Lubczyk ogrodowy - właściwości i zastosowanie

Rośliny z gatunku selerowatych są jednymi z najzdrowszych i niezbędnych produktów w diecie każdego człowieka. Kiedy myślimy o odżywianiu, powinniśmy nie tylko pamiętać o warzywach, owocach, nabiale i mięsie, ale również o odpowiednich przyprawach. Jedną z nich jest lubczyk ogrodowy, który obok marchwi, selera i kopru również należy do selerowatych.

Tytułowy produkt kryje się pod wieloma nazwami: lubiśnik lekarski, łakotne ziele, mleczeń. Pochodzi z terenów Afganistanu i bardzo szybko rozprzestrzenił się po całym świecie. Dotarł także do Polski. Krzew lubczyku potrafi osiągnąć nawet 1,5 metra wysokości i ma duże, ciemnozielone, pierzaste liście. Jest rośliną uprawną, leczniczą, kosmetyczną oraz kulinarną. Jego smak określa się jako piżmowy, z nutką selera i cytryny.

Właściwości zdrowotne lubczyku ogrodowego

Witamina C

Kwas askorbinowy jest powszechnie znany tym, którzy dbają o odporność. Lubczyk ogrodowy zawiera go najwięcej spośród witamin. Warto zatem stosować tę przyprawę jako dodatek do wielu potraw, wzbogacając nie tylko właściwości zdrowotne, ale też walory smakowe dania. Podczas przeziębienia i grypy zapotrzebowanie na witaminę C wzrasta aż 100-krotnie. Należy pamiętać, że odpowiednia ilość kwasu askorbinowego chroni przed chorobami zakaźnymi. Niewielu też zdaje sobie sprawę, że potrafi również wyleczyć z odry, różyczki, świnki, ospy i tężca, przeciwko którym się szczepimy.

Niacyna (witamina PP)

Lubczyk ogrodowy może się poszczycić bogactwem witamin z grupy B, jednakże najlepiej skupić się na tej, której jest najwięcej. Niacyna to bardzo istotny kwas, ponieważ bierze udział w wielu procesach życiowych. Przede wszystkim witamina B3 reguluje wydzielanie soku żołądkowego, uczestniczy w detoksykacji organizmu, bierze udział w tworzeniu erytrocytów oraz poprawia stan skóry i włosów.

Potas

Jeśli chcemy zatroszczyć się o odpowiedni poziom gospodarki mineralnej naszego organizmu, powinniśmy regularnie spożywać lubczyk ogrodowy. Jednym z pierwiastków zawartych w tytułowym produkcie jest potas. Jego podstawowym zadaniem jest utrzymanie równowagi elektrolitowej. Dzięki temu dostarczane są do komórek substancje odżywcze i usuwane zbędne produkty przemiany materii. Ponadto potas wpływa na poprawne funkcjonowanie układu nerwowego i krążeniowego. Reguluje ciśnienie krwi oraz poziom wody w organizmie.

Fosfor

Mniej znany pierwiastek, jakim fosfor, razem z wapniem i witaminą D odpowiada między innymi za zdrowe zęby. Lubczyk ogrodowy również stanowi źródło tego minerału, dlatego spożywając tytułowy produkt, zatroszczymy się o odpowiednią strukturę tkanek kostnych. 15% dostarczanego do organizmu fosforu trafia do mięśni, serca i mózgu. Jego zadanie to budowa i odbudowa tych narządów. Na koniec warto dodać, że ten pierwiastek jest nośnikiem informacji genetycznej.

Uprawa lubczyku ogrodowego

Lubczyk ogrodowy jest stosunkowo wymagającym ziołem jeśli chodzi o uprawę oraz pielęgnację. Zanim zasadzimy roślinę, musimy przygotować odpowiednie stanowisko, dlatego wybieramy żyzną, przepuszczalną i ciepłą glebę. Nie może też być za bardzo zbita, aby nie utrudniać dostępu wody do korzeni. Ziemia powinna mieć odczyn zasadowy, a miejsce musi być odpowiednio nasłonecznione i wilgotne. Nasiona najlepiej zasadzić jesienią lub pod koniec lata w domu, a następnie na wiosnę młode sadzonki przesadzić na przygotowane stanowisko. Podczas uprawy pamiętamy, aby regularnie podlewać i od czasu do czasu dodawać nawóz. Trzeba również spulchniać glebę i odchwaszczać ziemię, gdy tylko pojawią się rośliny mogące zaszkodzić lubczykowi. Zbieramy dopiero kilkuletnie zioło, ponieważ takie jest wystarczająco wykształcone. Korzenie należy wykopywać jesienią, dokładnie czyścić, suszyć w temperaturze 30 stopni Celsjusza. Liście przyprawy zbieramy dopiero pod koniec wiosny. Ważne, aby zaraz po wysuszeniu schować lubczyk do ciemnego pojemnika bez dostępu powietrza. Dzięki temu aromat pozostanie na dłużej.

Napary na bazie lubczyku ogrodowego

Napar na kaszel

Należy wymieszać 5 g lubczyku, 5 g szałwi i 20 g kopru. Następnie wlać 500 ml wina i marynować przez 2 dni, aż trunek nasiąknie przyprawami. Potem przecedzić i podgrzać małą szklankę wina. Napar wypić po posiłku.

Napar na uspokojenie

1 łyżkę rozdrobnionego korzenia lubczyku zalać wrzątkiem i parzyć przez minimum 15 minut. Odcedzić i pić 3 razy dziennie po jednej łyżce.

Napar moczopędny

30 g rozdrobnionego korzenia lubczyku zmieszać z 20 g liści brzozy, 20 g ziela skrzypu, 20 g strąków fasoli, 10 g liści mącznicy lekarskiej i 10 g owoców dzikiej róży. 1,5 łyżki mieszanki ziół wsypać do termosu, zalać wrzątkiem i odstawić na co najmniej 1h. Pić napar 2 razy dziennie po 0.5 pół szklanki.

Przepisy z lubczykiem ogrodowym

Makaron z lubczykiem i groszkiem cukrowym

Składniki:

• 250 g makaronu wstążki z lubczykiem,
• 1 podwójna pierś z kurczaka,
• 200 g groszku cukrowego,
• 1 łodyga świeżego lubczyku,
• 1 łyżka sosu sojowego,
• 8 dag sera żółtego,
• świeżo mielony kolorowy pieprz,
• sól,
• olej do smażenia.

Wykonanie:

Na początek filet z kurczaka umyć i osuszyć. Pokroić w kostkę . Następnie oprószyć przyprawami do smaku. Groszek cukrowy ugotować na półtwardo w lekko osolonej wodzie. Ugotowany odcedzić. Makaron również ugotować. Potem odcedzić. Na patelni rozgrzać olej. Umieścić na niej mięso i smażyć do miękkości. Ugotowany groszek dodać do mięsa i chwilę razem smażyć. Ser żółty zetrzeć na tarce o grubych oczkach. Dodać do mięsa i groszku. Na koniec połączyć z makaronem. Całość doprawić do smaku i podgrzewać do momentu, aż makaron się podgrzeje. Przed podaniem danie oprószyć posiekanym lubczykiem.

Wegańska zupa krem z lubczyku

Składniki:

• 1 szklanka posiekanego lubczyku,
• 1/2 cebuli,
• 1 marchewka,
• 1/2 szklanki posiekanego zielonego czosnku lub 1 ząbek czosnku,
• 1/3 szklanka posiekanej natki pietruszki,
• 1/2 pora,
• 1/2 łyżeczki tymianku,
• olej.

Wykonanie:

Wszystkie warzywa i zieleninę posiekać. Cebulę i marchewkę poddusić przez około 2 minuty na oleju, wrzucić resztę składników i zalać wodą do przykrycia składników. Całość gotować jeszcze około 20 minut, zmiksować i podawać z posiekaną pietruszką.

Lekka sałatka z lubczykiem

Składniki:

• 3 małe ziemniaki,
• 1 parówka,
• 1 ogórek konserwowy,
• 3 łyżki groszku konserwowego,
• natka pietruszki,
• natka lubczyku.
• sól,
• pieprz,
• olej.

Wykonanie:

Na początek ziemniaki ugotować w mundurkach, obrać i pokroić w kostkę. Parówkę obrać z osłonki i pokroić w półcentymetrowe plasterki. Ogórek konserwowy pokroić w kostkę. Groszek odcedzić. Nać i lubczyk posiekać. Wszystkie składniki wymieszać ze sobą, przyprawić i polać olejem.

Autor: Zuzanna Majeran