Cała prawda o wcześniakach

Wcześniaki to dzieci, które urodzone zostały przed 37 tygodniem ciąży, a ich waga przekracza 500 g. Mimo że większość wcześniaków przeżywa, ich stan zawsze wiąże się z ogromnym stresem nie tylko rodziców, ale i lekarzy.

Wcześniaki z małą masą urodzeniowa, czyli poniżej 1500 g oraz ze skrajnie małą masą 1000 g stanowią wciąż ogromne wyzwanie dla współczesnej medycyny i lekarzy, są one bowiem przyczyną aż 70% problemów neonatologicznych.

Jakie są przyczyny wcześniactwa?

Przyczyny wcześniactwa mogą być różne, jednakże wiele zależy od zdrowia matki dziecka, a szczególnie od tego, jak się odżywia, w jakim jest wieku oraz jaki tryb życia prowadzi. Duży wpływ na wcześniejszy poród mają niebezpieczne używki: palenie papierosów, zażywanie narkotyków czy picie alkoholu.

Do wczesnych porodów przyczyniać się też mogą choroby matki, takie jak: infekcje układu moczowego, nadciśnienie, stan przedrzucawkowy, cukrzyca, choroby płuc, serca czy też wady oraz urazy macicy. To oczywiście nie wszystkie choroby, które mogą zagrażać dalszemu, prawidłowemu rozwojowi ciąży. Zdarza się, że wczesny poród odbywa się ze wskazań medycznych, podczas gdy do innych dochodzi samoistnie. Najważniejsze jest jednak to, aby wcześniaki miały od samego początku zapewnioną wysokospecjalistyczną opiekę, która pozwoli im na dalszy rozwój, już poza łonem matki.

Objawy kliniczne

U kobiet u których istnieją medyczne wskazania do przeprowadzenia wcześniejszego porodu, w pierwszej kolejności lekarz przeprowadza wywiad, w którym stwierdza czy istnieją czynniki skłaniające do przedwczesnego porodu. Taki wywiad przeprowadza neonatolog, który uzyskuje informacje od położnika oraz z dokumentacji medycznej. Największe problemy pod kątem diagnostyki medycznej stwarzają lekarzom wcześniaki ze skrajnie małą masą ciała, wahającą się w granicach 500 – 1000g.

Zobacz również:

Jak ocenia się dojrzałość wcześniaków?

Dojrzałość wcześniaków lekarze oceniają na podstawie wieku płodowego, mierzonej skalą Ballard`a. Oceny stanu zdrowia dokonuje się w pierwszych 7 dniach życia wcześniaka i obejmuje ona 7 kryteriów morfologicznych:

skórę,
meszek płodowy,
bruzdy na stopach,
brodawki piersiowe,
ucho,
narządy płciowe męskie i żeńskie.

Poza kryteriami morfologicznymi skala Ballarda uwzględnia także 6 kryteriów dojrzałości układu nerwowego, do którego należą:

postawa,
kąt zgięcia dłoni,
ułożenie ramion,
kąt podkolanowy,
objaw szarfy,
kąt podczas przyciągania pięty do ucha.

Wcześniaki wypisywane są ze szpitala zwykle przed terminem naturalnego porodu, kiedy ich masa ciała wynosi ok 2000g. Mimo to są one narażone na wiele niebezpieczeństw i schorzeń bezpośrednio zagrażających ich zdrowiu oraz życiu. Wcześniak wypisywany jest bowiem do domu wówczas, kiedy jest wydolny oddechowo, krążeniowo oraz kiedy potrafi ssać i połykać mleko. Mimo pozytywnego rozwoju nadal pozostaje wcześniakiem u którego mogą wystąpić takie zaburzenia w funkcjonowaniu jak m.in.:

bezdechy,
zakażenia,
zaburzenia przewodu pokarmowego,
zaburzenia rozwoju psychomotorycznego.

Wcześniaki, które przeżyją mogą prócz problemów zdrowotnych mieć także problemy rozwojowe. Zaburzenia rozwojowe mogą być szerokie, począwszy od mózgowego porażenia dziecięcego, poprzez niedorozwój umysłowy, uszkodzenia narządów zmysłu: słuchu oraz wzroku, jak też uszkodzenia neurologiczne. Do zaburzeń neurologicznych zalicza się z kolei: zaburzenia mowy, trudności w nauce, nadaktywność, zaburzenia koncentracji oraz zaburzenia w zachowaniu. Bardzo ważne jest, aby wymienione zaburzenia zostały jak najwcześniej zdiagnozowane, gdyż im wcześniej zostanie rozpoczęte kompleksowe leczenie, tym będzie ono skuteczniejsze a efekty dostrzegalne.