Sugestywność koloru i rozmiaru talerza a Iluzja Delboeuf’a

Pojawia się coraz więcej dowodów na to, że rozmiar naczyń kuchennych wpływa na to, ile ludzie nakładają sobie na talerz i spożywają w trakcie posiłku. Przyczyna tego zjawiska może leżeć w iluzji optycznej zwanej Iluzją Delboeuf’a, na cześć Josepha Delboeuf’a, który zaobserwował, że to samo ciemne koło umieszczone w jasnych kołach o różnej wielkości odbierane jest w inny sposób – na skutek kontrastu w dużym zdaje się być mniejsze.

Zainteresowany wpływem tego zjawiska na zwyczaje żywieniowe Dr Brian Wansink z Uniwersytetu Cornella w stanie Nowy York przeprowadził badanie, które miało przetestować cztery hipotezy zakładające, iż:

1. Ludzie nakładają sobie zbyt mało na małe talerze i zbyt dużo na większe;
2. Zmniejszenie kontrastu między naczyniami a tłem (obrus, podkładka itp.) zredukuje nakładanie zbyt małych lub zbyt dużych porcji uzależnione od rozmiaru talerza (jak opisano w pierwszej hipotezie);
3. Sprawienie, że ludzie będą bardziej świadomi rozmiaru porcji zredukuje nakładanie zbyt małych lub zbyt dużych porcji jw.;
4. Edukowanie ludzie na temat Iluzji Delboeuf’a zredukuje wpływ tego zjawiska, ale nie wyeliminuje go zupełnie.

W celu sprawdzenia tej hipotezy przeprowadzono pięć eksperymentów. W pierwszym, grupa studentów została poproszona o zaserwowanie takiej samej ilości zupy w misce o innym rozmiarze niż wyjściowa płytka Petriego.

W drugim, studenci obserwowali płatki podane w kształcie koła i mieli odtworzyć ten kształt w tym samym rozmiarze, na większym lub mniejszym talerzu. Manipulowano również kontrastem między tłem a talerzem.

Kolejny eksperyment polegał na rysowaniu kółka o tym samym rozmiarze co podane płatki, również na talerzu różniącym się rozmiarem od wyjściowego, po obserwacji trwającej 2 sekundy lub 1 minutę.

W czwartym badaniu połowa uczestników została poinformowana o Iluzji Delboeuf’a, następnie wszyscy zostali poproszeni o podanie sobie takiej samej ilości płatków jak zaprezentowana, jednak na talerzu innej wielkości. Ostatni eksperyment wykorzystywał makaron wymieszany z czerwonym lub białym sosem, podany na jednakowych talerzach.

Wyniki badania potwierdziły, że Iluzja Delboeuf’a może stanowić wytłumaczenie dlaczego rozmiar naczyń wpływa na wielkość podawanych porcji. Nie jest wielką niespodzianką, że ogólna tendencja jest taka, że więcej jedzenia nakładamy na duże talerze, a mniej na małe. Również zmiana kontrastu kolorów między naczyniami a tłem okazała się mieć wpływ na rozmiar porcji. Warto jednak zauważyć, że świadomość wpływu iluzji optycznej zauważalnie zmniejszyła tę tendencję.