Psychologia uczucia sytości: zmniejszenie porcji powstrzyma epidemię otyłości?

Odżywianie wydaje się być podstawową, pierwotną czynnością. Czujemy głód, jemy, jesteśmy nasyceni. Jednak jak wykazują wyniki najnowszych badań, ilość pokarmu, który spożywamy, jak i uczucie sytości, zależy od naszych nawyków, wcześniejszych doświadczeń, a nawet pragnienia dostosowania się do norm społecznych. Powyższe odkrycia przedstawiono 24 września na Obesity Society Annual Scientific Meeting w Teksasie.

- Aby skutecznie przeciwdziałać problemowi otyłości, musimy lepiej poznać mechanizmy rządzące psychologią jedzenia – mówi Jeff Brunstrom z University of Bristol.

Czy sobie to uświadamiamy, czy też nie, nasze uczucie sytości jest uzależnione od ilości pokarmu, którą wydaje się nam, że zjedliśmy.

Przykładowo,  podczas pewnych badań, podano uczestnikom koktajle składające się z takiej samej ilości owoców. Niektórym z badanych powiedziano jednak, że ich napoje zawierają ich nieco więcej. Te osoby dłużej czuły się syte, w porównaniu z członkami drugiej grupy.

Podobny efekt można uzyskać, podając dwóm grupom uczestników danie, które nazywamy odpowiednio „posiłkiem”, lub też tylko „przekąską”, albo po prostu utrzymując, że jedno z dań jest wysokokaloryczne, a drugie – dietetyczne.

Te wszystkie czynniki wpływają na to, co Jeff Brunstrom nazywa „domniemaną sytością”.

– W jaki sposób określamy ilość kalorii, którą powinna zawierać porcja? To bardzo trudne pytanie. Wydaje się, że nasza pamięć i wielkość porcji są ze sobą ściśle powiązane – zauważa Brunstrom.

Jako przykład można wyobrazić sobie uczucie sytości, którego doznamy po spożyciu 100 kalorii pochodzących z czekolady lub takiej samej ilości kalorii, których źródłem będzie pieczony ziemniak.

Pomimo że tak naprawdę wartość energetyczna w obu przypadkach jest jednakowa, możemy zauważyć różnicę w stopniu poczucia sytości.

Aby lepiej zrozumieć mechanizmy dokonywania tych podświadomych osądów, przeprowadzono eksperyment polegający na prezentowaniu uczestnikom dwóch obrazów przedstawiających posiłki podane na identycznych talerzach.

Pierwsza porcja jedzenia (przykładowo kawałki pizzy) pozostawała niezmienna. Druga porcja, przykładowo – kurczak tikka masala, powoli powiększała się, dopóki uczestnik badania nie stwierdził, że po spożyciu każdej z porcji czułby się jednakowo najedzony.

Jak się okazuje, nie tylko sama objętość dania jest determinantem poczucia sytości. Kolejnym czynnikiem odgrywającym ważną rolę, zwłaszcza u dzieci, jest znajomość danej potrawy.

– Podświadomie oczekujemy, że nieznana nam żywność będzie mało sycąca, dopóki sami tego nie sprawdzimy – twierdzą autorzy.