Podział i zastosowanie substancji dodatkowych dodawanych do żywności

Współczesny rynek wymaga żywności bezpiecznej i atrakcyjnej dla konsumenta, a jednocześnie charakteryzującej się długim okresem przydatności do spożycia. Nasze oczekiwania wobec żywności także się zmieniają. Coraz częściej poszukujemy produktów, które korzystnie wpływają na zdrowie, posiadają atrakcyjne cechy sensoryczne, są możliwie najbardziej zbliżone do świeżego surowca i łatwe do przygotowania. Możemy osiągnąć ten cel poprzez zastosowanie substancji dodatkowych.

Użycie dodatków przynosi wiele korzyści zarówno technologicznych, ekonomicznych i zdrowotnych.

Dzięki nim możemy m.in.:

wydłużyć okres trwałości produktów
zastosować tańsze opakowania
zapobiec zmianą smaku, zapachu czy barwy produktów
zwiększyć asortyment produktów, w szczególności dotyczy to produktów dietetycznych np. bez dodatku cukru,
zmniejszyć ryzyko zatruć pokarmowych i utratę składników odżywczych
zwiększyć efektywność produkcji

Substancje dodatkowe do żywności nie mogą być stosowane w celu maskowania wad żywności spowodowanej np. nieprawidłowym procesem produkcyjnym, niehigienicznymi warunkami produkcji lub w celu upodobnienia wyrobu do produktów innych tzn. lepszych lub bardziej wartościowych. Zastosowane dodatki nie mogą wprowadzać konsumenta w błąd co do jakości zdrowotnej środka spożywczego.

Jak dzielimy dodatki do żywności?

Najprostszy a zarazem najmniej dokładny sposób podziału dodatków to podział na:

Zobacz również:

naturalne - występujące naturalnie w żywności i pozyskiwane z naturalnych surowców (kurkumina, luteina, tokoferole)
identyczne z naturalnymi - te dodatki otrzymywane są na drodze syntezy chemicznej, jednak posiadają identyczne właściwości jak związki naturalne (ryboflawina, karmel amoniakalny)
sztuczne - otrzymujemy je na drodze syntezy chemiczne, nie występują one w przyrodzie (aspartam).

Można podzielić substancje dodatkowe pod względem ich funkcji technologicznych np.:

Barwniki - które mają na celu nadać, wzmocnić lub przywrócić barwę środków spożywczych (likopen, czerwień koszenilowa)
Aromaty - substancje, które nadają zapach lub smak (wanilina). Substancje te nie posiadają oznaczeń numerycznych (E).
Konserwanty - przedłużają trwałość produktów. Ich działanie opiera się na hamowaniu wzrostu bakterii, pleśni czy grzybów (benzoesan potasu, kwas octowy).
Substancje słodzące - nadają słodki smak produktom spożywczym. (mannitol, acesulfam K).

SYMPOLE E

Symbol „E” umieszczony na opakowaniu jest deklaracją producenta, że zastosowane substancje dodatkowe są uwzględnione na liście pozytywnej zatwierdzonej przez władze Wspólnoty Europejskiej oraz zgodnie z obecnym stanem wiedzy nie stwierdzono ich szkodliwości dla zdrowia przy właściwym stosowaniu. Każda substancja dodatkowa posiada numerem identyfikacyjnym wg systemu międzynarodowego:

E: 100-199 barwniki
E: 200-299 substancje konserwujące
E: 300-399 przeciwutleniacze, synergenty
E: 400-499 substancje zagęszczające, stabilizujące, emulgatory, stosowane na powierzchnię wyrobów
E: 500 i powyżej pozostałe