Jak pomóc małemu alergikowi?
Nie dość, że alergia obejmuje coraz wyższy odsetek społeczeństwa, to jeszcze dosięga dzieci w coraz młodszym wieku. Najwcześniej ujawniają się alergie pokarmowe, jednak najbardziej popularne są alergie wziewne. Jeśli Twój maluszek nieustannie kicha, ma katar i narzeka na swędzenie oczu, prawdopodobnie cierpi właśnie na ten typ alergii.
Spadek od rodziców
Skąd bierze się alergia? Niestety przekazujemy ją dziecku wraz z genami. Jeśli oboje rodziców ma skłonność do uczuleń, to w około 75% przypadkach odziedziczy ją także dziecko. Gdy tylko jedno z nas cierpi na alergię, taka szansa wynosi około 50%. Z dużym prawdopodobieństwem objawy choroby u naszego potomka będą podobne jak u nas. Jeśli więc dręczy Cię katar i swędzenie spojówek, niewykluczone, że Twój maluszek tak samo zareaguje na alergeny. Na rozwój alergii u dziecka ma jednak także wpływ szereg innych czynników, które nie mają nic wspólnego z naszym garniturem genetycznym.
Główni winowajcy
Okazuje się, że podatność na pojawienie się reakcji uczuleniowych wzrasta wraz z postępem cywilizacyjnym. - Zanieczyszczenie powietrza, zmiany klimatyczne, warunki środowiskowe, żywność wysoko przetworzona, czynne i bierne palenie tytoniu to oprócz czynników genetycznych główni winowajcy, którzy sprawiają, że rośnie populacja zagrożona astmą. Istnieje jednak również tzw. higieniczna teoria rozwoju alergii. Wzięła się ona z badań, podczas których, porównano częstotliwość występowania chorób alergicznych na terenie Niemiec, w Polsce i Szwecji. Okazało się, że wyższy odsetek chorych występował w krajach lepiej rozwiniętych. Z teorii tej wysnuto wniosek, że nadmierna czystość warunków życia i brak ekspozycji organizmu na czynniki infekcyjne, które są typowe dla krajów o wyższym wzroście gospodarczym, sprzyja rozwojowi alergii – wyjaśnia dr n. med. Zygmunt Nowacki, alergolog, specjalista chorób dzieci. Teoria ta mogłaby tłumaczyć też fakt, że odsetek małych alergików w dużych aglomeracjach jest wyższy niż w skupiskach wiejskich.
Różne oblicza uczuleń
Zwykle pierwsze objawy choroby alergicznej pojawiają się już w okresie niemowlęcym. Nie oznacza to jednak, że u dziecka od pierwszych lat życia pojawi się katar sienny czy zapalenie spojówek. Może jednak mieć wtedy miejsce początek zjawiska zwanego marszem alergicznym.
- Marsz alergiczny to określenie na naturalną ewolucję choroby atopowej (alergicznej). Przykładem tego zjawiska jest przejście np. alergii pokarmowej w kierunku astmy oskrzelowej. Zdaniem wielu badaczy u ok. 40% niemowląt z atopowym zapaleniem skóry dojdzie do rozwoju astmy oskrzelowej. W ramach marszu alergicznego może bowiem następować pojawianie się objawów alergii w określonym wieku, spontaniczne ich zanikanie czy zmiana lokalizacji narządowej. Aktualny stan wiedzy medycznej nie pozwala na postawienie pewnej diagnozy dotyczącej tego, czy marsz alergiczny wystąpi i jaki będzie jego efekt końcowy – komentuje alergolog.
Przeziębienie czy alergia?
Jeśli już dojdzie do wystąpienia objawów alergii wziewnej u dziecka, często jest ona mylona z infekcją górnych dróg oddechowych. Nic dziwnego, gdyż ich przebieg jest bardzo podobny. W obu przypadkach u maluszka można zauważyć wyciek wodnistej wydzieliny z nosa, uczucie zatkania nosa i kichanie. - Katar infekcyjny trwa zwykle przysłowiowy tydzień, natomiast objawy alergii utrzymują się zwykle dłużej. Ponadto objawy alergicznego nieżytu nosa (pyłkowicy) są ściśle uzależnione od pogody i pory dnia. Mogą one nasilać się na skutek długotrwałego kontaktu z czynnikiem uczulającym – tłumaczy lekarz. Przeziębienie ma określony przebieg: od podrażnienia gardła, zatkanego nosa i niewielkiej gorączki, aż po katar z obecnością zabarwionego śluzu. Często towarzyszy mu gorączka, która rzadko występuje podczas alergii. Podczas gdy dla przeziębienia charakterystyczne jest podniesienie się temperatury ciała, mocnym dowodem na alergię są dolegliwości ze strony oczu: swędzenie, łzawienie i zaczerwienie. Odmienna jest też oczywiście przyczyna wystąpienia objawów: w przypadku infekcji odpowiadają za nią wirusy lub/i bakterie , a w przypadku alergii – alergeny.
Zobacz również:
Alergolog to podstawa
Jeśli” rozpoznamy” u malucha objawy alergii, pierwsze kroki skierujmy do lekarza. W przypadku dzieci leczenie próbne nie powinno być stosowane na własną rękę. Zawsze należy diagnostykę i wybór terapii pozostawić specjaliście. – Jeśli podejrzewamy, że dziecko choruje na alergiczny nieżyt nosa (pyłkowicę) pomocne w postawieniu właściwej diagnozy będą własne obserwacje, np. dotyczące podobnych objawów pojawiających się o tej samej porze roku. Warto też zwrócić uwagę na to, czy objawy ustępują w czasie deszczu i czy nasilają się w słoneczne dni w trakcie spaceru. Trzeba jednak pamiętać, że ostateczne rozpoznanie należy zawsze do alergologa i jest ono stawiane na podstawie wywiadu z pacjentem, badania fizykalnego oraz badań dodatkowych. Ważnym elementem diagnostycznym są w tym przypadku testy alergologiczne – mówi dr n. med. Zygmunt Nowacki.
Spacer małego alergika
Oprócz stosowania się do zaleceń lekarza-alergologa możemy dziecku także pomóc sami. Jak powszechnie wiadomo najbardziej skuteczną metodą na walkę z alergią jest unikanie kontaktu z alergenami. Często jednak niełatwo zatrzymać ruchliwego malucha, który koniecznie chce pograć w piłkę nawet w okresie pylenia uczulających roślin. Trzymajmy się więc zasady: im bardziej wilgotne powietrze – tym lepiej. Najlepsza pora na aktywność na świeżym powietrzu to wczesny poranek i wieczór oraz okres tuż po deszczu, kiedy jest najmniejsze stężenie pyłków w powietrzu. Pamiętajmy o okularach słonecznych i czapeczce dla malucha, które ograniczą działanie alergenów. Zwracajmy uwagę na dziecięce zabawki przyniesione ze spaceru. Plastikowe warto raz na jakiś czas wykąpać lub przetrzeć wilgotną szmatką, natomiast pluszaki wyprać w wysokiej temperaturze.
Pomoc z domowej apteczki
Po powrocie do domu najlepiej wykąpać dziecko lub przynajmniej przemyć odsłonięte partie ciała (zwłaszcza twarzy) oraz przebrać malucha w czystą odzież. Warto także śledzić kalendarz pylenia roślin i w okresie najsilniejszego pylenia zorganizować jednak dziecku ciekawą zabawę w domu. Jeśli jednak mimo przestrzegania zaleceń profilaktycznych nie uda nam się uniknąć reakcji alergicznej, zawsze miejmy w domowej apteczce preparat przeciwhistaminowy, który szybko przyniesie ulgę maluszkowi. Do leków bezpiecznych dla dzieci należy Allergodil – lek dostępny w postaci aerozolu do nosa oraz kropli do oczu. Miejscowe zastosowanie pozwala uniknąć obciążania żołądka. Wyraźna poprawa jest zauważalna już po kilkunastu minutach od zastosowania. Aerozol do nosa można stosować u dzieci, które ukończyły 6 lat, natomiast krople do oczu – od 4 roku życia. W przypadku młodszych dzieci zanim podamy lek warto zasięgnąć porady lekarza.
Uwaga na alergie krzyżowe
Jeśli dziecko cierpi na alergiczny nieżyt nosa (pyłkowice), mogą u niego wystąpić tzw. reakcje krzyżowe. - Do reakcji krzyżowej dochodzi, ponieważ w niektórych przypadkach przeciwciała IgE, które wywołują reakcję alergiczną, „mylą” białka obecne w pyłkach roślin z chemicznie zbliżonymi alergenami pokarmowymi. Bardzo często spotykanym przykładem na alergię krzyżową jest Zespół alergii jamy ustnej (OAS – Oral Allergy Syndrome).
Występuje on najczęściej po spożyciu surowych owoców lub warzyw u osób uczulonych na pyłki drzew (szczególnie brzozy), traw lub chwastów (szczególnie bylicy) – ostrzega lekarz. U dziecka może wtedy dojść do objawów np. ze strony warg, lub/i podniebienia lub języka, takich jak świąd, pieczenie czy obrzęk. Jeśli zaobserwujemy takie dolegliwości, zastąpmy surowe warzywa i owoce ich wersją gotowaną, która zwykle nie powoduje uczulenia.
Możliwe objawy alergicznego nieżytu nosa u dziecka
• wodnisty, cieknący katar bez zabarwionego śluzu
• napadowe kichanie
• sapka nosowa
• uczucie zatkania nosa
• suchy, męczący kaszel
• drapanie w gardle
• trudności podczas jedzenia
• duszność (także w ciągu nocy)
• chrapanie
• problemy ze snem
• zapalenie spojówek (swędzenie, zaczerwienie i łzawienie oczu)
• poprzeczna bruzda na nosie
• zmarszczki i cienie wokół oczu
Pamiętaj, że rozpoznanie alergii we wczesnym wieku na podstawie objawów jest bardzo trudne. Jeśli zaobserwujesz podobne dolegliwości u swojego dziecka, zawsze skonsultuj się z lekarzem-alergologiem.
* Dr n. med. Zygmunt Nowacki – specjalista chorób dzieci, alergolog, wykładowca Polskiego Towarzystwa Zwalczania Chorób Alergicznych. Autor wielu poradników dotyczących zasad diagnostyki i profilaktyki chorób alergicznych.
Komentarze do: Jak pomóc małemu alergikowi? (1)
Dziejowa niesprawiedliwość
1Alergia u takich coraz młodszych dzieciaczków to po prostu nic innego, jak dziejowa niesprawiedliwość... No ale co zrobić, w takich czasach żyjemy i nic już chyba na to nie poradzimy. Trzeba się po prostu przyzwyczaić i ... pokaż całość