Choroby zakaźne u dzieci

Ze względu na szczepienia większość chorób wirusowych u dzieci przebiega obecnie znacznie łagodniej niż kiedyś. Należy zdawać sobie jednak sprawę z faktu, że mimo dobrego stanu zdrowia dziecka okres rekonwalescencji powinien trwać odpowiednio długo, ponieważ każda choroba wirusowa może stwarzać ryzyko wystąpienia powikłań.

Podczas choroby zakaźnej dziecko nie powinno przebywać w towarzystwie innych dzieci. Po pierwsze, chore dziecko zaraża inne dzieci. Po drugie, podczas choroby zakaźnej jego odporność jest znacznie obniżona, co w konsekwencji może skutkować zachorowaniem na inne choroby infekcyjne.

Początkowa faza chorób zakaźnych jest na ogół bardzo do siebie podobna. Osłabienie, gorączka, złe samopoczucie, utrata apetytu to zwykle pierwsze objawy choroby. Charakterystyczna wysypka pojawia się zazwyczaj po dwóch, trzech dniach. Rozpoznanie choroby zakaźnej u dziecka stwierdzić może jedynie lekarz, warto jednak wiedzieć czym charakteryzują się poszczególne z nich.

W związku ze szczepieniami zachorowanie na odrę jest mało prawdopodobne, chociaż możliwe. Przez pierwsze trzy, cztery dni choroba przebiega bez wysypki. Początkowe objawy przypominają silne przeziębienie: zaczerwienione, łzawiące oczy, silny, suchy i nasilający się kaszel oraz rosnąca gorączka. Wysypka pojawia się w postaci nieokreślonych różowych plamek za uszami, kiedy temperatura jest już bardzo wysoka i stopniowo rozprzestrzenia się na resztę ciała. Gdy pojawia się wysypka, dziecko może czuć się bardzo źle, trwa to zazwyczaj od tygodnia do dwóch tygodni.

O tym, że doszło do powikłań można podejrzewać, gdy po dwóch dniach od wystąpienia wysypki gorączka jest nadal wysoka, albo spada, lecz wraca po kilku dniach. Najczęstsze powikłania to zapalenie ucha, oskrzeli i płuc, a najgroźniejszym powikłaniem bez wątpienia jest odrowe zapalenie mózgu. Odry się nie leczy, można jej jedynie zapobiegać, dlatego tak ważne jest szczepienie. W przeciwieństwie do samej choroby istnieją nowoczesne leki, które można zastosować do leczenia jej powikłań.

Wysypka wywołana różyczką jest podobna do wysypki podczas odry, ale te dwie choroby nie są ze sobą powiązane. Podczas różyczki nie występują objawy przeziębienia, takie jak katar i kaszel, chociaż dziecko może się skarżyć na lekki ból gardła. Temperatura nie przekracza zazwyczaj 39 stopni, a stan dziecka jest dość dobry.

Zobacz również:

Charakterystyczne jest powiększenie węzłów chłonnych potylicznych oraz powiększenie śledziony. Przebieg jest zazwyczaj lekki i nie wymaga leczenia. Jest jednak niezwykle niebezpieczna dla kobiet w ciąży o ile te nie chorowały na nią w dzieciństwie, gdyż stwarza poważne ryzyko występowania wad rozwojowych u płodu.

Gorączka trzydniowa, fachowo zwana „rumieniem nagłym”, a potocznie „trzydniówką” jest mniej znaną, choć bardzo częstą chorobą zakaźną. Występuje zazwyczaj pomiędzy dwunastym a trzydziestym szóstym miesiącem życia, rzadko później. Początkowo pojawia się gorączka, która trwa przez kilka dni i nie towarzyszą jej inne objawy przeziębienia. Temperatura nagle wraca do normy, a na skórze dziecka pojawia się płaska, różowata wysypka, przypominająca tą pojawiająca się w trakcie odry. Po kilku dniach wysypka znika. Choroba ta nie jest na tyle poważna, aby szczepiono przed nią dzieci.

Kolejną choroba zakaźną podczas której pojawia się wysypka jest ospa wietrzna, której pierwszym objawem jest zazwyczaj kilka charakterystycznych krostek na tułowiu, twarzy i głowie. Krostki te wyglądem przypominają pryszcze, a niektóre z nich mają na na czubku maleńkie żółte pęcherzyki.. Nasada krostki i skóra wokół jest zazwyczaj zaczerwieniona. Pęcherzyki pękają i zasychają w strupki. W przypadku osoby należy postarać się, aby dziecko nie zdrapywało strupków, ponieważ może prowadzić to do wtórnych zakażeń bakteryjnych i tworzenia się blizn.

Chorobą zakaźną trwającą przez wiele tygodni jest krztusiec. Przez pierwszy tydzień nic nie nasuwa podejrzenia, że dziecko na niego choruje. Początkowe objawy przypominają zwykłe przeziębienie: lekki katar i suchy kaszel. Podejrzenia mogą pojawić się dopiero w drugim tygodniu, gdy nocą u dziecka występują długie ataki kaszlu i na jednym oddechu kaszle osiem do dziesięciu razy. Podczas jednej z takich nocy dziecko wymiotuje lub charakterystycznie „pije”. Określenia tego używa się do określenia dźwięku, gdy dziecko próbuje złapać oddech po ataku kaszlu.

Krztusiec trwa wiele tygodni. W typowym przebiegu choroby zwykle są to cztery tygodnie, w ciężkim dochodzi nawet do trzech miesięcy. Nie należy jednak wyciągać pochopnego wniosku, że dziecko ma krztusiec, jeżeli w pierwszych dniach przeziębienia ma silny kaszel, ponieważ wskazuje to na inną chorobę. Diagnozę wydaje się w drugim tygodniu choroby na podstawie charakterystycznych odkaszlnięć i występowania innych zachorowań w okolicy.
Kolejną chorobą wirusową jest świnka nazywana też nagminnym zapaleniem przyusznic. Jest to choroba wirusowa gruczołów ślinowych, najczęściej ślinianek przyusznych, leżących w zagłębieniu tuż poniżej ucha. Objawia się gorączką i bólem spowodowanym obrzękiem ślinianek przyusznych, podżuchwowych i podjęzykowych. Bardzo lekki obrzęk może zniknąć po trzech, czterech dniach, choć przeciętnie gruczoły powiększone są od siedmiu do dziesięciu dni.

Błonica, znana też jako dyfteryt została niemal całkowicie wyeliminowana dzięki szczepieniom. Jeśli dziecko otrzymało wszystkie zalecane szczepienia, jest niemal niemożliwe, aby zachorowało na dyfteryt. Pierwsze objawy choroby to ból gardła, gorączka i złe samopoczucie. Na migdałkach pojawia się brudnobiały nalot, który może rozszerzać się na całe gardło. Niekiedy początkowym objawem choroby jest chrypka i szczekający kaszel.
W pierwszych miesiącach życia każde dziecko powinno otrzymać szczepienie przeciwko chorobie Heinego-Medina. Dzięki takim działaniom, choroba ta została całkowicie wyeliminowana w miejscach, gdzie dzieci są przeciw niej systematycznie szczepione. Choroba ta jest niezwykle niebezpieczna, choć podobnie jak wiele innych zaczyna się od złego samopoczucia, bólu głowy i gorączki. W większości przypadków prowadzi jednak do nieodwracalnego porażenia.

Autor:

Karolina Kociołek