Sałata – rodzaje, wartości odżywcze i wpływ na zdrowie

Niewiele jest produktów spożywczych bogatych w składniki odżywcze pozytywnie wpływające na funkcjonowanie naszego organizmu i jednocześnie ubogich w substancje, które nam szkodzą. Jedną z takich roślin, powszechnie spożywaną, aczkolwiek niedocenianą, jest sałata.

Sałata to produkt od zawsze urozmaicający wiele rodzajów spożywanych przez nas dań. Służy do dekoracji potraw, stanowi składnik kanapek, jest również podstawą wyszukanych sałatek uświetniających nie tylko niedzielne obiady, ale również eleganckie imprezy.

Rodzaje sałat

Na rynku możemy znaleźć wiele rodzajów sałat różniących się przede wszystkim kształtem i kolorem, a niekiedy także smakiem.

Sałata masłowa

Odmiana dostępna i często występująca w polskich sklepach. Jej popularność wynika w dużej mierze z łatwości uprawy. Jest to roślina jednoroczna, rosnąca głównie w klimacie umiarkowanym. Świeża sałata masłowa ma intensywny zielony kolor i kruche liście, charakteryzuje się słodkawym smakiem. Wykorzystywana jest głównie jako składnik kanapek i prostych sałatek, a także jako dekoracja potraw. Do jej wad należy jednak krótka trwałość - bardzo szybko liście stają się wiotkie i żółkną, co jest oznaką, że sałata straciła swoją przydatność do spożycia.

Sałata lodowa

Jej nazwa prawdopodobnie pochodzi od odgłosu wydobywającego się przy łamaniu liści, który przypomina dźwięk pękającego lodu. Charakteryzuje się łagodnym smakiem i chrupkością, zawiera także dużo wody, co daje wrażenie soczystości. Można ją jeść zarówno na surowo (jako dodatek do kanapek czy składnik sałatek), jak i po ugotowaniu. Niewątpliwą zaletą sałaty lodowej jest długa przydatność do spożycia - w warunkach chłodniczych można przechowywać ją nawet kilkanaście dni.

Sałata rzymska

W Polsce niezbyt popularna odmiana. Charakteryzuje się liśćmi rosnącymi w górę, a nie jak w przypadku innych sałat, zwijającymi się w kłębek. Jest krucha i ze względu na delikatny, słodkawy smak - doskonała do spożywania na surowo.

Radicchio

Zwana także cykorią włoską. Radicchio charakteryzuje intensywny czerwony lub fioletowy kolor. Ze względu na gorzki smak nie jest spożywana samodzielnie, zwykle używa się ją jako dekorację lub składnik potraw - zarówno sałatek, jak i ciepłych przystawek (po wcześniejszym przysmażeniu).

Lollo

Odmiana sałaty występująca najczęściej jako dodatek do pakowanych mieszanek sałatkowych. Charakteryzuje się delikatnie gorzkawym i orzechowym posmakiem. Mimo iż może mieć szerokie zastosowanie - sprawdza się zarówno jako składnik kanapek lub sałatek podawanych z ostrym sosem, jak i dodatek do mięs - najczęściej używa się jej jedynie jako dekoracji.

Wartości odżywcze sałaty

Wszystkie rodzaje sałat, poza nieocenionymi walorami smakowymi i estetycznymi, są również kopalnią wartości odżywczych i składników mineralnych.

Wartości odżywcze w 100 g sałaty głowiastej:

• wartość kaloryczna - 14 kcal;
• sód - 4 mg;
• wapń - 24 mg;
• żelazo - 0,7 mg;
• potas - 124 mg;
• fosfor - 21 mg;
• magnez - 9 mg;
• witamina A - 192 μg;
• witamina E - 0,43 mg;
• witamina B1 - 0,045 mg;
• witamina B2 - 0,089 mg;
• niacyna - 0,22 mg;
• witamina C - 13 mg.

Przy niewielkiej kaloryczności sałata zawiera mnóstwo witamin (głównie z grupy B, ale także A, C i E) oraz minerałów. Jest także bogatym źródłem błonnika i przeciwutleniaczy.

Korzyści zdrowotne płynące z jedzenia sałaty

Dzięki wysokiej zawartości składników odżywczych spożywanie sałaty nie pozostaje obojętne dla naszego zdrowia i ogólnej kondycji organizmu.

Wpływ na układ pokarmowy

Ze względu na dużą zawartość błonnika spożywanie sałaty w znaczący sposób usprawnia proces trawienia - wpływa pozytywnie na pracę jelit, oczyszcza je ze złogów, a to z kolei powoduje, że nie występują zaparcia, biegunki czy wzdęcia.

Odkwaszanie i oczyszczanie organizmu

Regularne spożywanie sałaty wpływa również pozytywnie na równowagę kwasowo-zasadową organizmu (pH). Dzięki działaniu moczopędnemu tej rośliny włączenie jej do jadłospisu sprawia, że pozbywamy się nadmiaru wody z organizmu, co wpływa na redukcję cellulitu, obrzęków i opuchlizn.

Usprawnianie pracy układu odpornościowego

Zawarty w sałacie chlorofil (barwnik nadający jej zielony kolor) działa na nasz organizm bakteriobójczo, wspomaga gojenie się ran i (również ze względu na zawartość witaminy C) wzmacnia ogólną odporność organizmu.

Wspomaganie układu nerwowy

Sałata zawiera także spore ilości manganu, mikroelementu odpowiedzialnego za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, a także wspomaga wchłanianie się żelaza, usprawnia również pracę mózgu.

Co więcej, ze względu na dużą zawartość magnezu, potasu i witamin z grupy B, sałata jest naturalnym antydepresantem - wykazuje działanie uspokajające i ułatwiające zasypianie w stanach bezsenności.

Sałata na wzrok

Dzięki zawartości antyoksydantów takich jak luteina i zeaksantyna, spożywanie sałaty pozytywnie wpływa na nasz wzrok oraz prawidłowe funkcjonowanie plamki żółtej.

Wpływ na urodę

Witamina E, mangan oraz przeciwutleniacze zawarte w sałacie wpływają pozytywnie na stan włosów i paznokci. Co więcej, poprawiają one również wygląd skóry i opóźniają procesy starzenia.

Ze względu na dużą zawartość składników odżywczych przy jednocześnie niskiej kaloryczności i lekkostrawności spożywanie sałaty wspomaga odchudzanie i utrzymanie prawidłowej wagi ciała.

Sałata dla kobiet w ciąży

Ze względu na dużą zawartość kwasu foliowego i witamin z grupy B (składników niezbędnych do prawidłowego rozwoju dziecka w łonie matki), zaleca się spożywanie sałaty w dużych ilościach kobietom w ciąży. Ponadto sałata jest lekkostrawna, więc nie powoduje problemów żołądkowych.

Autor: Małgorzata Nowak