Magiczna moc magnezu

Nadpobudliwe lub agresywne zachowania dzieci i młodzieży są coraz częstsze. Nie można ich kojarzyć wyłącznie z poważnymi schorzeniami neurologicznymi np. ADHD, skoro występują one tylko u 8-12% populacji. Trudno obarczać też winą wyłącznie rodziców.

Przyczyn należy doszukiwać się w zaburzeniach równowagi elektrolitowej dzieci i młodzieży, najczęściej objawiającej się niedoborem jednego z kluczowych pierwiastków: magnezu, sodu lub potasu. Nadpobudliwość, agresja, zmienność nastroju, osłabienie pamięci i koncentracji, to najczęstsze objawy zbyt niskiego poziomu magnezu.

Wg badań IŻŻ niedobór magnezu to poważny problem w Polsce, który dotyka ok. 20% dzieci w wieku przedszkolnym i ponad 50% w wieku szkolnym. Wśród przyczyn niskiego poziomu magnezu należy wymienić niewłaściwą dietę bogatą w fast-foody i napoje typu cola, stres szkolny oraz zatrucie środowiska ołowiem, antagonistą magnezu. Badania prowadzone wśród dzieci z obszarów silnie zanieczyszczonych ołowiem udowodniły pozytywny wpływ magnezu na złagodzenie nadpobudliwości psychomotorycznej. Zapewnienie optymalnej dawki magnezu u dzieci najlepiej można osiągnąć łącząc dietę bogatą w rośliny strączkowe, ziarna i nieprzetworzone zboża z suplementacją pierwiastka w postaci specjalnych preparatów magnezowych dla dzieci, które są dopasowane dawką i postacią (najlepiej rozpuszczalną) do ich potrzeb. Lepsze efekty można uzyskać stosując produkty w formie rozpuszczalnej, zawierające organiczne sole magnezu (np. pidolan lub cytrynian), gdyż wchłaniają się one znacznie lepiej niż sole nieorganiczne, często podawane w formie tabletek.

Gdy dziecko jest niegrzeczne…

Coraz częściej spotyka się opinie, że liczba nadpobudliwych i niegrzecznych dzieci rośnie. Trudno obwiniać o taki stan rzeczy wyłącznie poważne schorzenia typu ADHD czy Zespół Aspergera, skoro występują one tylko u 8-12% populacji dzieci i młodzieży do 18 roku życia.

Większość poradników dla rodziców, jak również psychologów, upatruje przyczyn problemów wychowawczych w niewłaściwym podejściu rodziców do dziecka, niezrozumieniu jego zachowań, oczekiwań i potrzeb. Najczęstsze zalecenia zachęcają do zwiększenia ilości czasu spędzanego z dzieckiem i systematycznej z nim pracy. Na efekty każą jednak długo czekać, gdyż nadpobudliwość dzieci nie jest niczyją winą - dzieci w końcu takie są. Czy aby na pewno?

Naturalna równowaga

Zachowanie równowagi w organizmie jest podstawowym czynnikiem decydującym o jego prawidłowym funkcjonowaniu. Jest to szczególnie ważne w przypadku dzieci i młodzieży, u których w fazie wzrostu i rozwoju procesy fizjologiczne zachodzą ze wzmożoną siłą. Pojawianie się charakterystycznych objawów świadczy najczęściej o niedoborze lub nadmiarze podstawowych hormonów, enzymów czy pierwiastków. Jednym z kluczowych pierwiastków w organizmie jest magnez. O jego roli może świadczyć fakt, iż bierze udział w ponad 320 procesach biochemicznych zachodzących u człowieka. Dlatego niedobór magnezu u dziecka lub dorosłego może powodować wiele zróżnicowanych symptomów. Najczęściej spotykane i poznane są objawy ze strony układu nerwowego (ośrodkowego, obwodowego lub autonomicznego).

Ze strony ośrodkowego układu nerwowego najczęściej wystąpić mogą nadpobudliwość, zmienność nastroju, zaburzenia koncentracji, uwagi i pamięci. Reakcją obwodowego układu nerwowego na niedobór magnezu jest wzmożona pobudliwość nerwowo-mięśniowa, drżenia i bolesne kurcze mięśni. Związane z niedoborem magnezu dysfunkcje układu autonomicznego mogą dotyczyć zarówno układu współczulnego, jak i przywspółczulnego i objawiać się jako zespoły objawów psycho-nerwicowych. Wśród innych objawów niedoboru magnezu, także u dzieci, można wymienić: bóle wzrostowe w okresie dojrzewania, osteoporozę młodzieńczą, krzywicę, zaburzenia rytmu serca, otyłość i nadciśnienie tętnicze.

Magnez - klucz do sukcesu

Patrząc na objawy neurologiczne niedoboru magnezu widać wyraźnie ich zbieżność z cechami zachowań agresywnych i nadpobudliwych dzieci. Pojawia się pytanie, czy dzieci i młodzież w Polsce spożywają właściwe dawki magnezu? Wg badań populacyjnych przeprowadzonych przez Instytut Żywności i Żywienia w 2003, średnio około 20% dzieci w wieku przedszkolnym oraz ponad 50% w wieku szkolnym nie przyjmuje zalecanej, dziennej dawki magnezu, przy czym większy niedobór występuje u dziewczynek niż u chłopców.

Zalecane dzienne spożycie (ZDS) magnezu u dzieci i młodzieży kształtuje się następująco:

Dzieci w wieku 4-8 lat – 130mg/dzień
Dziewczynki w wieku 9-13 lat – 240mg/dzień
Chłopcy w wieku 9-13 lat – 240mg/dzień
Dziewczynki w wieku 14-18 lat – 360mg/dzień
Chłopcy w wieku 14-18 lat – 410mg/dzień

Problem jest tym poważniejszy, że magnez należy do grupy pierwiastków słabo przyswajalnych przez organizm. Z pokarmów wchłania się go zaledwie od 15 do 40%.

Zbilansowana dieta

Najprostszą receptą na właściwy poziom magnezu u dzieci i młodzieży jest prawidłowa i zbilansowana dieta. Powinna być bogata w pokarmy zawierające znaczne dawki magnezu. Największe ilości tego pierwiastka występują w produktach mącznych wyprodukowanych z nieprzetworzonej mąki (razowe pieczywo na zakwasie) a także w nieoczyszczonym ryżu, lub kaszy (np. gryczana), płatkach owsianych czy nasionach (orzechy, migdały). Duże dawki magnezu znajdziemy także w roślinach strączkowych (fasola, groch) lub warzywach zielonych (najwięcej w szpinaku). Ważnym źródłem magnezu jest też kakao lub czekolada.

Niestety pokarmy bogate w magnez, poza nielicznymi wyjątkami, nie należą do ulubionych pozycji w menu dzieci i młodzieży. Dodatkowo, spożycie niezdrowej żywności typu fast-food lub picie słodzonych napojów gazowanych (typu cola) wypłukuje magnez występujący w organizmie i tak już w niewystarczającej ilości.

Ołowiany diabeł

Niezdrowa dieta to nie jedyny wróg magnezu. Zagrożenie czyha też bezpośrednio za oknem. Wyjałowione przez kwaśne deszcze gleby nie zapewniają wystarczającej ilości magnezu warzywom i owocom, które są potem elementem diety dzieci. Jednak najpoważniejsze konsekwencje niesie za sobą rozwój przemysłu i motoryzacji. Powoduje on wzrost emisji ołowiu i kadmu do atmosfery, skąd poprzez skórę i drogi oddechowe szkodliwe metale ciężkie trafiają do organizmu. Na poziom magnezu u człowieka szczególnie negatywnie wpływa ołów. Jako naturalny antagonista magnezu, wnika w jego miejsce w komórki i włącza się w procesy metabolizmu.

W ten sposób przenika do mózgu6. Badania wśród dzieci z zaburzeniami psychosomatycznymi, prowadzone w Wojewódzkim Szpitalu Dziecięcym Warszawie w latach 80tych, wykazały wielokrotne przekroczenie dopuszczalnego stężenia ołowiu u badanych. Jednocześnie, poziom magnezu u tych dzieci był znacznie poniżej normy. Długotrwałe uzupełnianie poziomu magnezu najczęściej powodowało zmniejszenie nadpobudliwości psychomotorycznej dzieci7.
Dodatkowo, poziom magnezu u dzieci i młodzieży jest też obniżany przez schorzenia często występujące w tej grupie wiekowej - zakażenia wirusowe, infekcje bakteryjne i antybiotykoterapię, zatrucia pokarmowe i biegunki. Jak więc skutecznie przywrócić naturalną równowagę w organizmach dzieci i młodzieży? Recepta wydaje się prosta – zdrowa dieta uzupełniona suplementacją magnezu.

Magnez magnezowi nierówny

Na rynku dostępnych jest wiele preparatów magnezowych różniących się zawartością jonów magnezu lub samym związkiem magnezu występującym w produkcie. Dlatego magnez magnezowi nierówny. Jak wybrać ten właściwy?
Najistotniejszym kryterium wartościującym preparaty magnezowe jest rodzaj soli magnezu zawarty w leku lub suplemencie diety. To on decyduje o przyswajalności magnezu, czyli ile mg związku magnezu zawartego w tabletce rzeczywiście zostanie wchłonięte przez organizm i wykorzystane w procesach wewnątrzkomórkowych. Według badań8, magnez w preparatach zawierających nieorganiczne sole magnezu jest istotnie słabiej przyswajany niż ten pochodzący z leków opartych na solach organicznych. Chlorek lub tlenek to najczęściej występujące w suplementach diety sole nieorganiczne magnezu. Z kolei np. pidolan oraz cytrynian to sole organiczne magnezu wykorzystywane w przemyśle farmaceutycznym.

Kolejnym kryterium wyboru jest zawartość jonów magnezu w jednej dawce preparatu. Im zawartość magnezu w jednej dawce bardziej zbliża się do zalecanego dziennego spożycia, tym stosowanie takiego środka jest wygodniejsze. Nie bez znaczenia jest też forma preparatu. Formy rozpuszczalne (saszetki, tabletki musujące) wykazują większą przyswajalność magnezu niż ich odpowiedniki w formie tabletek, gdyż rozpuszczony w wodzie, zjonizowany magnez łatwiej się wchłania.

Preparaty magnezowe mogą też być dopasowane specjalnie do potrzeb dzieci. Przede wszystkim chodzi o odpowiednią zawartość jonów magnezu w jednej dawce, właściwą dla wieku dziecka. Dobrze byłoby też, gdyby preparat był dostępny w postaci farmaceutycznej zapewniającej szybkie i optymalne wchłanianie magnezu i jednocześnie łatwej do podawania go dziecku (forma rozpuszczalna o przyjemnym smaku). Podobnie jak w produktach dla dorosłych, preparat magnezowy dla dzieci powinien zawierać organiczne sole magnezu np. pidolan lub cytrynian.

Więcej informacji o kampanii na stronie: www.magneznaszostke.pl.