Przyprawa chili – właściwości i zastosowanie

Papryka chili to popularne i często spożywane warzywo. Od brokułu, brukselki czy szpinaku różni się nie tylko kolorem i smakiem, ale przede wszystkim ostrością. Ten silnie piekący produkt wzmaga apetyt i ułatwia trawienie. Papryka chili ma wiele właściwości zdrowotnych, między innymi wzmacnia odporność, stymuluje pracę układu nerwowego i pokarmowego. Co natomiast wiemy na temat przyprawy na bazie tego warzywa?

Chili suszone charakteryzuje się owocowym aromatem i tytoniowym posmakiem. Ma bardzo szerokie zastosowanie, ponieważ używa się go do produkcji sosów, past, majonezów i marynat. Za charakterystyczną ostrość odpowiada związek zwany kapsaicyną, który powoduje uczucie pieczenia w jamie ustnej.

Właściwości zdrowotne przyprawy chili

Witamina C a przyprawa chili

Wielu uważa, że witamina C występuje głównie w owocach i warzywach, ale nie jest to prawda. 100 g przyprawy chili posiada jej aż 91 mg. Jeśli wprowadzimy tytułowy produkt na stałe do menu, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, zatroszczymy się o nasz układ odpornościowy. Kwas askorbinowy chroni organizm przed wolnymi rodnikami, które powodują przedwczesne starzenie się oraz mogą stymulować podział komórek rakowych. Należy dbać o odpowiedni poziom witaminy C w organizmie, ponieważ jej niedobór doprowadza do szkorbutu, potocznie określanego „chorobą marynarzy”.

Beta-karoten

Przyprawa produkowana na bazie czerwonej papryczki chili zawiera duże ilości beta-karotenu. Ten związek przede wszystkim opóźnia starzenie się skóry, korzystnie wpływa na działanie układu immunologicznego i znacznie poprawia kondycję wzroku. Dodatkowo chroni drogi oddechowe przed infekcjami, a w połączeniu z witaminami C i E obniża poziom cholesterolu, nie dopuszczając do powstawania blaszek miażdżycowych w tętnicach.

Kapsaicyna w przyprawie chili

Ten związek chemiczny, jak już wspomniano, odpowiada za ostrość papryczki. Jednakże niewielu wie, że ma pozytywny wpływ na zdrowie człowieka. Wśród właściwości kapsaicyny można wymienić działanie przeciwbakteryjne. Dawniej w Ameryce Środkowej stosowało się ją jako środek dezynfekujący rany. Dodatkowo ten związek chemiczny pobudza krążenie i rozgrzewa, co wspomaga łagodzenie różnego rodzaju bóli. Kapsaicyna jest dobrym składnikiem dla nadciśnieniowców, ponieważ zmniejsza opór obwodowy, a to powoduje spadek ciśnienia krwi. Ponadto pobudza wydzielanie endorfin, przyspiesza metabolizm, a więc przyczynia się do redukcji wagi oraz pobudza żołądek do produkcji kwasów trawiennych.

Uprawa i suszenie papryczek chili

Zamiast martwić się, czy w sklepie uzyskamy przyprawę odpowiedniej jakości, warto zakupić chili, uprawiać ją w domu, a następnie wykonać z niej przyprawę. Najlepiej zasadzić roślinę w doniczce i postawić na parapecie w słonecznym i ciepłym miejscu. Zanim zaczniemy uprawę chili, należy namoczyć nasiona przez 24 godziny. Następnie umieszczamy je w przepuszczalnej i żyznej ziemi po kilka nasion w jednej dziurce. Temperatura otoczenia nie może spadać poniżej 14 stopni Celsjusza. Roślinę trzeba regularnie podlewać, nawozić i usuwać kwiaty, aby się lepiej rozkrzewiła. Warto pamiętać o ochronie chili przed mszycami i grzybami. Dojrzałe warzywa należy suszyć przez kilka godzin, a następnie wstawić do piekarnika nagrzanego do 75 stopni Celcjusza i piec, aż będą całkowicie wysuszone. Następnie włożyć do miski, dodać 1 łyżeczkę soli, szczyptę kurkumy i zblendować. Gotową przyprawę wsypać do szczelnego pojemnika bez dostępu do powietrza.

Przepisy z przyprawą chili

Ogórki konserwowe z przyprawą chili

Składniki:

• 2,5 kg ogórków;
• 2 główki czosnku;
• 4 łyżki soli;
• 3 łyżeczki przyprawy chili;
• 0,5 lg cukru;
• 8 łyżek oleju rzepakowego;
• 1,5 szklanki octu.

Wykonanie:

Na początek należy pokroić ogórki na plastry, potem zasypać solą i pozostawić na 6 godzin, aby puściły soki. Następnie natrzeć je chili i przepuszczonym przez praskę czosnkiem. Zagotować ocet z cukrem, dodać olej i przestudzić. Potem przełożyć ogórki do słoików, zalać zalewą i zostawić na 12 godzin. Na koniec pasteryzować przez 10 minut.

Krewetki z chili i czosnkiem

Składniki:

• 800 g nieobranych, surowych krewetek;
• 3 łyżki sosu sojowego;
• 1 łyżka oleju sezamowego;
• 4 ząbki czosnku;
• 1 łyżeczka przyprawy chili;
• 1 łyżka sosu chili;
• 1 łyżeczka skrobi kukurydzianej z 2 łyżkami zimnej wody;
• 1 łyżeczka cukru brązowego;
• świeże chili pocięte w plasterki;
• olej rzepakowy;
• posiekany szczypiorek;
• kolendra.

Wykonanie:

Najpierw należy obrać krewetki ze skorupek, oddzielając głowę i zostawiając ogonek.
Wok rozgrzać. Wlać około 3 łyżki oleju. Dorzucić czosnek i papryczki chili. Smażyć dotąd, aż czosnek zrobi się złoty. Następnie dodać cukier, sos chili, sos sojowy i krewetki. Smażyć, aż krewetki zrobią się różowe. Potem dodać olej sezamowy. Jeszcze chwilę mieszać i dodać skrobię rozrobioną w zimnej wodzie. Mieszać aż sos zgęstnieje. Posypać szczypiorkiem, kolendrą i chili.

Tradycyjne chili con carne

Składniki:

• 500 g mielonego, chudego mięsa wołowego;;
• 2 ząbki czosnku;
• 1 duża cebula;
• 1 czerwona papryka;
• 400 g pomidorów;
• 1 puszka czerwonej fasoli;
• 1 łyżeczka przyprawy chili;
• 1 łyżeczka wędzonej papryki w proszku;
• 1/2 łyżeczki oregano;
• 1 łyżeczka cukru;
• 1 łyżeczka mielonego kuminu (kminu rzymskiego);
• ryż długoziarnisty;
• kwaśna śmietana.

Wykonanie:

Na początek należy posiekać cebulę, paprykę i czosnek. Następnie rozgrzać olej, najlepiej rzepakowy ,na patelni. Podsmażyć cebulę i czosnek. Kiedy cebula się zarumieni, dodać paprykę oraz przyprawy - wędzoną paprykę w proszku, chili oraz kumin i dusić przez 5 minut. Potem dodać mięso mielone, rozdrobnić i wymieszać z przyprawami. Smażyć do momentu aż mięso będzie na wpół surowe. Następie wlać na patelnie posiekane pomidory, dodać cukier brązowy i dobrze wymieszać. Doprowadzić do wrzenia, a potem dusić przez 20 minut. Od czasu do czasu przemieszać a w razie potrzeby podlewać wodą, gdy sos będzie zbyt gęsty. Na końcu dodać czerwoną fasolę oraz oregano, doprawić solą oraz pieprzem i dusić kolejne 10 minut. Podawać z kwaśną śmietaną i ryżem długoziarnistym ugotowanym al dente.

Autor: Zuzanna Majeran