Ból ucha u dziecka

W przypadku dzieci, zwłaszcza tych mniejszych, ból ucha to często występująca dolegliwość. Możliwe przyczyny to: zapalenie węzłów chłonnych, uszkodzenia mechaniczne, dostanie się do ucha zanieczyszczonej wody, świnka, promieniujący ból zęba, infekcje gardła i przeziębienie. Najczęściej jednak tego typu ból związany jest z pojawieniem się u dziecka zapalenia ucha.

Objawy zapalenie ucha (otitis media) u dziecka

U dzieci, które nie skończyły jeszcze 3 roku życia lekkie zapalenie ucha występuje przy prawie każdym przeziębieniu. Na szczęście w większości przypadków ma ono raczej łagodny przebieg i samo przechodzi.

Nie powinno się jednak lekceważyć objawu w postaci bólu ucha, bowiem aż dwie trzecie małych dzieci przechodzi ostre zapalenie ucha środkowego. Infekcja powodowana jest głównie przez bakterie (rzadziej wirusy), które rozwijają się, kiedy płyn z ucha środkowego nie jest w stanie przepłynąć do gardła. Niedrożność w obrębie trąbki Eustachiusza może być związana z powiększonymi migdałkami, obrzękiem alergicznym lub wydzieliną powstałą przy przeziębieniu.

Zalegający w uchu środkowym płyn zakażany jest przez bakterie lub wirusy, w wyniku czego tworzy się ropa. Powstaje stan zapalny, a dziecko zaczyna odczuwać ból w obrębie ucha, który nasila się zwłaszcza podczas leżenia, ssania piersi przez niemowlaka czy żucia gumy u starszego dziecka. W takim przypadku niezwłocznie trzeba udać się z dzieckiem do lekarza, zwłaszcza jeżeli dodatkowo pojawia się gorączka.

Innymi objawami, które mogą wskazywać na zapalenie ucha są zaczerwienienie, obrzęk błony bębenkowej lub ucha zewnętrznego, ropny wysięk z ucha, wymioty, ból głowy i grymaszenie przez dziecko. U niemowlaka, który jeszcze nie potrafi powiedzieć co mu dolega, charakterystyczne jest pocieranie lub ciągnięcie za ucho oraz długotrwały głośny płacz.

Leczenie zapalenia ucha u dzieci

Niezbędna jest wizyta u lekarza, najlepiej laryngologa. Dziecko prawdopodobnie dostanie antybiotyk, który jest często najskuteczniejszym lekarstwem w początkowej fazie zapalenia ucha. Należy pamiętać, aby dziecko wzięło całe opakowanie antybiotyku, nawet jeżeli wcześniej ustąpią objawy.

Czasem zdarza się, że szybka wizyta u lekarza nie jest możliwa. Przy silnym bólu można podać dziecku leki przeciwbólowe, takie jak paracetamol czy ibuprofen. W takim przypadku sprawdzi się też lek przeciwkaszlowy z kodeiną - ważne, aby był wcześniej przepisany przez lekarza dla tego dziecka i miał odpowiednią dawkę.

Dodatkowo, aby ulżyć cierpiącemu dziecku, można ułożyć je w pozycji podpartej, gdyż leżenie na wznak wzmaga tylko ból. Jeżeli pojawi się ropny wysięk z ucha, dobrym rozwiązaniem będzie przyłożenie do małżowiny usznej zwiniętego kawałka waty, w który wsiąknie wydzielina, a także przemycie wodą z mydłem zewnętrznej części ucha (należy uważać, aby woda nie dostałą się do środka!).

Na ponowną wizytę do lekarza należy udać się, jeżeli dziecko nadal wydaje się tak samo chore, mimo przyjmowania antybiotyku, z ucha wycieka ropa lub krew, ból ucha nasila się, pojawia się obrzęk i zaczerwienienie za uchem lub ucho zaczyna odstawać od głowy.

Jak zapobiegać infekcjom ucha u dzieci

Istnieje kilka sposobów, które pozwalają zminimalizować ryzyko wystąpienia u dziecka zapaleń ucha.

• Nie pozwalajmy, aby niemowlak kładł się spać razem z butelką.
• Można zaszczepić dziecko przeciwko grypie - ważne jest, aby pamiętać o corocznym powtarzaniu. Zaleca się, aby szczepić dzieci poniżej 2 roku życia (najwcześniej można szczepić dwumiesięczne niemowlaki) oraz dzieci, które chodzą do przedszkola. Przeprowadzone badania dowiodły, że u dzieci zaszczepionych przeciwko grypie rzadziej występują infekcje ucha.
• Należy pamiętać o częstym myciu rąk. Przestrzeganie tego zalecenia zapobiegnie rozprzestrzenianiu się zarazków i dzieci w mniejszym stopniu będą narażone na przeziębienie czy grypę.
• Nie powinno pozwalać się, aby dziecko przebywało z chorymi dziećmi - w przedszkolu czy na placu zabaw.
• Dziecko nie może być narażane na bierne wdychanie dymu papierosowego. Badania pokazały, że dzieci przebywające wśród palaczy częściej chorują na zapalenie ucha.

Autor: Iwona Kopaczek