Naukowcy wiedzą już od dwudziestu lat, że dieta bogata w błonnik chroni organizm przed otyłością i cukrzycą, ale mechanizmy w to zaangażowane do tej pory są pomijane. Francusko- szwedzki zespół naukowców z CNRS, Inserm i Université Claude Bernard Lyon 1, dokonał wyjaśnienia tego mechanizmu, który związany jest z florą jelitową i zdolnością jelit do produkcji glukozy między posiłkami. Wyniki te, opublikowane w czasopiśmie Cell, wyjaśniają również rolę jelita i związanych z nim drobnoustrojów w utrzymywaniu glikemii. Będą one stanowić podstawę do nowych zaleceń dietetycznych w celu zapobiegania cukrzycy i otyłości.
Najbardziej słodkie owoce i wiele warzyw, takich jak kapusta lub fasola, są bogate w tak zwane włókna fermentujące. Włókna takie nie mogą być trawione bezpośrednio przez jelita, ale są fermentowane za pomocą bakterii jelitowych w krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, takie jak propionian i maślan, które w rzeczywistości mogą być przyswojone przez nasz organizm. Ochronne działanie tych włókien jest dobrze znane naukowcom: Zwierzęta karmione produktami bogatymi w błonnik stają się mniej tłuste i są mniej narażone na rozwój cukrzycy niż zwierzęta karmione żywnością bezbłonnikową. Niemniej jednak, mechanizm odpowiedzialny za ten efekt do dziś był tajemnicą.
Zespół kierowany przez Gillesa Mithieux zastanawiał się, czy mechanizm ten może być związany z wydajnością jelita do produkcji glukozy. Jelito rzeczywiście jest zdolne do syntetyzowania tego cukru i zwalniania go do strumienia krwi między posiłkami oraz w nocy. Jednakże, glukoza ma szczególne właściwości: jest wykrywana przez nerwy w ścianach żyły wrotnej, która z kolei wysyła sygnały do mózgu. W odpowiedzi, mózg wyzwala szereg efektów obronnych przed cukrzycą i otyłością: zanik głodu, wzmocnione wydatki na energię w spoczynku oraz zmniejszona produkcja glukozy w wątrobie.
Zobacz również:
Badacze poddali analizie szczury i myszy w celu ustalenia związku pomiędzy fermentującymi włóknami a produkcją glukozy w jelitach. Ich dieta była wzbogacona w fermentujące włókna lub w propionian lub maślan. Zaobserwowano silną indukcję ekspresji genów i enzymów odpowiedzialnych za syntezę glukozy w jelicie. Wykazano, że jelita tych zwierząt wykorzystały propionian w celu zwiększenia produkcji glukozy. Myszy karmione produktami bogatymi w tłuszcz i cukier z dodatkiem włókien były mniej tłuste niż myszy z grupy kontrolnej. Ponadto, były chronione przed rozwojem cukrzycy dzięki znacznie zwiększonej wrażliwości na insulinę.
Praca ta rzuca światło na rolę flory jelitowej, która poprzez fermentację błonnika, dostarcza jelita z prekursorów do produkcji glukozy . Świadczy to również o znaczeniu jelita w regulacji glukozy w organizmie. Ostatecznie, ustalenia te powinny umożliwić wprowadzenie wytycznych żywieniowych oraz wyznaczyć nowe cele terapeutyczne do zapobiegania lub leczenia cukrzycy i otyłości.
Autor: Sara Borys
Komentarze do: Znaczenie błonnika w zapobieganiu cukrzycy i otyłości