Lęk przed szkołą u dziecka

Wbrew pozorom strach przed szkołą jest zjawiskiem normalnym. Dzieci boją się co je czeka, czy będą zaakceptowane. Zobacz, czego może obawiać się maluch i jak zmienić jego nastawienie do szkoły?

Lęk definiowany jest jako negatywny stan emocjonalny, związany z przewidywaniem nadchodzącego niebezpieczeństwa lub niepowodzeń. Objawia się on jako skrępowanie, uczucie napięcia, niepokój, czy odczuwanie zagrożenia.

Pozytywne nastawienie

Okres między 7. a 12. rokiem życia to czas, kiedy pojawiają się u dzieci różnorodne trudności szkolne. Fachowo określane jest to jako brak dojrzałości szkolnej. Nierzadko zdarza się, że za lęk dziecka przed szkołą współodpowiedzialni są rodzice i opiekunowie.

Powinniśmy unikać wypowiedzi typu „jak ty sobie poradzisz”, „co z tobą będzie w tej szkole?” a nawet „w szkole zaczyna się prawdziwe życie”. Nie od dziś wiadomo, że dzieci mają bujną wyobraźnię. Nie wiedzą, jak to naprawdę jest, więc ciężko jest im sobie wyobrazić rzeczywisty obraz tego co ich czeka.

Często boją się odrzucenia, że nie dorównają rówieśnikom, że rodzice nie będą zadowoleni z wyników nauki – powody są różne, ale to właśnie my od samego początku musimy zadbać o to, aby dzieci czuły się pewnie przed rozpoczęciem szkoły. Musimy przekonywać malucha, że szkoła jest pozytywnym doświadczeniem, ponieważ nauczy wielu nowych dotąd nieznanych mu rzeczy i pozna tam nowych przyjaciół. Takie nastawienie już w najmłodszych latach pozwoli dziecku na nabranie pewności siebie i porzucenie obaw przed rozpoczęciem kolejnych etapów w życiu.

Rozmowa zniweluje lęk

Poza głównym sygnałem, czyli niechęcią do szkoły, możemy zaobserwować u dziecka także mdłości, bóle brzucha i głowy, napady płaczu, złości a nawet zawroty głowy i ból w piersiach. Oczywiści takie objawy mogą świadczyć również o innej chorobie, ale w przypadku lęku wszystkie mijają, kiedy maluch dowiaduje się, że nie pójdzie do szkoły.

Jeżeli zaobserwujemy takie zachowanie u dziecka, należy z nim porozmawiać i wyjaśnić dlaczego tak się zachowuje.
Widzę  na temat szkoły powinniśmy przekazywać dziecku łagodnie, po kolei. Ma ono czas na przemyślenie różnych kwestii, dopytanie się o szczegóły i przede wszystkim zaoszczędzimy mu nerwów. Możemy opowiedzieć mu o tym, jak sami rozpoczynaliśmy szkołę, o różnych historiach i o innych dzieciach, które już chodzą do szkoły.

Pamiętajmy, aby szkoła przedstawiona była pozytywnie, starajmy się minimalizować wszystko to, co może powodować lęk u dziecka. Odpowiadajmy na każde pytanie, aby rozwiać wszelkie wątpliwości. Tłumaczmy dziecku, że nauka jest czynnością naturalną i że każdy z nas musi przez to przejść. Uzbrójmy się w cierpliwość i nie wymagajmy, że maluch od razu wszystko zrozumie i pozbędzie się strachu, musi on przywyknąć do nowej sytuacji.

Istotne dla dziecka może być także to, czy ma wpływ, do jakiej szkoły będzie uczęszczało. Jeśli mamy możliwość to zabierzmy malucha do wybranej przez nas placówki, pokażmy mu, że to pozytywne miejsce, w którym na pewno się odnajdzie. Zabierzmy go na zakupy; po wymarzony pierwszy tornister, przybory szkolne, książki i zeszyty. Pozwólmy mu samemu wybrać to co mu się podoba, ale także to, co będzie mu potrzebne. Dziecko poczuje się odpowiedzialnie, ponieważ sami pozwalamy mu decydować i brać czynny udział w przygotowaniach do szkoły.

Otrzymanie nowych przyborów szkolnych to dla dziecka duża radość. Jeśli kupimy niektóre rzeczy wcześniej i będziemy przyzwyczajać malucha do myśli, że już niedługo zacznie nowy etap w swoim życiu, to nie będzie mógł się doczekać pierwszego dnia, kiedy pójdzie do szkoły z nowym tornistrem.

Rozpoznanie w terenie

Często lęk przed szkołą spowodowany jest zmianą otoczenia. Zanim rozpocznie się szkoła, pomóżmy maluchowi przyzwyczaić się do nowego miejsca. Wspólne odwiedzenie wybranej placówki i pokazanie boiska szkolnego, czy innych miejsc pozwoli zmniejszyć strach. Coraz częściej placówki organizują tak zwane dni otwarte, podczas których rodzice wraz z podopiecznymi mogą zwiedzić szkołę i zobaczyć, jak odbywają się zajęcia. Warto się wybrać, bo być może podczas takiego spotkania maluch pozna już pierwszych przyjaciół.

Być może nasz potomek ma sąsiadów, przyjaciół czy rodzeństwo, którzy chodzili lub nadal chodzą do tej samej szkoły. Będzie mógł porozmawiać z nimi, dopytać się o atmosferę i nauczycieli, co może pomóc zniwelować lęk. Warto także dowiedzieć się, czy będzie w klasie ktoś znajomy.

Lęk przed szkołą jest dość powszechnym problemem, który dotyka głównie najmłodsze dzieci. Zmiana otoczenia, nowi ludzie i wymagania ze strony nauczycieli mogą być powodem dużego stresu. Jeśli nasze dziecko nie chce chodzić do szkoły należy zwrócić szczególna uwagę, ponieważ może to mieć podłoże w zaburzeniach psychicznych , np. lękowe zaburzenia separacyjne, fobia społeczna, a nawet depresja. Musimy pamiętać, że dziecko w szkole jest narażone na różnego rodzaju przeżycia, dlatego należy poświęcić mu wiele uwagi.