Orzeszki pinii – charakterystyka, właściwości i zastosowanie

Coraz częściej sięgamy w kuchni po egzotyczne składniki pochodzące z innych części świata. Z jednej strony wynika to z czystej ciekawości i chęci próbowania, z drugiej - z niebywałych walorów smakowych i wartości odżywczych tego typu produktów. Przykładem mogą być orzeszki pinii.

Orzechy o dziwnej, trochę egzotycznej nazwie stają się coraz bardziej popularne i są częściej wykorzystywane w naszej rodzimej kuchni. Nie tylko dlatego, że te niepozorne, małe orzeszki dodają walorów smakowych każdej potrawie, ale również ze względu na zawarte w nich bogactwo składników odżywczych i mineralnych.

Charakterystyka orzeszków piniowych

Orzeszki pinii to nic innego jak nasiona sosny pinii, występującej głównie w północnej części basenu Morza Śródziemnego oraz na południowym wybrzeżu Morza Czarnego. Jednak te najlepszej jakości pochodzą z Włoch. W Polsce dostępne są głównie orzeszki pozyskiwane z innego rodzaju sosny - pinii koreańskiej, które mimo przyzwoitej jakości nadal ustępują włoskim oryginałom.

Orzechy pinii były znane i używane jako produkt spożywczy już w starożytności. Charakteryzują się słodkawo-kwaśnym smakiem i leśnym, sosnowym zapachem. Można jeść je na surowo (po wyłuskaniu ze skorupki), jednak najsilniejszy aromat zyskują po obróbce cieplnej (zblanszowaniu). Wykorzystywane są również do produkcji oleju piniowego.

Wartości odżywcze

Orzeszki pinii zawierają mnóstwo cennych wartości odżywczych. Przede wszystkim są nieocenionym źródłem całego wachlarza witamin z grupy B oraz kwasu foliowego, a także istotnych dla funkcjonowania organizmu minerałów takich jak fosfor, magnez, cynk, miedź i mangan. Zawierają również witaminę E, K1, a także są dobrym źródłem potasu.

Wartości odżywcze w 100g orzeszków pinii:

• wartość energetyczna - 673 kcal;
• białko ogółem - 13,69 g;
• tłuszcz - 68,39 g;
• węglowodany - 13,08 g (w tym cukry proste 3,59);
• błonnik - 3,7 g;
• wapń - 16 mg;
• żelazo - 5,53 mg;
• magnez - 251 mg;
• fosfor - 575 mg;
• potas - 597 mg;
• sód - 2 mg;
• cynk - 6,45 mg;
• witamina C - 0,8 mg;
• witamina B6 - 0,094 mg;
• kwas foliowy - 34 µg;
• witamina A - 29 IU;
• witamina E - 0,90 mg;
• witamina K - 34,1 µg;
• kwasy tłuszczowe nasycone - 4,899 g;
• kwasy tłuszczowe jednonienasycone - 18,764 g;
• kwasy tłuszczowe wielonienasycone - 34,071 g.

Właściwości lecznicze orzeszków pinii

Biorąc pod uwagę bogactwo składników odżywczych występujących w orzeszkach pinii, nie dziwi fakt, że posiadają one również szeroki wachlarz właściwości prozdrowotnych.

Wspomagają działanie układu sercowo-krwionośnego.

Ze względu na wysoką zawartość łatwo przyswajalnych kwasów tłuszczowych, orzeszki obniżają poziom cholesterolu we krwi, a co za tym idzie, zmniejszają ryzyko udaru i zawału. Dodatkowo dzięki zawartości witaminy B6 pozytywnie wpływają również na ciśnienie oraz pracę serca, a witamina K1 dodatkowo reguluje krzepliwość krwi.

Obniżają ryzyko zachorowania na nowotwór

Dzięki właściwościom zawartego w orzeszkach kwasu linolenowego, a także kobaltu, który dodatkowo pobudza syntezę czerwonych krwinek, owoce pinii mają właściwości antynowotworowe.

Wspomagają wzrok

Orzeszki pinii zawierają luteinę, która nie tylko chroni wzrok przed promieniowaniem słonecznym, ale również odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie plamki żółtej w oku.

Pomagają zredukować wagę

Ze względu na bogactwo wspomnianego już kwasu linolenowego, jedzenie orzeszków pinii wpływa na zdolność kontroli apetytu, a co za tym idzie, również na ograniczanie masy ciała u osób otyłych.

Pozytywnie wpływają na pracę układu nerwowego

Duża zawartość magnezu i witamin z grupy B (głównie B5 i B6) pozwala nie tylko obniżyć poziom stresu i zapobiega bezsenności, ale także wspomaga pracę mięśni w okresach wzmożonej aktywności fizycznej bądź umysłowej.

Są afrodyzjakiem i serum młodości

Dzięki zawartości cynku i witaminy E spożywanie owoców pinii reguluje produkcję testosteronu u mężczyzn, przez co zwiększa libido oraz poprawia płodność (poprzez zwiększenie ruchliwości plemników). Co więcej, zarówno cynk, jak i witamina E korzystnie wpływają również na zdrowie i piękny wygląd naszej skóry.

Wykorzystanie orzeszków pinii w kuchni

Orzechy pinii od starożytności wykorzystuje się jako produkt spożywczy. Są również nieodłącznym elementem kuchni śródziemnomorskiej i jednym z podstawowych składników oryginalnego włoskiego pesto (przepis znajdziecie poniżej). Oprócz sosów używa się je także jako składnik makaronów, sałatek, a nawet ciast.

Pesto alla genovese

Składniki:

• ok. 80 g bazylii (umytej i dokładnie osuszonej),
• 40 g startego parmezanu,
• 10 g startego sera pecorino,
• 100 ml oliwy z oliwek extra virgin,
• 2 łyżki orzeszków piniowych,
• 2-3 ząbki czosnku.

Sposób przygotowania:

W zależności od dostępnego sprzętu pesto można przygotować w moździerzu albo korzystając z robota kuchennego lub blendera.

Aby przygotować pesto w moździerzu, należy najpierw dokładnie umyć i osuszyć bazylię, a następnie oddzielić listki od łodyżek. W moździerzu rozgnieść czosnek razem z orzeszkami pinii, po czym stopniowo dodawać bazylię, mieszając wszystko razem. Na koniec dodać sery oraz oliwę i wszystko połączyć.

Natomiast jeśli chcemy przygotować pesto w robocie kuchennym, trzeba wcześniej (około godziny) włożyć noże i naczynie blendera do lodówki. Do schłodzonego naczynia wkładamy stopniowo bazylię, czosnek i orzeszki pinii (nie wszystkie naraz, żeby umożliwić lepsze połączenie się składników) i miksujemy je pulsacyjnie. Podobnie jak w przypadku przygotowania za pomocą moździerza, na koniec dodajemy sery oraz oliwę i wszystko razem mieszamy.

Makaron z łososiem i orzeszkami pinii

Składniki:

• 150 g łososia,
• 3 ząbki czosnku,
• garść zblanszowanych orzeszków pinii,
• oliwa z oliwek,
• sól i pieprz,
• bazylia i tarty parmezan do dekoracji.

Sposób przygotowania:

Na patelnię wlewamy oliwę, po czym, kiedy tłuszcz się rozgrzeje, wrzucamy czosnek i orzeszki pinii, mieszamy do zarumienienia i odkładamy do przygotowanej wcześniej miski. Następnie na tej samej patelni smażymy drobno pokrojonego łososia i przekładamy go do miski z czosnkiem i orzeszkami. W międzyczasie gotujemy makaron, odcedzamy i razem z odłożonymi, przygotowanymi wcześniej składnikami wrzucamy z powrotem na patelnię. Dolewamy odrobinę oliwy z oliwek i mieszamy. Na koniec przekładamy na talerz, posypujemy parmezanem, solą morską oraz świeżo zmielonym czarnym pieprzem. Dekorujemy bazylią.

Autor: Małgorzata Nowak