Dziecko z niedosłuchem

Niedosłuch wiąże się z pewnym ubytkiem słuchu. Możemy o nim mówić wówczas, gdy słuch jest uszkodzony do tego stopnia, że utrudnia lub całkowicie uniemożliwia komunikację. Jednak u małych dzieci trudno diagnozować niedosłuch na podstawie zdolności komunikacyjnych, dlatego też diagnoza wymaga konkretnych badań audiologicznych.

Pozwalają one określić wielkość i lokalizację ubytku. Ważne jest, by niedosłuch został jak najszybciej zdiagnozowany i leczony, ponieważ da to możliwość rozwoju dziecka bez żadnych odstępstw od normy.

Jak rozpoznać niedosłuch?

Objawy, które mogą wskazywać na niedosłuch u dziecka to:

Niejednoznaczny wynik w pierwszych badaniach przesiewowych.
Brak jednoznacznej diagnozy przy kolejnych badaniach słuchu, w których wynik zazwyczaj jest sprzeczny.
Niepokojąca reakcja dziecka na dźwięk lub całkowity brak odzewu.
Obniżenie nastroju u dziecka, nerwowość oraz brak posłuszeństwa, które często wiąże się z niewykonywaniem przez dziecko prostych poleceń.
Jednorodne gaworzenie, które nie zmienia się wraz z upływem czasu (ustaje ono w wieku ok. 6-8- miesięcy lub zamienia się w krzyk).
Problem z mową lub jej brak.
Brak logicznej reakcji dziecka na polecenia.

U dzieci z niedosłuchem ważna jest szybka interwencja. Dlatego też, jeżeli rodzic zauważy jakikolwiek z powyższych objawów, powinien jak najszybciej udać się z dzieckiem do specjalisty. Należy być wyczulonym na wszelkie niepokojące symptomy, ponieważ - wraz z upływem czasu - dziecko może kompensować dźwięk innymi sygnałami (np. światłem czy wibracjami z odkurzacza lub radia). Spowoduje to, że objawy niedosłuchu mogą nie zostać zauważone przez rodziców.

Zobacz również:

Opieka nad dzieckiem niesłyszącym

Jeśli pojawią się pierwsze symptomy niedosłuchu u dziecka, należy jak najszybciej zgłosić się do pediatry, który wystawi skierowanie do otolarynologa, celem zbadania słuchu dziecka.

Codzienna opieka nad dzieckiem ze zdiagnozowanym ubytkiem słuchu wiąże się z pilnowaniem, by miało ono kontakt z dźwiękiem. W przeciwnym razie może zostać całkowicie zaburzona mowa. Wczesna interwencja oraz odpowiednie wsparcie ze strony rodziców, daje dziecku szansę na prawidłowy rozwój. Rodzice dodatkowo muszą otoczyć dziecko dużą troską oraz wzbudzić w nim poczucie bezpieczeństwa, które z powodu schorzenia może zostać zaburzone.

Zabawy dla dziecka z niedosłuchem

Każde dziecko ma naturalną potrzebę bawienia się, dlatego też wybieramy zabawy, które będą odpowiednie dla osoby z niedosłuchem. Warto przy tym dostosować się do następujących zasad:

Obecność życzliwego świadka, która wiąże się z uwagą, poświęcaną dziecku w trakcie zabawy oraz życzliwością dla wykonywanych przez nie czynności. Przestrzeganie tej zasady pozwala na pełną koncentrację na dziecku.
Dostarczenie dziecku tzw. aktów potwierdzających. Owe akty dotyczą potwierdzenia autonomii, niezależności i indywidualności dziecka. Pomogą w tym gesty i mimika.
Naprzemienność, która wiąże się z zasadą „raz dziecko, raz ja”. Dzięki temu aktywność będzie inicjowana obustronnie, a jednocześnie rozwija się umiejętność pracy i kontaktu z drugim człowiekiem.
Pozycja ciała dziecka w trakcie zabawy powinna być ustawiona naprzeciw osoby prowadzącej. Nasze usta powinny być na wysokości twarzy dziecka, a gdy istnieje taka możliwość, to mówimy wprost do jego ucha.

Leczenie niedosłuchu u dziecka

Leczenie opiera się gównie na rehabilitacji słuchu i mowy pod okiem terapeuty oraz logopedy. Rehabilitacja obejmuje zajęcia indywidualne i grupowe w ośrodku rewalidacyjnym.

Dodatkowo, gdy zostanie ustalona wielkość i rodzaj niedosłuchu, dziecko powinno otrzymać odpowiednie urządzenie, usprawniające słuch. Każdy aparat słuchowy jest indywidualnie dopasowany dla dziecka, jednakże po kilku miesiącach może się okazać, że jest on już za słaby, bądź za mocny.

Jeśli jednak okaże się, że niedosłuch pojawił się u dziecka w stopniu głębokim, może wymagać wszczepienia implantu ślimakowego, co wiąże się z niemałymi kosztami.

Dobranie odpowiedniego urządzenia, dostosowanego do indywidualnych potrzeb dziecka, jest bardzo ważne, ponieważ - wraz z rehabilitacją - da mu możliwość normalnego funkcjonowania i rozwoju

Katarzyna Łukawska

Bibliorafia:

A. Löwe, Rozwijanie słuchu w zabawie, Warszawa 1983.
Moje dziecko nie słyszy, pod red. J. Kobosko, Warszawa 1999