Oczyścić organizm tracąc na wadze, wcale nie takie proste!

Osoby otyłe, które przyszły operację założenia by-pass tracą bardzo szybko na wadze, ale mają o wiele większe problemy z uwolnieniem się od stałych zanieczyszczeń organicznych. Zanieczyszczenia nas otaczają i udaje im się, na nasze nieszczęście, przeniknąć do naszych organizmów. Pośród toksyn, na które jesteśmy narażeni, przede wszystkim ze względu na nasze produkty pokarmowe, niektóre należą do rodziny, którą nazywamy stałymi zanieczyszczeniami organicznymi (POP – ang. persistent organic pollutants), które, jak sama nazwa wskazuje – uporczywie trwają w środowisku.

U człowieka, najchętniej gromadzą się w tkance tłuszczowej i niektórzy podejrzewają je o zmianę niektórych naturalnych mechanizmów metabolizmu albo systemu endokrynnego. Liczne reklamy diet ochudzających (które są zresztą niebezpieczne dla zdrowia i powinne być prowadzone przez lekarza), wyjaśniają ich korzystne działania, a szczególnie ich zdolność do odtruwania organizmu. Wydawać by się mogło, że ten argument nigdy nie został zweryfikowany naukowo.

Dlatego więc, aby uzupełnić ten brak, naukowcy z francuskiego instytutu INSERM, z instytutu INRA oraz ze Szpitali Paryskich przebadali to, co się dzieje z substancjami zanieczyszczającymi u osób otyłych, które są właśnie w trakcie odchudzania się.

Rezultaty tego projektu badawczego zostały opublikowane w przeglądzie naukowym Environmental Health Perspectives.

Stałe zanieczyszczenia organiczne odnajdują się w tkance tłuszczowej

Siedemdziesiąt jeden osób otyłych (ich wskaźnik BMI jest zawarty między 40 i 45, co odpowiada średniej wadze 130 kilogramów), zostało zrekrutowanych dla potrzeb badania w latach 2006 i 2008, na łonie programu dotyczącego chirurgii gastrycznej (założenie by-pass), we francuskim szpitalu Pitié Salpetrière.

Naukowcy obserwowali te osoby, przed i po interwencji chirurgicznej, a potem porównali wyniki biopsji tkanki tłuszczowej, a także wyniki badań krwi, z wynikami 18 osób szczupłych (średnia waga 59 kilogramów).

Francuscy naukowcy przede wszystkim odnotowali, że podział różnych odnalezionych POP (dioksyny, PCB, czyli polichlorowane bifenyle, z ang. Polychlorinated Biphenyls ), jest podobny we wszystkich tkankach tłuszczowych, niezależnie od ich lokalizacji w organizmie (pod skórą albo w części trzewnej).

Dzięki temu, badacze mogli z łatwością określić, dzięki tylko jednej biopsji, całkowitą ilość stałych zanieczyszczeń organicznych, obecnych u każdej jednostki. A jest ona od dwóch do trzech razy wyższa u ludzi otyłych (ponieważ masa tłuszczu jest większa), podczas gdy stężenie jest podobne.

Stwierdzono również nadekspresję genów, które są znane z tego, iż są one celem stałych zanieczyszczeń organicznych, w tkance tłuszczowej pacjentów otyłych.

Stężenie stałych zanieczyszczeń organicznych wzrasta wraz z utratą wagi

Poprzednie prace wcześniej wykazały, że umiarkowana utrata wagi dzięki diecie albo bardziej drastycznie – dzięki operacji bariatrycznej – była związana ze wzrostem poziomu POP we krwi, prawdopodobnie w następstwie lipolizy tkanki tłuszczowej (lipoliza jest procesem rozkładu hydrolitycznego trójglicerydu w tkance tłuszczowej, proces ten prowadzi do powstania kwasów tłuszczowych i glicerolu).

I właśnie ten fakt po raz kolejny został udowodniony w omawianym badaniu: trzy miesiące po operacji założenia bajpasów oraz utracie 20 kilogramów średnio, u pacjentów stwierdzono wzrost stężenia we krwi oraz w tkance tłuszczowej stałych zanieczyszczeń organicznych. Jest to wzrost, który był obserwowany przez cały czas trwania badania, czyli przez 12 miesięcy.

Jednakże, od 6 do 12 miesięcy okresu postoperacyjnego i średniej utracie wagi około 20 kilogramów dodatkowo, całkowita ilość stałych zanieczyszczeń organicznych, występujących w największej liczbie (PCB), zmniejszyła się w sposób znaczący, bo od 10 do 15%, podczas gdy poziom dioksyn pozostał stabilny.

Aby zaobserwować działanie takich zmian na zdrowie pacjentów, przebadano markery funkcjonowania niektórych organów: poprawa stanu zdrowia jest widoczna dla wszystkich (poziom transaminz, poziom gamma-GT, poziom trójglicerydów i cholesterolu się zmniejszają), ale jest ona wolniejsza u ludzi, u których stężenie stałych zanieczyszczeń organicznych we krwi jest większe.

Jeśli więc stałe zanieczyszczenia organiczne, zgromadzone w przeciągu tych wszystkich lat, szkodzą naszemu zdrowiu, to kolejna zła wiadomość jest taka, że nie jest łatwo ich się pozbyć. Najlepiej więc jest ich unikać, jeśli to tylko możliwe – ciężkie wyzwanie, jeśli wiemy, czym tak naprawdę nasze talerze są wypełnione.