Etapy rozwoju dziecka

Przyszły lub stosunkowo świeży rodzic szuka informacji na temat etapów rozwoju dziecka po to, żeby móc stwierdzić, czy jego pociecha prawidłowo rośnie. Pierwszy uśmiech, krok czy słowo to wielkie wydarzenie dla mamy i taty. Śledzenie kolejnych etapów rozwoju dziecka potrafi dostarczyć wiele radości.

Malutkie dziecko zmienia się z dnia na dzień. Kolejne etapy rozwoju z perspektywy rodzica następują bardzo szybko. Obserwacja to nie tylko powód do dumy, ale też okazja, by wykryć nieprawidłowości, które mogą pojawić się w rozwoju dziecka. Kolejny etap, czyli konsultacja ze specjalistą, nastąpi wtedy na tyle szybko, by w odpowiedniej chwili rozpocząć ewentualne leczenie.

Etapy rozwoju dziecka - pierwszy miesiąc

Rozwój psychofizyczny noworodka

Dziecko w brzuchu mamy jest odgrodzone od świata zewnętrznego - wszelkie bodźce, które do niego docierają, są wytłumione. Poród jest dla malucha wielkim stresem. Dalszy etap jego rozwoju polega na przystosowywaniu się do świata, który dopiero co poznał. Stąd u noworodków często chaotyczne zachowanie - machanie nóżkami, nerwowe ruchy, kręcenie główką czy prężenie się. Dziecko na tym etapie rozwoju potrzebuje ciepła, miłości i poczucia bezpieczeństwa.

Odruchy u noworodka naturalnym etapem rozwoju dziecka

U noworodka można zaobserwować wiele odruchów, których obecność pomaga stwierdzić, czy dziecko rozwija się prawidłowo. Przykładem może być odruch Palmara, kiedy pod wpływem lekkiego nacisku na dłoń dziecko silnie zaciska piąstki. Charakterystyczny jest również odruch Moro. Jest on reakcją na zagrożenie i objawia się pobudzeniem, często poprzedzonym nagłym zamarciem. Odruch ATOS widoczny jest, gdy dziecko kręgi główką. Wtedy rączka i nóżka od strony twarzy prostują się, zaś od strony potylicy kończyny pozostają zgięte.

Etapy rozwoju dziecka - pierwszy rok

Rozwój emocjonalny i społeczny dziecka

Około 2 miesiąca życia dziecko reaguje na bodźce zewnętrzne, choć rozpoznaje wyłącznie mamę. Na tym etapie możemy tez spodziewać się pierwszego uśmiechu. Miesiąc później malec kojarzy już twarze wszystkich najbliższych, a otoczenie interesuje go coraz bardziej. W kolejnym etapie rozwoju dziecko szuka widowni, która będzie obserwatorem jego wygibasów. Około 7 miesiąca życia u wszystkich maluchów pojawia się lęk separacyjny, czyli obawa przed opuszczeniem przez opiekuna.

Pierwsze kroki

Największych postępów, jeśli chodzi o poruszanie się, dziecko dokonuje w drugim półroczu życia. Najpierw przewraca się na brzuszek, stopniowo zaczyna siadać, by około 8 miesiąca móc już raczkować. Miesiąc później dziecko zaczyna wstawać, a za podporę często służą mu szczebelki łóżeczka. Około 10-11 miesiąca dziecko chodzi bokiem, trzymając się mebli. Coraz dłużej potrafi stać bez niczyjej pomocy. Wiele spośród rocznych maluchów potrafi już samodzielnie chodzić.

Pierwsze słowa

Trzymiesięczne dziecko potrafi już wydawać wiele dźwięków - przechodzi etap tzw. głużenia. Półroczne dziecko chętnie gaworzy, czyli powtarza proste do wymówienia sylaby (np. da-da-da, ma-ma-ma). W 11 miesiącu życia dziecko świadomie wypowiada ciągi sylab, rozumie też proste polecenia (np. nie wolno, nie ruszaj). Malec po ukończeniu pierwszego roku życia powinien wypowiadać około trzech słów. Bywa jednak tak, że z ust rocznego dziecka nie usłyszymy żadnego słowa, za to po pewnym czasie zaczyna ono mówić całymi zdaniami.

Na jakim etapie rozwoju powinno być trzyletnie dziecko?

U trzylatka motoryka jest już stosunkowo dobrze wykształcona. Należy jednak pamiętać, jego że kości i stawy są słabe i podatne na urazy. Dziecko szybko się męczy przy utrzymywaniu jednostajnej pozycji czy monotonnym ruchu. Potrafi już wykonać wiele czynności: samodzielnie myje ręce, je, pomaga dorosłym, podając wskazywane przedmioty.

Dzieci trzyletnie chętniej bawią się w pojedynkę lub dwójkami niż razem. Podstawy języka mają opanowane, jednakże ich myślenie dopiero wchodzi w fazę konkretno-wyobrażeniową, dlatego do trzylatków powinno się zwracać prostymi słowami, a wszystkie próby wprowadzania reguł (np. dotyczących sprzątania) ilustrować przykładami bądź pokazywać. Dziecko w tym wieku odczuwa już pełne spectrum emocji, nie potrafi jednak ich tłumić i skrywać. To, na ile dziecko stanie się samodzielne pod względem emocjonalnym i społecznym, zależy przede wszystkim od rodzica.

Autor: Justyna Błasiak