Niewielka ilość cukru niekoniecznie sprawi, że utyjesz

Mała ilość dodatkowego cukru w twojej diecie prawdopodobnie nie dołoży ci dodatkowych kilogramów, o ile obcinasz inne węglowodany, jak sugeruje najnowsza analiza danych z wcześniejszych badań. Naukowcy odkryli, że ludzie, którzy konsumowali dodatkową fruktozę ukrytą w pieczywie albo w napojach gazowanych, nie przybierali na wadze, w porównaniu do tych, którzy zjadali inne typy węglowodanów, kiedy zjadali tę samą całkowitą liczbę kalorii.

Z drugiej strony, kiedy uczestnicy badania zasilali dodatkowo standardową dietę ekstra kaloriami w postaci zwykłej fruktozy, wtedy przybierali na wadze. Fruktoza prawdopodobnie niczym się nie różni od innych źródeł węglowodanów, mówi główny autor tych prac, doktor John Sievenpiper, pracujący w kanadyjskim szpitalu St. Michael's Hospital w Toronto.

Odkrycia te są dość rozsądnym dowodem na to, że fruktoza sama w sobie nie przyczynia się do przybierania na wadze. Ale jeżeli jest to dodatkowa dawka energii, wtedy zaczynamy tyć, wyjaśnia doktor John Sievenpiper.

Badacze od dawna zastanawiali się nad tym, czy faktycznie we fruktozie jest coś, co sprawia, że ludzie zaczynają odkładać tłuszcz i szybciej przybierać na wadze, niż w przypadku innych węglowodanów. Przypomnijmy, że fruktozę możemy typowo znaleźć w owocach oraz w produktach pieczonych, a także w napojach słodzonych, a więc raczej ciężko jej uniknąć.

Jest to wysoce niepokojące, ponieważ dobrze znany syrop kukurydziany charakteryzuje się wielką zawartością fruktozy i stanowi on powszechny składnik wielu produktów spożywczych i napojów, włączając w to także te gazowane. Aby przekonać się, jak wygląda to w rzeczywistości, doktor John Sievenpiper oraz jego koledzy przyjrzeli się badaniom, które porównały przybieranie na wadze u ludzi, którzy zostali przypisani do diety z wysoką zawartością fruktozy albo innego węglowodanu, na przykład skrobi albo glukozy.

W 31 badanich, które objęły w sumie 637 osób, uczestnicy obydwu diet zjadali równą ilość kalorii, ale ci, którzy byli w grupie fruktozy, mieli około 17% kalorii z fruktozy średnio. Badania objęły uczestników, którzy ważyli normalnie, którzy byli otyli albo mieli nadwagę, w zależności od próby. Niektóre z diet w tych badaniach miały na celu zrzucenie wagi, inne miały z kolei utrzymanie wagi na bieżącym poziome, inne jeszcze miały przyczynić się do przybrania kilogramów.

W ciągu średnio czterech tygodni, nie stwierdzono żadnej różnicy na poziomie przybierania na wadze i gubienia kilogramów pośród wszystkich uczestników, o czym donosili badacze w Annals of Internal Medicine. 

W innych dziesięciu próbach, ze 119 uczestnikami, ludzie przypisani do grupy z dietami wysokofruktozowymi zjadali dodatkowy cukier do normalnie przyjmowanych kalorii. I zjadali oni dwa razy więcej cukru niż ludzie w badaniach skupionych na tej samej ilości kalorii. W tych próbach, średnio trwających półtora tygodnia, uczestnicy zjadający i pijący dodatkowy cukier przybrali średnio o 0,7 kilograma więcej, w porównaniu do ludzi w grupie kontrolnej.

Rezultaty sugerują, że to nie fruktoza sama w sobie powoduje przybieranie na wadze, według badaczy. Nie chodzi tutaj o jakieś konkretne źródło kalorii. Po prostu chodzi o kalorie, wyjaśnia doktor John Sievenpiper.

Jedna z teorii zakładała, że dzieje się tak z powodu, w jaki fruktoza jest przetwarzana przez wątrobę: ludzie jedzący wielkie ilości tego cukru są bardziej zagrożeni rozwinięciem się odporności na insulinę w porównaniu do tych, którzy wybierają inne węglowodany.

Zespół badawczy nie przyjrzał się poziomom insuliny u poszczególnych jednostek, więc aktualne analizy mówią raczej niewiele o skutku fruktozy dla tego hormonu regulującego poziom cukru we krwi, wyjaśnia jeszcze doktor John Sievenpiper. Badania te również nie pokazują, w jaki sposób przybieranie na wadze dotyczyło ludzi zjadających dodatkową fruktozę.

Doktor Frank Hu, badacz w dziedzinie odżywnia w szkole zdrowia publicznego Harvard School of Public Health w Cambridge, w Massachusetts w Stanach Zjednoczonych mówi, że fruktoza może powiększać tkankę tłuszczową wokół brzucha oraz narządów wewnętrznych bardziej niż to robi na przykład glukoza. A ten typ tkanki tłuszczowej jest związany z chorobą serca oraz cukrzycą.

Jeżeli chodzi o wagę ciała, wydaje się, że taka sama ilość fruktozy i glukozy mogłaby mieć takie same skutki, dodaje jeszcze doktro Frank Hu, który nie brał udział w tych badaniach.

Ale inne efekty metaboliczne mogą się różnić, dodaje jeszcze specjalista z Harvard School of Public Health. Musimy patrzeć również poza masę ciała, kiedy mówimy o skutkach różnych cukrów.

A ponieważ większość badań, które przeanalizował doktor John Sievenpiper, była niewielka objętościowo, a także nie obserwowały one ludzi przez dłuższy okres czasu, badacze mówią, że ludzie nie powinni opierać swoich decyzji na temat odżywiania na tych najnowszych odkryciach.

Potrzebne są bowiem o wiele większe badania, które pozwolą porównać działanie naturalnej fruktozy, takiej jak ta, którą znajdujemy w owocach i warzywach, z cukrem dodawanym do jedzenia i picia, w dawkach, które ludzie przyjmują codziennie, mówi doktor John Sievenpiper.