Brak łaknienia

Brak łaknienia może wynikać z wielu różnorodnych przyczyn. Jeżeli utrzymuje się przez dłuższy czas, zaczyna stanowić zagrożenie dla zdrowia. Jakie są potencjalne przyczyny utraty apetytu i jak walczyć z tą przypadłością?

Przyczyny braku łaknienia

Brak łaknienia często jest jednym z objawów chorób o podłożu psychologicznym. Jego przyczyną może być nadmierny stres, który pobudza organizm do wytwarzania substancji hamujących perystaltykę jelit, powoduje uczucie sztywności karku i ramion a także wywołuje drażliwość. Jeżeli usunie się przyczynę stresu, prowadzi to do odzyskania apetytu. Brak łaknienia występuje również u osób, które cierpią na depresję lub anoreksję. Czasami jest on oznaką infekcji gardła lub innej choroby, zazwyczaj towarzyszy mu przy tym gorączka, ból mięśni, kaszel, ból głowy czy gardła. W takim przypadku, łaknienie wraca po ustąpieniu gorączki. Brak apetytu może się łączyć z poważniejszymi schorzeniami, takimi jak wrzody żołądka. Zazwyczaj towarzyszy mu również ból brzucha. Jeżeli ponadto występują inne, nie dające się wyjaśnić objawy, takie jak ciągle zmęczenie, złe samopoczucie czy krwawienie może to wskazywać na wczesne stadium raka żołądka. Kolejną chorobą, która charakteryzuje się brakiem chęci na jedzenie jest anemia. Niedobór żelaza łączy się zazwyczaj również ze spadkiem energii, bladością a także moczeniem się.

Brak łaknienia u dzieci

Brak łaknienia u dzieci nie zawsze związany jest z chorobą. Czasami dziecko odmawia przyjmowania pokarmu, ponieważ jest on nieatrakcyjny i jednolity. W takich sytuacjach należy uatrakcyjnić formę posiłku, dając przy tym dziecku odpowiedni czas na jego spożycie. Zdarza się, że dziecko uparcie sprzeciwia się zjedzeniu jakiegoś określonego produktu. Jeżeli przy tym skarży się na ból brzucha po jego spożyciu, należy być szczególnie czujnym – może wskazywać to na alergię pokarmową.  Upór dziecka może wynikać również z chęci zamanifestowania samodzielności. Odmawiając przyjmowania posiłku sprawdza jak duży wpływ wywiera na rodzicu. W żadnym wypadku nie należy zmuszać dziecka do jedzenia, gdyż może to doprowadzić do pogorszenia sytuacji. Nie warto również podsuwać mu niezdrowych przekąsek i słodyczy między posiłkami – takie produkty zawierają niewiele substancji odżywczych, a co więcej zmniejszają apetyt. Jeżeli dziecko spożywa odpowiednią ilość jedzenia, a mimo to nie rozwija się tak jak powinno może cierpieć na zespół złego wchłaniania. Temu schorzeniu zazwyczaj towarzyszy również występowanie cuchnących stolców, ogólne osłabienie organizmu, nerwowość, drażliwość, duży brzuch przy jednoczesnym braku przybierania na wadze. Dziecko może unikać spożywania pokarmu również kiedy cierpi zaparcia. Chcąc uniknąć bólu podczas wypróżniania się, decyduje się ograniczyć jedzenie. Inną przyczyną utraty apetytu u dziecka jest zarażenie się pasożytami. Gdy w organizmie rozwijają się owsiki, tasiemce czy włosogłówki, wywołuje to wstręt do jedzenia a także ból brzucha i nudności. Objawy te mogą bardzo przypominać uczulenie na produkty spożywcze.

Jak poprawić apetyt u dziecka?

Aby poprawić apetyt u dziecka należy zadbać o odpowiednią porcję ruchu. Długie zabawy na świeżym powietrzu, gra w piłkę nożną czy zajęcia taneczne zwiększą zapotrzebowanie organizmu na kalorie, a co za tym idzie wpłyną na wzrost łaknienia. Należy również zadbać o to, by pomieszczenia w których przebywa dziecko, były regularnie wietrzone. Dieta dziecka powinna być urozmaicona, warto również przestrzegać regularnych godzin spożywania posiłków. Jeżeli utrata apetytu trwa ponad tydzień, dziecko przestaje rosnąc oraz przybierać na wadzę, powinno się skonsultować z pediatrą. Natomiast jeśli dziecko je mniej, ale jednocześnie jest pełne energii, chętnie się bawi, nie ma problemów ze snem, a do tego rozwija się prawidłowo, nie ma powodów do niepokoju.

Brak łaknienia u niemowlęcia

Niemowlę może odmawiać spożywania pokarmów z wielu powodów. Jednym z nich jest refluks żołądkowo – przełykowy, bardzo częsta przypadłość wśród noworodków oraz niemowląt. Zdarza się również, że maluchowi sprawia trudność przyzwyczajenie się do nowych smaków. Brak apetytu występuje również przy ostrej biegunce, infekcji wirusowych górnych dróg oddechowych a także infekcji układu moczowego. Nagła utrata chęci do jedzenia występuje też podczas ząbkowania, przegrzania czy zapalenia ucha środkowego. Dziecko może reagować w taki sposób na zbytni pośpiech przy karmieniu czy stresującą dla niego sytuację. Rodzice powinni uważnie obserwować swoje dziecko, zwracając uwagę na wszelkie objawy choroby takie jak luźne stolce, wymioty czy ból występujący podczas oddawania moczu. Aby dokładnie ustalić przyczynę utraty łaknienia należy zgłosić się do pediatry.

Jak zwiększyć apetyt?

Aby przywrócić utracony apetyt warto przestrzegać kilku reguł dotyczących spożywania posiłków. Ważne jest, aby każdego dnia, o ustalonych porach, konsumować cztery, pięć mniejszych dań. Powinny być one urozmaicone oraz podane w atrakcyjnej formie. Dobrze, gdy są przygotowane ze świeżych produktów z dodatkiem ziół zaostrzających apetyt takich jak zioła prowansalskie, kminek czy koper włoski. Inne rośliny, które nie tylko wzmagają łaknienie, ale i poprawiają trawienie to goryczka żółta, kocanki piaskowe, koper, piołun czy arcydzięgiel. Dania powinny składać się z warzyw, wszelkich kasz oraz chudego, białego mięsa. Lepiej jest je gotować niż smażyć. Należy ograniczyć picie napojów przed i w trakcie posiłku, gdyż dają one wrażenie sytości. Podczas spożywania warto zadbać o odpowiednią atmosferę i towarzystwo - posiłek powinien być celebrowany, a nie pochłaniany w pośpiechu. Należy również ograniczyć używki, takie jak alkohol oraz papierosy. Tytoń zmniejsza ilość wchłanianych kalorii, powoduje powstanie uczucia sytości a także przyśpiesza przemianę materii. Warto zadbać o odpowiednią ilość ruchu – sport  pomaga łagodzić stres oraz rozładowywać napięcie emocjonalne. Jeżeli utrata apetytu jest nagła i długotrwała, towarzyszą jej również inne niepokojące objawy należy skonsultować się z lekarzem w celu wykluczenia choroby.

Autor:Beata Bryk