Jak ustalić ojcostwo? Podstawowe informacje o procedurach formalno - prawnych
Istnieją dwie możliwości poprzez które można udowodnić, że dany mężczyzna jest ojcem dziecka. Pierwsza z nich to test na ojcostwo, a druga orzeczenie o ojcostwie. Najistotniejszą cechą różniącą te dwie procedury jest znaczenie formalno- prawne.
Z naukowego punktu widzenia obie metody różnią się jednak nieznacznie. Fachowym terminem dla testu na ojcostwo jest ekspertyza dotycząca pochodzenia.
Dla uznania ojcostwa przez sąd konieczne jest przedłożenie mu orzeczenia o ojcostwie. Dla uzyskania takiego dokumentu potrzebna jest opinia osoby upoważnionej do tego, która przy pomocy dowodu tożsamości oraz odcisku palca domniemanego ojca, jak też aktu urodzenia i odcisku palca lub stopy dziecka, może potwierdzić ojcostwo. Niektóre sądy oprócz badania DNA wymagają również analizy grupy krwi, jednak to badanie przeprowadzone może zostać dopiero po ukończeniu przez dziecko dziewiątego miesiąca życia, wcześniej bowiem grupa krwi nie jest jeszcze pewna.
W przypadku testu na ojcostwo nie jest konieczne zagłębianie się w kwestie tożsamości osób zaangażowanych w ten proces. Ta procedura pozwala jasno ustalić, bez długotrwałego postępowania sądowego, czy mężczyzna jest ojcem dziecka. W tym przypadku ma miejsce jedynie analiza DNA. Genetyk na podstawie wymazu z jamy ustnej matki, dziecka oraz potencjalnego ojca bada określone informacje genetyczne, które porównuje ze sobą pod kątem podobieństwa. W ten sposób można potwierdzić ojcostwo na 99.9%.Podstawy teoretyczne testu na ojcostwo
Aby lepiej zrozumieć przebieg testu na ojcostwo, należy przyjrzeć się ludzkiemu materiałowi dziedzicznemu. W jądrze komórkowym każdej komórki człowieka znajdują się geny. Są one podzielone na dwie części po 23 chromosomy, czyli w sumie jest ich 46, podczas gdy w komórce rozrodczej zarówno mężczyzny, jak i kobiety znajdują się 23 chromosomy. Chromosomy zbudowane są z podwójnej nici kwasu deoksyrybonukleinowego (DNA), związanych ze sobą białkiem, które wobec siebie są komplementarne. Każda z nici DNA składa się z nukleotydów, które są jej podstawą do budowy nici, cukru prostego- deoksyrybozy oraz reszty fosforanowej. Nukleotydy różni to, z jakiej podstawy się składają: adeniny i tyminy lub guaniny i cytozyny. Związki te tworzą kod genetyczny (triplet), który odczytywany jest przez rybosomy. Triplet odpowiedzialny jest za wbudowanie odpowiedniego aminokwasu do cząsteczki białka.
Zobacz również:
- Samobójstwa wśród nastolatków
- Pierwsza wizyta u ginekologa, czyli jak przygotować do tego nastolatkę
- Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych
- Nowoczesne metody badania płodu
- Zarazki z kranu - czy zagrażają naszemu zdrowiu?
- Pułapki diagnostyczne – choroby ukryte za maską
- Dlaczego regularne wizyty lekarskie są konieczne w starszym wieku?
- Jakość posiłków serwowanych w restauracjach wciąż kuleje
Człowiek posiada około 30.000- 40.000 genów. Informacja genetyczna złożona z sekwencji nukleotydów stanowi jedynie 10% całego materiału. Pozostałe 90% to tzw. niekodowane cząsteczki DNA. Wśród wszystkich ludzi cząsteczki te są w dużym stopniu podobne, istnieją jednak pewne obszary, które je różnią. Właśnie one są niezwykle ważne w trakcie testu na ustalenie ojcostwa, ponieważ są one wyjątkowe i charakterystyczne dla każdego człowieka. Przy pomocy metod biologii molekularnej genetycy badają te fragmenty DNA.
Przebieg testu na ojcostwo
Test na ojcostwo jest testem DNA. Jest to badanie laboratoryjne, do przeprowadzenia którego niezbędne są próbki DNA matki, dziecka i domniemanego ojca, pobierane za pomocą pałeczki higienicznej z jamy ustnej badanych. W przypadku gdy wymaz pobrany jest wyłącznie od dziecka i ojca, badanie jest mniej dokładne. Dla analizy DNA ważny jest każdy fragment zawierający materiał charakterystyczny. Poprzez reakcję łańcuchową polimerazy cząsteczki DNA ulegają powieleniu, dając możliwość zbadania ich. Najważniejsze dla testu cząsteczki DNA nazywane są STR- sekwencje mikrosatelitarne, zawierające tzw. Sekwencje powtarzalne (allele). Różnią się one między sobą długością i właśnie na tej podstawie w trakcie badania można potwierdzić lub wykluczyć pokrewieństwo, ponieważ allele dziecka składają się połowie z materiału matki i ojca. Genetycy zazwyczaj badają 12- 16 fragmentów DNA.
Test na ojcostwo jest testem prawdopodobieństwa. Wynik wskazuje, jak prawdopodobne jest, że dany mężczyzna jest ojcem dziecka. W przeciwieństwie do analizy grupy krwi, test ten może być przeprowadzany nawet tuż po urodzeniu dziecka. Wynik tego testu w 99.9% potwierdza ojcostwo, a w 100% może to wykluczyć.
Od 2010 roku w Niemczech obowiązuje tzw. prawo diagnozy genetycznej, w wyniku którego wyniki tajnego testu mogą być użyte jako materiał dowodowy w sądzie. Podstawą dla tego ustawodawstwa są komercyjne oferty, w których można przeprowadzić test na ojcostwo na podstawie próbek włosa.
Autor:
Manuela Tomala
Komentarze do: Jak ustalić ojcostwo? Podstawowe informacje o procedurach formalno - prawnych