroli partii przetworów rybnych wykazała jednocześnie nieprawidłowości w zakresie kilku wymagań dotyczących oznakowania.

Najczęściej stwierdzaną nieprawidłowością było nieprawidłowe podanie określenia poprzedzającego termin przydatności do spożycia, tj. podano "należy spożyć przed" zamiast "należy spożyć do" oraz brak lub nieprawidłowo podany wykaz składników.

III. SANKCJE

W związku z zaistniałymi nieprawidłowościami w zakresie jakości handlowej przetworów rybnych, wojewódzkie inspektoraty JHARS zastosowały następujące sankcje:

* 20 decyzji administracyjnych, w tym:
- 2 decyzje nakładające kary pieniężne z tytułu wprowadzenia do obrotu artykułu rolno-spożywczego nieodpowiadającego jakości handlowej na łączną kwotę 1000 złotych,
- 14 decyzji nakazujących poddanie zabiegowi prawidłowego oznakowania 14 partii towaru o masie 0,67 t i wartości 6 167,42 złotych,
- 4 decyzje w sprawie określenia stopnia i rodzaju wad 4 partii towaru o masie 0,28 t i wartości 3307,3 t,
* 9 zaleceń pokontrolnych zobowiązujących producentów do usunięcia nieprawidłowości,
* ukarały 1 osobę grzywną w drodze mandatu karnego na kwotę 150 złotych za nie zgłoszenie prowadzenia działalności gospodarczej do właściwego miejscowo wojewódzkiego inspektora JHARS.


IV. PODSUMOWANIE I WNIOSKI

W toku działań kontrolnych stwierdzono, że ok. 13% partii ryb wędzonych i solonych poddanych badaniom fizykochemicznym posiadało jakość handlową niezgodną z obowiązującymi przepisami oraz deklaracjami producentów, natomiast ponad 14% skontrolowanych partii przetworów rybnych, tj. ryb wędzonych, solonych, mrożonych i marynat rybnych, było nieprawidłowo oznakowanych.

Wyniki kontroli jakości handlowej przetworów rybnych, tj. konserw, prezerw i marynat rybnych, przeprowadzonej w II kwartale 2009 r. wykazały nieprawidłowości w zakresie parametrów fizykochemicznych w ok. 20% skontrolowanych partii. Natomiast w I kwartale b.r., podczas kontroli jakości handlowej ryb mrożonych, odsetek partii przetworów rybnych z nieprawidłowościami w zakresie analiz fizykochemicznych wyniósł ok. 13%.

Reasumując można zauważyć, iż produkty rybne, np. konserwy, poddane w czasie produkcji złożonym procesom technologicznym, mającym na celu przedłużenie ich trwałości, umieszczone w szczelnych opakowaniach z dodatkiem warzyw, oleju i przypraw, wykazują większy procent nieprawidłowości w zakresie parametrów fizykochemicznych w porównaniu do przetworów rybnych, przetworzonych w mniejszym stopniu, np. ryb mrożonych, solonych lub wędzonych.

Procentowy udział partii przetworów rybnych nieprawidłowo oznakowanych w I oraz II kwartale 2009 r. wynosił ok. 35%. Dane przedstawia Wykres nr 1.

Wykres nr 1. Procentowy udział liczby partii przetworów rybnych z nieprawidłowościami w zakresie znakowania i parametrów fizykochemicznych w stosunku do wszystkich partii przetworów rybnych poddanych ocenie znakowania i analizom laboratoryjnym w I, II i III kwartale 2009 r.

* badania laboratoryjne obejmowały oznaczenie wody, soli oraz kwasowości ogólnej.