Zdrowe słodycze – rodzaje i domowe sposoby przygotowania

Współcześnie mamy do czynienia z masowym przemysłem spożywczym, który niewiele ma wspólnego ze zdrowymi słodyczami. W skład większości produktów wchodzi syntetyczny cukier, sztuczne substancje słodzące, które poprawiają smak, jednocześnie sprawiając, że takie przekąski są często szkodliwe dla naszego zdrowia.

Mimo wszystko większość z nas ma czasem ochotę na „coś słodkiego”. Jest to warunkowane atawistycznym powiązaniem słodkiego smaku i przyjemności - w czasach pierwotnych słodycz była rzadko spotykana. Zastrzyk cukru, jaki dostarczały wówczas jedynie owoce, wprawiał pierwszych ludzi niemal w euforię. Do czasów współczesnych niewiele się zmieniło w kwestii wpływu wszelkich słodyczy na samopoczucie.

Negatywne skutki spożywania cukru

Cukier to jedna z substancji stosowanych powszechnie i masowo, która dodatkowo silnie uzależnia - spożycie czegoś słodkiego podnosi bowiem poziom serotoniny w organizmie. Jest to hormon odpowiedzialny za poczucie szczęścia, satysfakcji, a także odczuwanie przyjemności.

Cukier rafinowany, powszechnie znany jako „biały”, jest produktem składającym się jedynie z prostych węglowodanów, oczyszczonym z wszelkich wartości odżywczych i minerałów. Brak jakichkolwiek innych składników prowadzi do nieprawidłowego metabolizmu cukru, w wyniku którego powstają toksyny szkodliwe dla naszego organizmu - gromadzące się we krwi i układzie nerwowym. Powoduje to zmniejszenie ilości tlenu transportowanego przez krew, a w konsekwencji ogólne niedotlenienie organizmu objawiające się osłabieniem, bólami głowy, notorycznym zmęczeniem, sennością, a nawet depresją.

Kiedy nasz organizm próbuje bronić się przed nadmiarem cukru i za wszelką ceną przywrócić równowagę, pobiera składniki mineralne zmagazynowane m.in. w kościach czy zębach, przez co te stają się słabsze. Następnie cukier jest przetwarzany przez wątrobę, która najpierw gromadzi go w postaci glukozy, a następnie, nie będąc w stanie pomieścić go więcej, zwraca przyjęte cukry do krwi w postaci kwasów tłuszczowych - odkładających się nie tylko w „boczkach". Kwasy tłuszczowe wpływają także na otłuszczenie narządów wewnętrznych, a w konsekwencji osłabiają ich funkcjonowanie.

Światowa Organizacja Zdrowia określiła dzienną, dopuszczalną dawkę cukru na 25 g, czyli około 5 łyżeczek. Przykładowo każde 100 g jogurtu naturalnego zawiera 6 g cukru. Warto zwrócić uwagę na fakt, że cukier występuje również w składzie produktów spożywczych, które mają niewiele wspólnego ze słodyczami.

Czy istnieją zdrowe słodycze?

Słodycze dostępne na rynku należą zwykle nie tylko do kategorii żywności wysoko przetworzonej, ale również zawierają substancje negatywnie wpływające na nasze zdrowie, w tym oczywiście cukier. W klasycznych marketach ze świecą szukać zdrowych słodyczy. Można pokusić się o odwiedzenie sklepów z ekologiczną żywnością, ale tu zdziwimy się nieraz bardzo wysoką ceną produktów. Najlepszym sposobem na otrzymanie zdrowych słodyczy jest przygotowanie ich samodzielnie.

Dobrze wykorzystywać do tego celu świeże owoce, niektóre słodkie warzywa, wszelkiego rodzaju kasze, otręby i płatki zbożowe - możliwości jest zaskakująco dużo.

Zdrowe słodycze - czym zastąpić sztuczną słodycz?

Rezygnacja z cukru w diecie to trudna decyzja nie tylko ze względu na silne uzależniające właściwości tej substancji. Obecnie ciężko kupić artykuły, które nie zawierają cukru, często również brakuje rzetelnej (lub jakiejkolwiek!) informacji o jego zawartości w danym produkcie.

Jak wobec tego zabrać się za przygotowanie słodyczy bez cukru? Okazuje się, że istnieje całkiem sporo alternatywnych przepisów pozwalających stworzyć słodkie przekąski i zrezygnować z nadmiernego spożycia produktów szkodliwych dla naszego zdrowia (jednocześnie bez konieczności rezygnacji z małych przyjemności).

Owoce i słodkie warzywa

Owoce zawierają naturalny cukier, mimo to ich również nie powinno się spożywać bez umiaru. Są jednak zdrowszą alternatywą dla sklepowych słodyczy, ponieważ zawierają dużo witamin i składników mineralnych.

Natomiast jeżeli chodzi o słodkie warzywa - marchewkę, buraka czy coraz bardziej popularne bataty - można je jeść bez ograniczeń. Nie dość, że zawierają cenne wartości odżywcze, to jeszcze skutecznie tłumią chęć ciągłego podjadania.

Koktajle i musy owocowe

W skład koktajli mogą wchodzić wszelkiego rodzaju owoce - zarówno świeże, jak i suszone - a także część warzyw, mleko, kefir lub jogurt. Tak przygotowany napój jest nie tylko zastrzykiem energii na cały dzień, ale dostarcza również potężną ilość witamin i składników mineralnych.

Podobne właściwości mają także musy składające się wyłącznie ze zmiksowanych owoców, które w tej formie zyskują dodatkowe walory smakowe.

Musli

Najlepiej zamiast gotowych mieszanek kupić poszczególne składniki - suszone owoce, orzechy, nasiona, płatki owsiane (lub inne, które lubimy) i samodzielnie przygotować domowe musli. Będzie to na pewno sycąca przekąska, zarówno słodka, jak i bogata w składniki odżywcze, błonnik oraz węglowodany złożone, które pozytywnie wpływają na procesy trawienne, metabolizm oraz dają uczucie sytości.

Świetną alternatywą są też mieszanki suszonych owoców i orzechów (np. popularna mieszanka studencka), które można chrupać, kiedy dopada nas ochota na coś słodkiego. Oczywiście ze względu na sporą kaloryczność orzechów warto zachować umiar. Kupując tego typu mieszanki, należy zwrócić uwagę, czy nie są one dodatkowo dosładzane.

Domowe lody

Zawartość szkodliwych substancji w większości lodów, które możemy spotkać na rynku, jest bardzo wysoka. Aby je wykluczyć, a także wzbogacić tego rodzaju przekąskę w składniki wartościowe należy lody przygotować samodzielnie. Nie jest to wcale takie trudne. Wystarczy zmiksować swoje ulubione składniki (owoce, bakalie, orzechy) z odrobiną mleka i zamrozić. Tak przygotowane lody będą mniej słodkie, ale zdecydowanie bardziej zdrowe.

Samodzielnie przygotowane batoniki lub ciasteczka

Podstawowym składnikiem tego typu zdrowych słodyczy są płatki zbożowe oraz suszone owoce. Taka przekąska dostarcza składników mineralnych, wartości odżywczych, a także solidną dawkę energii.

Można również przygotować ciasteczka w formie kulek - na bazie suszonych owoców (np. daktyli) lub kaszy.

Warzywne wypieki

Warzywne wypieki, takie jak popularne ostatnio ciasto marchewkowe, można przygotować z większości słodkich warzyw, a zamiast sztucznych substancji słodzących dodać mus owocowy lub miód. Takie wypieki będą idealnym i zdrowym deserem, który nie tylko zaspokoi potrzebę „czegoś słodkiego", ale także dostarczy mnóstwo składników odżywczych.

Owocowe chipsy

Suszone owoce mogą być również doskonałą przekąską, zwłaszcza w postaci chipsów (banany, jabłka, truskawki czy nieco bardziej egzotyczne mango). Nawet po wysuszeniu smakują doskonale i są cennym źródłem witamin. Sprawdzają się nie tylko na co dzień, ale także przy okazji spotkań towarzyskich.

Naturalne galaretki

Wystarczy zmieszać ulubiony sok owocowy z dowolną substancją żelującą i wstawić na kilka godzin do lodówki. Aby urozmaicić smak galaretki, można dodać do niej także świeże owoce.

Budynie roślinne

Przygotowuje się je na bazie mleka roślinnego, soku z wybranego przez nas owocu oraz zagęszcza mąką kukurydzianą lub ryżową. W ten sposób powstaje deser bez dodatku sztucznych składników i cukru, a zawierający wartościowe składniki odżywcze.

Autor: Małgorzata Nowak